Wybory samorządowe 2018. Jak głosować? Kontrowersje wokół znaku "x"
Kodeks wyborczy stanowi, że "wyborca głosuje na określonego kandydata, stawiając na karcie do głosowania znak x". Przy definicji "x" zaczynają się jednak wątpliwości. Zgodnie z nowelizacją prawa przez x:
rozumie się co najmniej dwie linie, które przecinają się w obrębie kratki.
Opozycja podnosiła, że może to ułatwiać oszustwa wyborcze. Obawy miał też szef Państwowej Komisji Wyborczej. - Ten "x" może zmienić się w gwiazdę, rozgwiazdę czy w inną formułę. Ustawodawca wykluczył warunek, by linie przecinały się w obrębie kratki i wprowadził zasadę, że wszelkie dopiski w obrębie kratki nie powodują nieważności głosu. Mogą być różne kombinacje - dodał.
W październiku PKW wydała oświadczenie, w którym podkreśla, żeby "x" stawiać tylko przy nazwisku kandydata. Zamalowywanie innych pól (co niektórzy doradzali w celu zapobieżenia rzekomemu fałszowaniu wyborów) może spowodować, że oddany głos będzie nieważny.
Przewodniczący Wojciech Hermeliński zaznacza, że "jednolite zamazanie kratki może powodować niepewność, czy pod nim znajduje się znak X, co stwarza ryzyko uznania głosu za nieważny".
Jak będziemy głosować z nową definicją znaku "x"? Dowiedz się więcej o obawach na ten temat >>>
Wybory samorządowe - uprawnieni do głosowania
Prawo do głosowania podczas wyborów samorządowych określone jest mianem czynnego prawa wyborczego. To, kto może głosować zależy od wybieranej pozycji. W przypadku wyborów do rady gminy, uprawnionym do głosowania jest każdy obywatel Polski, a także Unii Europejskiej, nawet jeśli nie zostało mu przyznane obywatelstwo polskie, ale zamieszkuje na obszarze gminy, wobec której dokonywane są wybory. Ponadto miejsce zamieszkania musi być stałe, a osoba, najpóźniej w dniu głosowania, ma status pełnoletniej.
W przypadku rady powiatu i sejmiku województwa prawo do głosowania działa na tej samej zasadzie. Przepisy stanowią, że wybierać te rady może:
obywatel polski, który najpóźniej w dniu głosowania kończy 18 lat, oraz stale zamieszkuje na obszarze, odpowiednio, tego powiatu i województwa;
Dla przykładu, w wyborach do sejmiku województwa mazowieckiego mogą głosować tylko osoby stale mieszkające na Mazowszu.
Na wójta, burmistrza czy prezydenta danego miasta głosować mogą stale zamieszkujący dany obszar. Kryterium wieku nie ulega zmianie.
Jednakże istnieją także osoby, które nie mogą głosować pomimo ukończonych 18 lat. Są to ludzie którym odebrano prawa publiczne i/lub ubezwłasnowolniono na skutek prawomocnego orzeczenia sądu oraz ci bez praw wyborczych, o czym zadecydował Trybunał Stanu.
Jak mogą głosować osoby z niepełnosprawnościami?
Osoby z niepełnosprawnościami, które chcą głosować, mogą to zrobić na 3 sposoby.
- Pierwszym jest głosowanie przez pełnomocnika. Jednakże stopień niepełnosprawności musi być co najmniej umiarkowany, a sam pełnomocnik ma znajdować się na rejestrze wyborców adekwatnej gminy.
- W momencie niepełnosprawności i samodzielnej chęci głosowania, która wymaga przystosowanego lokalu, wyborca musi złożyć wniosek w formie pisemnej do danego urzędu gminy. Mają się w nim znaleźć informacja o obwodzie głosowania i wskazania lokalu, z którego chciałby skorzystać.
- Korespondencyjnie. "Zamiar głosowania korespondencyjnego wyborca niepełnosprawny zgłasza komisarzowi wyborczemu do 15 dnia przed dniem wyborów" - czytamy na stronie Państwowej Komisji Wyborczej.
Wybory samorządowe – co z zameldowaniem?
Miejsce zamieszkania często równoznaczne jest z zameldowaniem, ale nie zawsze. Ludzie z różnych powodów wolą pozostać zameldowani w innym mieście, na przykład z powodów rodzinnych, podczas gdy mieszkają gdzie indziej. Gdy taka sytuacja się zdarza, a obywatel chce zagłosować w wyborach samorządowych w swoim aktualnym miejscu przebywania, może to zrobić po dopełnieniu kilku formalności.
- Po pierwsze w urzędzie danej gminy trzeba złożyć wniosek zawierający dane osobowe wnioskującego – imię, nazwisko, imię ojca, datę urodzenia i PESEL.
- Do wniosku trzeba załączyć: kserokopię ważnego dowodu tożsamości oraz pisemną deklarację z informacją o obywatelstwie i adresie stałego zamieszkania w Polsce.
- W ciągu kolejnych 3 dni po złożeniu wniosku podjęta zostaje decyzja (przez burmistrza lub prezydenta miasta), czy wnioskodawca zostanie wpisane do rejestru wyborców, czy też nie. W przypadku pozytywnej odpowiedzi, jest on uprawniony do głosowania na wybranym przez niego terenie.
Kiedy wybory samorządowe 2018? Termin >>>
Jak głosować za granicą?
Może się zdarzyć, że wybory samorządowe 2018 zostaną wyznaczone na dzień, w którym będziemy poza granicami Polski. Niestety wówczas nie będziemy mogli zagłosować. W wyborach samorządowych możliwe jest jedynie głosowanie w Polsce, w miejscu stałego zamieszkania.
A co jeśli chcę być członkiem komisji?
Jeśli chcemy stać się jednym członków komisji wyborczej w wyborach samorządowych 2018, musimy spełnić kilka kryteriów.
- Po pierwsze, kandydat ma znajdować się w stałym rejestrze wyborców na terenie danego województwa i posiadać prawo do głosowania.
- Ponadto nie może być w żaden sposób, rodzinny lub przez powinowactwo, związany z jakimkolwiek kandydatem, nie wspominając już o samym byciu nim.
- Jeśli powyższe warunki są spełnione, chętny może złożyć swoje zgłoszenie do komitetów wyborczych. Członkowie obwodowych komisji zostaną powołani przez komisarzy wyborczych. Ich zadania określi następnie PKW.
