Piątek dla klimatu

Niesie ciepło do Europy, dzięki czemu zimy w Rzymie wyglądają zupełnie inaczej niż w położonym nawet dalej na południe Nowym Jorku. Ten naturalny system ogrzewania naszego kontynentu słabnie - tak twierdzi grupa naukowców, która w prestiżowym czasopiśmie naukowym "Nature Geoscience" opublikowała wyniki swoich badań. To może oznaczać kłopoty.

Najwyższe drzewo w Warszawie ma 44 metry, wszystkich (policzonych) jest ponad siedem milionów, a prawie jedna trzecia z nich to sosny. Takich danych dostarcza mapa koron drzew, która obejmuje już cały obszar miasta. Nie chodzi jednak o ciekawostki, a lepsze zarządzanie zielenią. Ratusz chce, by mapa pomogła dbać o drzewa już rosnące i podpowiadała, gdzie najbardziej potrzeba nowych.

Polacy mają coraz większą świadomość dotyczącą znaczenia ekologii w codziennym życiu. Rozumieją związek pomiędzy codziennymi zachowaniami, a stanem środowiska naturalnego. Segregowanie odpadów, oszczędność energii i wody w gospodarstwie domowym stały się dla wielu codziennością. Jak jeszcze możemy wspomóc planetę? Piorąc bardziej świadomie!

Rekordowy sezon huraganów, gigantyczne pożary oraz najostrzejsze od dekad mrozy to zjawiska, których Stany Zjednoczone doświadczyły w ciągu ostatniego półrocza. I choć jest to oczywiste, to nie tylko dwa pierwsze zjawiska, ale też atak zimy, który dotknął szczególnie Teksas, może być związany z globalnym ociepleniem. Część naukowców sądzi, że destabilizując klimat, sprawiamy, że mroźne masy powietrza z Arktyki mogą łatwiej przedzierać się na południe.

Odwracanie szkodliwych decyzji poprzednika, przedstawienie planu transformacji energetycznej, deklaracja neutralności klimatycznej i zwołanie szczytu ws. zmian klimatu - to zdążył zrobić Joe Biden w kwestii kryzysu klimatycznego w pierwszych trzech tygodniach prezydentury. Część aktywistów bała się rozczarowania, ale Biden wprowadza wiele rozwiązań, których chcieli najbardziej progresywni politycy USA.

Globalny system produkcji żywności jest poważnie chory. Jedzenie jest coraz tańsze, a coraz więcej ludzi głoduje. Do tego rośnie liczba osób z otyłością. A produkcja - często niezdrowej - żywności jest główną przyczyną niszczenia różnorodności biologicznej świata. Nowy raport wzywa do fundamentalnych zmian tego systemu. Inaczej czeka nas katastrofa.

Każdemu zdarza się ugotować za dużo makaronu, kaszy, wykorzystać pół puszki krojonych pomidorów czy pójść na zakupy na głodniaka. Często prowadzi to do marnowania żywności. Można jednak tego uniknąć. Nie tylko odpowiednio planując, przygotowując i przechowując żywność, lecz także sięgając po inspiracje, które pozwolą nam wykorzystać to, co normalnie byśmy wyrzucili. Korzysta na tym i środowisko, i portfel. Znana marka, codziennie pomagająca milionom Polaków w przygotowaniu posiłków, zorganizowała niecodzienną akcję - "Pomagamy w gotowaniu i niemarnowaniu".

"W ciągu 30 lat wzrośnie liczba wezbrań na Bałtyku, a za 100 lat historyczne centrum Gdańska może znaleźć się pod wodą" - ostrzega zespół naukowców PAN. Wzrost poziomu morza nie jest głównym zagrożeniem klimatycznym rozpatrywanym w Polsce, ale dane pokazują, że niesie on poważne ryzyko.

Zdecydowana większość Polaków uważa się za proekologicznych, jednak nie wszyscy postępują w sposób zgodny z naturą. Co więcej, mamy sporą świadomość na temat ochrony środowiska naturalnego, jednak nie mamy przestrzeni na realizację działań proekologicznych w praktyce. Z myślą o tym pod Warszawą powstanie Zielona Ostoja Renault.

W 2020 roku emisje dwutlenku węgla spadły o ok. 7 proc. - najwięcej od II wojny światowej. Ale to prawie nie wpłynęło na postęp globalnego ocieplenia. Dlaczego? Bo to tak, jakby lekko przykręcić kran, z którego wciąż silnym strumieniem leje się woda do wanny. I ta wanna niedługo się przeleje - jesteśmy bliscy niebezpiecznego progu 1,5 stopnia ocieplenia, ostrzega dr Aleksandra Kardaś.

Jak grzyby po deszczu, wraz z silniejszym mrozem w Polsce i atakiem zimy w Hiszpanii, pojawiły się kpiące komentarze: "I gdzie wasze globalne ocieplenie!?". To, że jeden atak zimy w jednym kraju nie jest wyznacznikiem globalnego klimatu, jest dla naukowców oczywistością. Jednak w Polsce i nie tylko postrzeganie kryzysu klimatycznego zmienia się wraz z pogodą - a musimy umieć patrzeć szerzej.

