Piątek dla klimatu

Na agendzie spotkania liderów państw G7 jest w tym roku sprawiedliwość klimatyczna - sprawiedliwość, którą bogate kraje są winne tym uboższym i jednocześnie najbardziej cierpiącym przez katastrofę klimatyczną. Deklaracja spełnienia zobowiązań finansowych wobec nich to minimum na drodze do sukcesu negocjacji klimatycznych. Jednak wszystko dzieje się wciąż w cieniu epidemii i walka z nią - przez masowe szczepienia - jest ściśle powiązana z dyplomacją klimatyczną.

Działania mające na celu zminimalizowanie negatywnego wpływu biznesu na klimat to nie tylko domena firm z branży energetycznej czy motoryzacyjnej. Również branża modowa udowadnia, że można (a nawet trzeba) inwestować w długofalową strategię zrównoważonego rozwoju. Polski właściciel marek modowych pokazał, jakie konkretnie działania można podjąć, aby zminimalizować negatywny wpływ na planetę.

Arktyka znów płonie - i nie tylko ona. Na północy Ameryki i sporej części rosyjskiego interioru zaczął się sezon płonącej tajgi i lasów. Sprzyjają mu rekordowe miejscami - jak na tę porę roku - upały. Lata jeszcze nie ma, a gdzieniegdzie już jest upiornie gorąco, są też miejsca, gdzie "żyją" pod ziemią "pożary zombie" - ogień tli się tam od zeszłego roku.

Spalinowy, elektryczny, hybrydowy? Jaki samochód wybrać? Teraz decyzję podjąć można znacznie łatwiej. Wyjątkowo bogata oferta jednego z największych producentów na świecie pozwoli dopasować poziom luksusu i zasięg pojazdu dokładnie do naszych potrzeb.

- Żyjemy na bombie ekologicznej - mówi burmistrzyni Żuromina Aneta Goliat. Na biurku ma mapę gminy usianą czerwonymi punktami - to "obiekty inwentarskie". Czyli głównie gigantyczne kurniki, bo region żuromiński jest zagłębiem drobiarstwa. A ostatnio - także ognisk ptasiej grypy. Padły miliony kur. To straty dla hodowców. Ale dla mieszkańców i przyrody to "normalność" z milionami kur w sąsiedztwie jest uciążliwa i szkodliwa. Czas na zmiany.

Są pojedyncze dobre propozycje, choć trzeba postawić pytania o ich realność i wiarygodność; nie ma za to spójnej wizji, która odpowiedziałaby na wyzwania kryzysu klimatycznego - tak eksperci oceniają zielone elementy rządowego Polskiego Ładu. Ma on być planem odbudowy i rozwoju po pandemii, jedna trudno tu mówić o "zielonej odbudowie", do której już w ubiegłym roku nawoływali eksperci.

Skąd wiemy, czy dziś pogoda jest "normalna"? Możemy to ocenić nie tylko na oko, ale też porównując m.in. temperaturę do średniej wieloletniej. Wraz z początkiem dekady w USA zaktualizowano tzw. normy klimatyczne - co przy okazji pokazało, jak bardzo klimat się zmienił. Niektóre miejsca znalazły się w zupełnie innych strefach klimatycznych. Widzimy to też w Polsce - np. Wrocław ma średnią temperaturę właściwą dla Budapesztu.

Przywódcy religijni, którzy wiedzą, jak porozumieć się ze społecznością na poziomie emocjonalnym, mogą być w najlepszej pozycji, aby przekonać ludzi do wspierania aktywizmu na rzecz klimatu - uważają eksperci.

W Polsce nie każdy ma choćby powierzchowną wiedzę o problemach środowiska i klimatu, zaś jeśli chodzi o szczegóły - jest ona po prostu mizerna. Jak pokazuje nowe badanie, świadomość w tym temacie rośnie nie u młodzieży, a u rodziców i w najstarszej badanej grupie. - Trzeba mówić o ekologii więcej, ale też w sposób bardziej zrozumiały - mówi Katarzyna Czuchaj-Łagód, dyrektorka Mobile Institute.

Z powodu zmian klimatu Francja zakazuje część lotów krajowych. Choć to ważna decyzja, jest ona dopiero pierwszy krokiem do ograniczenia negatywnego wpływu lotnictwa na klimat. W sprawie tego, jak osiągnąć neutralność klimatyczną lotnictwa, wciąż więcej jest pytań niż odpowiedzi - na czele z pytaniem o to, czy jest to w ogóle możliwe.

Drzewa produkują tlen i pochłaniają dwutlenek węgla - to szkolna wiedza. Jednak wiedzą nową jest to, że te pożyteczne dla natury, w tym człowieka, "usługi" można konkretnie wycenić. To zrobili naukowcy w Warszawie - policzyli, ile w ten sposób "zarabiają" drzewa. Każdy mieszkaniec może mieć średnio 85 zł korzyści roczne z miejskich drzew. Oczywiście pieniędzy nie dostaniemy do ręki, ale ta wiedza ma mieć inne praktyczne zastosowanie.

Polskie wojsko będzie oceniać, czy do 2050 roku może stać się neutralne klimatycznie. W USA poszli krok dalej i uczynili zmiany klimatu jednym z kluczowych problemów bezpieczeństwa. Szefostwo NATO podchodzi do tematu podobnie. Zachodnie wojska mają przejść podobne przeobrażenia jak ich państwa. Być bardziej eko.

