Jesteś w dziale Opinie portalu Gazeta.pl. Publikujemy teksty bardzo różne ideowo i zawsze wyrażają one poglądy autorów, a nie redakcji.
Na łamach Gazeta.pl pozwoliłem sobie wyrazić opinię, że o ile w wojnie o Sąd Najwyższy nie dojdzie do jakiegoś dramatycznego zwrotu, to PiS ją przegra. Kierownictwo tej partii z własnych analiz wyciągnęło wnioski podobne i do takiego zwrotu właśnie dochodzi, a jego początkiem jest przedłożony właśnie przez klub PiS projekt zmiany w ustawie o prokuraturze, do którego podczepiono zmiany w ustawie o Krajowej Radzie Sądownictwa i o Sądzie Najwyższym. Projekt ten został złożony 11 lipca, a już następnego dnia marszałek Sejmu nadał mu numer druku i skierował do pierwszego czytania na posiedzeniu Sejmu (rutynowo okres między wniesieniem projektu a nadaniem numeru druku to jakieś 3 tygodnie, ale marszałek Kuchciński daje radę).
Propozycja zmian jest odpowiedzią na akcję stowarzyszeń sędziowskich, które chcą masowo zgłaszać wnioski sędziów o powołanie w skład Sądu Najwyższego, a następnie zaskarżać do sądu administracyjnego negatywne opinie KRS, co na miesiące spowolniłoby procedurę uzupełniania składu SN i pozwoliłoby dotrwać do wyroku Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości (Komisja Europejska rozpoczęła procedurę przygotowawczą do złożenia takiego wniosku).
PiS proponuje, by zaskarżenie decyzji KRS o nieprzedstawieniu prezydentowi wniosku kandydata na stanowisko sędziego SN nie wstrzymywało całej procedury (a dokładniej, żeby nie wstrzymywało prawomocności uchwały Rady w części obejmującej decyzje o przedstawieniu innych wniosków). Oznacza to, że przygotowywana akcja zamulania traci swój sens, bo nic by nie zamuliła, a wnioski PiS-owskiej KRS o powołanie w skład SN PiS-owskich kandydatów-popychli byłyby prawomocne i zostaliby oni przez Andrzeja Dudę powołani.
Ale to nie wszystko. PiS rozwiązuje też drugi problem w postaci wysokiego ryzyka, że nawet jeśli szybko uda się uzupełnić skład SN swoimi popychlami, to i tak z powodu oporu ogromnej większości obecnego składu SN do wyboru PiS-owskiego kandydata na I prezesa SN w ciągu paru miesięcy nie dojdzie.
Rzecz polega na tym, że w obecnym, uchwalonym przez PiS, a nieprzemyślanym politycznie stanie prawnym, do wyboru przedstawionych prezydentowi kandydatów na I prezesa dochodzi wtedy, gdy skład Zgromadzenia Ogólnego SN wynosi 110 sędziów, a do ważności wyboru wymagane jest kworum trzech piątych, czyli 66 sędziów. Nie wiemy, ilu dokładnie spośród obecnych sędziów SN konsekwentnie uznaje prof. Gersdorf za pierwszą prezes, której kadencja kończy się w 2020 roku; nie wiemy też, jakie decyzje podejmie prezydent Duda w sprawie przedłużenia okresu zajmowania stanowiska sędziego SN wobec sędziów, którzy zgłosili wolę dalszego orzekania, ale jest wysoce prawdopodobne, że liczba takich sędziów jest większa niż 44, co oznacza, że – przynajmniej w pierwszym podejściu – powołane przez PiS do SN popychla nie zdołają wybrać I prezesa z braku kworum.
Odpowiedzią PiS na to ryzyko jest zmiana stosownego artykułu o wyborze I prezesa SN. Zaproponowano następujące brzmienie: „Zgromadzenie Ogólne Sędziów Sądu Najwyższego wybiera i przedstawia Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej kandydatów, o których mowa w art. 12 par. 1, niezwłocznie po obsadzeniu 2/3 liczby stanowisk sędziów Sądu Najwyższego wskazanej przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w rozporządzeniu wydanym na podstawie art. 4”.
A więc to prezydent ustała w drodze rozporządzenia (wymagającego kontrasygnaty premiera) liczbę sędziów SN, która nie może być mniejsza niż 120. Ale o górnej granicy ustawa nic nie mówi. Uzna prezydent, że ma być 130, a premier da swój podpis – tyle będzie. Uzna za przyzwoleniem premiera, że ma być 250 – i będzie 250.
Teraz trzeba sięgnąć do wiedzy uzyskanej w ostatnich klasach ośmioletniej szkoły podstawowej i ułożyć równania z trzema niewiadomymi gdzie:
x - liczba sędziów SN ustalona przez prezydenta w drodze rozporządzenia;
y - liczba sędziów SN niezbędna do kworum koniecznego do wyboru kandydatów na I prezesa SN równa liczbie PiS-owskich popychli powołanych na wniosek KRS przez prezydenta;
z - liczba sędziów SN, przy której będzie możliwy wybór kandydatów na PiS-owskiego I prezesa.