Trwające sto lat wysiłki przynoszą efekty. Żubr, którego populację zaczęto odbudowywać w latach 20. XX wieku, nie jest już uznawany za zagrożonego wyginięciem - choć nie znaczy to, że nic mu nie grozi. Jednak tak dobrych wiadomości nie ma wiele. W ostatnim roku dziesiątki gatunków uznano za wymarłe, setki - za zagrożone. W Polsce co piąty gatunek ptaków jest zagrożony wyginięciem.

Coraz większe zasoby wodne zanieczyszczone są przez azot, który w zbyt wysokim stężeniu jest szkodliwy. I to nie tylko dla roślin, ale również i dla nas - ludzi. Tymczasem coraz więcej państw zmaga się z problemem braku czystej wody. Polska jest pod tym względem w najgorszej sytuacji w środkowej Europie.

Był polityczny teatr, zwroty akcji i niepewność do ostatniego momentu. W takiej atmosferze przyjmowano pięć lat temu Porozumienie paryskie, które dziś jest fundamentem walki z kryzysem klimatycznym. Czy jest nadzieja, że zda ono egzamin? - Jakbyśmy nie mieli nadziei, że będzie działać, to można tylko usiąść i płakać - mówi w rozmowie z Gazeta.pl Lidia Wojtal, która brała udział w negocjowaniu porozumienia.

Wyrzucanie elektrośmieci do śmietnika to działanie skrajnie szkodliwe dla środowiska naturalnego. W zużytych sprzętach znajduje się wiele substancji lub metali, które są trujące. Jak zatem prawidłowo pozbyć się elektrośmieci?

Kryzys klimatyczny wiąże się zwykle z bardzo ponurymi informacjami, pojawiają się jednak czasem wiadomości, które mogą napawać optymizmem. Unia Europejska zmniejszyła swoje emisje gazów cieplarnianych w 2019 roku o 3,7 proc. w porównaniu z poprzednim rokiem. Nie oznacza to, że problem mamy już z głowy - by osiągnąć cel zerowej emisji netto do 2050 roku, UE musi zintensyfikować działania, także poza przemysłem.

Wśród największych firm świata zmienia się podejście do kwestii ekologii. Giganci produkcji i handlu doskonale zdają sobie sprawę, że zmiany klimatyczne mogą uderzyć nie tylko w konsumentów, ale i działalność firm. Dlatego firmy takie jak PepsiCo podejmują wiele wymiernych działań, by ograniczyć zużycie wody, emisję gazów cieplarnianych, zwiększyć wykorzystanie produktów z recyclingu a zużycie tworzyw sztucznych zminimalizować. O najważniejszych dokonaniach spółki i jej planach rozmawiamy z prezesem PepsiCo Polska - Michałem Jaszczykiem.

Huraganów na Atlantyku było w tym sezonie tak dużo, że meteorologom skończyła się lista imion nadawanych zgodnie z alfabetem łacińskim. Taka sytuacja wydarzyła się wcześniej tylko raz, a łączna liczba nazwanych cyklonów pobiła dotychczasowy rekord z 2005 r. Okres występowania huraganów w tym rejonie świata teoretycznie się kończy, choć 2020 rok mógł nie powiedzieć jeszcze ostatniego słowa.

Jesień i zima to okres, w którym jesteśmy szczególnie wyczuleni na kwestie zdrowia. W tym roku problemem jest przede wszystkim epidemia koronawirusa, ale jak co roku sezon na przeziębienia i grypę to również czas, w którym dotkliwy staje się problem smogu. Wystarczy nieco głębszy spadek temperatury, by w niektórych miejscach nie dało się po prostu otworzyć okien. Jak walczyć z tym problemem?

Susza w tym roku nie była tak poważna, jak się obawiano. Jednak zagrożenie nie odeszło daleko. A nawet najlepsze oszczędzanie wody w domu na Podkarpaciu nie sprawi, że na polu w Wielkopolsce nie będzie suszy. W walce z nią kluczowe są systemowe rozwiązania. To nie znaczy jednak, że jesteśmy bezsilni. Poza walką o systemowe zmiany możemy pomóc oszczędzać wodę w naszej okolicy. Duże znaczenie ma choćby to, jak i czym podlewamy ogród.

Bosch od końca 2020 roku będzie zupełnie neutralny pod względem emisji CO2. - Będziemy pierwszym dużym przedsiębiorstwem przemysłowym, które zrealizuje tak ambitny cel - mówi Rafał Rudziński, prezes spółki Robert Bosch i reprezentant Grupy Bosch w Polsce. Firma osiągnie taki efekt dzięki licznym proklimatycznym działaniom, a także innowacjom zastosowanym w swoich zakładach na całym świecie.

Transport to jeden z niewielu obszarów, w których rząd PiS planował działania dobre z perspektywy walki ze zmianami klimatu. Jednak na teraz sukcesów brak. Według raportu NIK z zapowiedzi dotyczącej samochodów elektrycznych zrealizowano niewiele, a na milion "elektryków" za pięć lat nie ma co liczyć. Światełkiem w tunelu mogą być miliardy z unijnego funduszu odbudowy - i wzrost świadomości konsumentów.

Pragmatyczny samochód nie musi oznaczać kompromisu. Niemieckim inżynierom udało się bowiem stworzyć pojazd, który jest jednocześnie wygodny, nowoczesny, tani w eksploatacji i - co szczególnie istotne - przyjazny dla środowiska. To wszystko przy niespotykanym w tej klasie zasięgu.