Bojowe środki trujące na dnie Bałtyku leżą od kilkudziesięciu lat, ale dopiero relatywnie niedawno zaczęliśmy myśleć o tym, że mogą stanowić ryzyko. Broń się rozszczelnia, a zagrożenie stanowić może także ta konwencjonalna. - Tak naprawdę nie wiemy, ile tej broni dokładnie jest i gdzie - mówi prof. Jacek Bełdowski z Instytutu Oceanologii PAN, który temat bada od lat.

Korzystanie z odnawialnych źródeł energii, stosowanie materiałów neutralnych dla środowiska i produkcja akumulatorów przy wykorzystaniu zielonej energii. To tylko część kroków, które trzeba podjąć, aby wyprodukować ekologiczny samochód elektryczny.

- Kiedyś chodziłam po okolicznych lasach i tylko oglądałam: tu znowu wycięli, tam znowu wycięli. Ponad rok temu zaczęłam działać - mówi aktywistka Anna Treit. Inicjatywa Wspólny las, którą współtworzy, chce zachęcić więcej ludzi do walki o swoje lasy. Domaga się też większego udziału obywateli w decydowaniu o lasach. 21 marca w całej Polsce odbędą się spacery i inne wydarzenia, zwracające uwagę na te i inne problemy lasów.

Skutki tsunami, które 10 lat temu spustoszyło Japonię, sięgnęły daleko poza jej granice. Wywołana nim awaria elektrowni atomowej Fukushima nie tylko doprowadziła do ewakuowania mieszkańców i astronomicznie kosztownej dekontaminacji, ale też wywołała nowe obawy wobec energii jądrowej. Jednak według ekspertów awarii można było uniknąć, samo promieniowanie nie zabiło nikogo, a przedwczesne zamykanie innych elektrowni opóźnia walkę z globalnym ociepleniem.

Niesie ciepło do Europy, dzięki czemu zimy w Rzymie wyglądają zupełnie inaczej niż w położonym nawet dalej na południe Nowym Jorku. Ten naturalny system ogrzewania naszego kontynentu słabnie - tak twierdzi grupa naukowców, która w prestiżowym czasopiśmie naukowym "Nature Geoscience" opublikowała wyniki swoich badań. To może oznaczać kłopoty.

Najwyższe drzewo w Warszawie ma 44 metry, wszystkich (policzonych) jest ponad siedem milionów, a prawie jedna trzecia z nich to sosny. Takich danych dostarcza mapa koron drzew, która obejmuje już cały obszar miasta. Nie chodzi jednak o ciekawostki, a lepsze zarządzanie zielenią. Ratusz chce, by mapa pomogła dbać o drzewa już rosnące i podpowiadała, gdzie najbardziej potrzeba nowych.

Polacy mają coraz większą świadomość dotyczącą znaczenia ekologii w codziennym życiu. Rozumieją związek pomiędzy codziennymi zachowaniami, a stanem środowiska naturalnego. Segregowanie odpadów, oszczędność energii i wody w gospodarstwie domowym stały się dla wielu codziennością. Jak jeszcze możemy wspomóc planetę? Piorąc bardziej świadomie!

Rekordowy sezon huraganów, gigantyczne pożary oraz najostrzejsze od dekad mrozy to zjawiska, których Stany Zjednoczone doświadczyły w ciągu ostatniego półrocza. I choć jest to oczywiste, to nie tylko dwa pierwsze zjawiska, ale też atak zimy, który dotknął szczególnie Teksas, może być związany z globalnym ociepleniem. Część naukowców sądzi, że destabilizując klimat, sprawiamy, że mroźne masy powietrza z Arktyki mogą łatwiej przedzierać się na południe.

Odwracanie szkodliwych decyzji poprzednika, przedstawienie planu transformacji energetycznej, deklaracja neutralności klimatycznej i zwołanie szczytu ws. zmian klimatu - to zdążył zrobić Joe Biden w kwestii kryzysu klimatycznego w pierwszych trzech tygodniach prezydentury. Część aktywistów bała się rozczarowania, ale Biden wprowadza wiele rozwiązań, których chcieli najbardziej progresywni politycy USA.

Globalny system produkcji żywności jest poważnie chory. Jedzenie jest coraz tańsze, a coraz więcej ludzi głoduje. Do tego rośnie liczba osób z otyłością. A produkcja - często niezdrowej - żywności jest główną przyczyną niszczenia różnorodności biologicznej świata. Nowy raport wzywa do fundamentalnych zmian tego systemu. Inaczej czeka nas katastrofa.

Każdemu zdarza się ugotować za dużo makaronu, kaszy, wykorzystać pół puszki krojonych pomidorów czy pójść na zakupy na głodniaka. Często prowadzi to do marnowania żywności. Można jednak tego uniknąć. Nie tylko odpowiednio planując, przygotowując i przechowując żywność, lecz także sięgając po inspiracje, które pozwolą nam wykorzystać to, co normalnie byśmy wyrzucili. Korzysta na tym i środowisko, i portfel. Znana marka, codziennie pomagająca milionom Polaków w przygotowaniu posiłków, zorganizowała niecodzienną akcję - "Pomagamy w gotowaniu i niemarnowaniu".