Owad najczęściej określany jest jako czarna lub fioletowa pszczoła. Wszystko za sprawą swoich barw - charakterystyczne skrzydła przyjmują fioletową barwę, natomiast reszta czarną.
Najbardziej prawdopodobną przyczyną powrotu owadów do Polski są zmiany klimatyczne, obserwowane na przestrzeni ostatnich lat. Do tego wpływ mają suche i gorące okresy letnie.
W rozmowie z "RMF FM" dr hab. Marcin Kadej z Wydziału Nauk Biologicznych Uniwersytetu Wrocławskiego zdradził, że dotychczas gatunek ten nie był w Polsce zbyt często widywany. - Gatunek ten był uznawany przez ostatnie lata za prawdopodobnie wymarły na terenie kraju - powiedział.
W 2002 roku naukowcy wpisali czarną pszczołę na listę gatunków wymarłych lub prawdopodobnie wymarłych na terenie Polski. Z uwagi na fakt, że w latach 2005-2016 sporadycznie obserwowano ją w kilku miejscach, ponownie zaczęto badać możliwość jej powrotu.
Analizując przyczyny, dla których owady te przestały pojawiać się w Polsce najczęściej wskazywano na coraz mniejszą ilość terenów o charakterystyce stepowej, a także niedostatek próchniejących drzew. Są one niezbędne dla czarnych pszczół z uwagi na fakt, że budują w nich swoje gniazda.