Udział w Narodowym Spisie Powszechnym jest obowiązkowy. Spisy statystyczne są przeprowadzane w Polsce od czasu odzyskania niepodległości co około 10 lat. Służą one dostarczeniu informacji na temat dynamiki zjawisk w kraju, a także pomagają prognozować zjawiska ekonomiczne czy demograficzne. Poprzedni Narodowy Spis Powszechny miał miejsce w 2002 roku i był pierwszym pełnym spisem przeprowadzonym po transformacji ustrojowej.
Obowiązek wzięcia udziału w spisie jest uregulowany w art. 6 ust. 3 i art. 9 ust. 1 ustawy o statystyce publicznej, natomiast obowiązek realizacji spisów jest nałożony na państwa członkowskie Unii Europejskiej rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego, ustawą z 29 czerwca 1995 roku.
Spisać można się samodzielnie do północy 30 września lub do momentu kontaktu ze strony rachmistrza. Przekazania danych kontaktującemu się z nami rachmistrzowi nie można bowiem odmówić. Kontakt może natomiast nastąpić telefonicznie lub bezpośrednio, w miejscu naszego zamieszkania. Za niedopełnienie obowiązku spisowego możliwa jest grzywna do pięciu tysięcy złotych. Za podanie nieprawdziwych informacji grozi natomiast nawet kara więzienia.
Główny Urząd Statystyczny podkreśla, że osoby biorące udział w spisie mają zapewnioną anonimowość, a pozyskane dane nie będą udostępniane "żadnej instytucji kontrolnej ani w publikacjach prezentujących wyniki spisu, w formie umożliwiającej powiązanie danych osobowych z danymi przekazanymi w spisie". Rachmistrzowie są także zobowiązani do przestrzegania tajemnicy statystycznej, za której niedotrzymanie możliwe są sankcje, w tym kara pozbawienia wolności.
W najbliższy czwartek o północy minie termin, w którym można się spisać. Samospisu można dokonać przez internet - w przypadku braku komputera można to zrobić w najbliższym urzędzie gminy w punkcie spisowym. GUS zorganizował także punkty spisowe w wybranych miejscach - ich adresy można sprawdzić TUTAJ. Codziennie od godziny 8:00 do 20:00 (także w weekendy) działa także infolinia 22 279 99 99. Pod tym numerem konsultanci udzielą wszystkich potrzebnych informacji, a także potwierdzą tożsamość rachmistrza w przypadku wątpliwości.