Przy założeniu, że liczba sędziów stojących na gruncie konstytucji i gotowych nie uczestniczyć w Zgromadzeniu Ogólnym, które przez wybór kandydata na PiS-owskiego I prezesa ma dokonać gwałtu na konstytucji, wynosi 50 (w rzeczywistości to może być o paru więcej lub paru mniej, ale jakieś założenie musimy przyjąć), równania przedstawiają się następująco:
x = 50 + y
y = 3/5z
z = 2/3x
Rozwiązujemy równania i wychodzi nam (przy zaokrągleniu, bo sędziego – popychla lub nie – nie podzielimy na cząstki), że:
x = 188
y = 75
z = 125
Prezydent Duda niedługo musi wydać wspomniane rozporządzenie. Jeżeli obliczone powyżej x wyniesie ok. 188, to będzie znaczyło, że prezes Kaczyński także umie układać i rozwiązywać równania, a prezydent Duda zgodził się przyjąć rolę PiS-owskiego popychla zapewne skuszony wyartykułowanymi w wywiadzie dla „wSieci” odpuszczeniem grzechu złożenia rok temu weta i zapowiedzią poparcia jego kandydatury w wyborach prezydenckich w 2020 roku.
Czy na ten ruch PiS istnieje jakaś sensowna polityczna odpowiedź, czy też pozostaje tylko moralny protest i „siła bezsilnych”? Uważam, że taka odpowiedź istnieje, a musi jej udzielić opozycja; ogromna większość sędziów zrobiła to, co do nich należy, kolejne protesty społeczne warto organizować, ale nie wywrą one na PiS żadnego wrażenia, na anty-PiS-owskie rewolucyjne poruszenie się nie zanosi.
Potrzebna jest moim zdaniem wspólna solenna deklaracja opozycji parlamentarnej i najważniejszej partii pozaparlamentarnej, czyli SLD, że po wyborach w 2019 roku, jeżeli będą miały większość, uchwalą ustawę, która z mocy prawa usunie bez prawa do emerytury sędziowskiej wszystkich sędziów Sądu Najwyższego, którzy wezmą udział w antykonstytucyjnym, nielegalnym Zgromadzeniu Ogólnym, które będzie wybierać niekonstytucyjnych kandydatów na następców urzędującej I prezes Gersdorf.
Ponadto tacy sędziowie utracą prawo do wykonywania jakiegokolwiek zawodu prawniczego oraz zatrudnienia w administracji publicznej. Oprócz kija deklaracja taka powinna zawierać także marchewkę: wszyscy sędziowie, którzy zostali powołani przez PiS-owskiego prezydenta na wniosek PiS-owskiej KRS, a nie wezmą udziału we wspomnianym Zgromadzeniu Ogólnym z mocy ustawy zostaną przeniesieni w stan spoczynku z zachowaniem emerytury przysługującej sędziom SN.
Postawmy się w sytuacji kandydatów na PiS-owskie popychla. W ogromnej większości to będą nie żadni bojownicy „dobrej zmiany”, lecz oportuniści, którzy widzą szansę niesłychanej poprawy swojego statusu zawodowego i materialnego. Oportuniści mają tendencję do minimalizacji ryzyka. Postawieni przed zarysowanym wyżej wyborem mogą obiecywać PiS-owskim politycznym protektorom lojalność do grobowej deski, ale raz powołani na sędziów SN będą nieusuwalni przez PiS. Marchewka, którą zamacha im przed nosem opozycja, wielką zatem będzie stanowiła dla ich serc pokusę: odwdzięczając się PiS, nic nie zyskują, a sporo ryzykują. Zrywając z PiS, nic nie tracą, a mogą sporo zyskać. Dla obrony ładu konstytucyjnego warto przekupić parudziesięciu pozbawionych kręgosłupa osobników.
Ktoś powie, że taka ustawa będzie niekonstytucyjna, a to bardzo nieładnie. Uważam, że niewydanie takiej deklaracji tylko rozzuchwali przeciwnika. Tam, gdzie konstytucja jest likwidowana ustawami zwykłymi, jedynym sposobem przywrócenia jej obowiązywania jest także ustawodawstwo zwykłe, nawet sprzeczne z konstytucją, bo siły polityczne wierne konstytucji nie mają szans na większość konstytucyjną w przyszłym parlamencie. Napoleon przemyślał doświadczenie hiszpańskiej guerilli w 1808 roku i sformułował sławną dyrektywę: „Z partyzantami należy walczyć po partyzancku”. Obrońcy polskiej konstytucji powinni dojść do podobnego wniosku.
Od jakiegoś czasu na Gazeta.pl publikujemy opinie publicystów z różnych stron sceny politycznej - mamy nadzieję, że są dla Ciebie interesujące! Co o nich sądzisz? Weź udział w ankiecie. KLIKNIJ TUTAJ, aby odpowiedzieć na kilka krótkich pytań.