Bolesław Prus, właśc. Aleksander Głowacki (1847-1912) to polski powieściopisarz, pozytywistyczny nowelista i publicysta. Urodził się w Hrubieszowie. Bardzo wcześnie stracił rodziców, wychowywał się u krewnych w Lublinie i Puławach. Rozpoczął naukę w Szkole Realnej. W 1861 roku przeniósł się do Siedlec i zamieszkał u brata. Pod jego wpływem rozpoczął działalność konspiracyjną. Następnie przeprowadził się do Kielc, wstąpił do oddziału powstańczego. Brał udział w powstaniu styczniowym. W 1863 r. został ranny, trafił do szpitala, potem do więzienia. Został skazany na pozbawienie szlachectwa, oddany pod opiekę wuja. Po wyjściu z więzienia dokończył naukę w gimnazjum w Lublinie. Rozpoczął studia na wydziale matematyczno-fizycznym w Szkole Głównej w Warszawie. Jednak musiał porzucić studia ze względu na kłopoty finansowe. Podjął pracę. Udzielał korepetycji, pracował jako robotnik w fabryce, próbował też swoich sił jako dziennikarz. Z początkiem XX wieku Bolesław Prus zaczyna chorować. Umiera na atak serca w Warszawie. Na grobie na Powązkach Prusa widnieje napis "Serce serc".
Swój debiut pisarski Prus miał w 1864 roku w "Kurierze Niedzielnym". Stanowiły go korespondencje. W 1872 roku zamieścił w "Niwie" artykuł popularnonaukowy o elektryczności. W 1875 roku rozpoczął na łamach "Tygodnika Warszawskiego" cykl "Kronik Tygodniowych". Stał się cenionym publicystą. W czasopismach z którymi współpracował ukazywały się felietony, nowele, opowiadania i powieści. Wiele z nich było publikowanych w wydaniach książkowych. Najsłynniejsze powieści Bolesława Prusa to "Lalka", "Emancypantki", "Placówka" i "Faraon".
Najważniejsze wątki w "Lalce" to wątek miłosny, wątek Rzeckiego i wątek społeczno-obyczajowy. Na pierwszy plan wysuwa się wątek miłosny wokół postaci Izabeli i Wokulskiego. Jest też kilka innych par. Kupiec zakochuje się w pięknej Izabeli. To uczucie staje się motorem jego działań. Rzeckiemu zostały poświęcone osobne rozdziały na jego pamiętnik. W pamiętniku zapisuje on swoje dzieje, relacjonuje wydarzenia. Pojawiają się tu komentarze do sytuacji politycznej Europy, przywołane są ważne wydarzenia historyczne. W wątku społeczno-obyczajowym Bolesław Prus ukazuje losy bohaterów na tle tego, co dzieje się w świadomości społecznej. Ukazuje, że społeczeństwo nie potrafi docenić jednostek wybitnych. Są też wątki poboczne jak np. wątek baronostwa Krzeszowskich o upadku polskiej rodziny.
Stanisław Wokulski to główna postać powieści. Poznajemy go po jego powrocie z wojny turecko-bałkańskiej. Dzięki tej podróży pomnożył swój majątek. jako młodzieniec pracował w winiarni Hopfera. Brał udział w powstaniu styczniowym. Został zesłany na Syberię. W 1870 roku powrócił do Warszawy. Jego przyjaciel Rzecki pomógł mu znaleźć pracę w sklepie Mincla. Ożenił się ze starszą kobietą, wdową. W trakcie trwania małżeństwa wykazał się zdolnościami handlowymi. Sklep miał duże zyski. Po śmierci żony udaje się wraz z majątkiem za granicę (wspomniana wojna). Powraca z niej jako majętny człowiek. Zakochuje się w Izabeli Łęckiej. Zaczął żyć jak arystokrata. Założył spółkę handlową. Nie wiemy jak zakończyły się losy głównego bohatera. Kompozycja powieści jest otwarta.
Izabela Łęcka jest córką hrabiego Łęckiego. Bohaterka jest arystokratką. Lubi wygodę i luksusy. Utrzymuje ze Starskim znajomość o dwuznacznym charakterze. Przyjmuje oświadczyny Wokulskiego. Po śmierci swojego ojca wstępuje do zakonu. To próżna, egoistyczna osoba. Nie jest zdolna do miłości.
Rzecki to stary subiekt, przyjaciel Wokulskiego. Mówi się o nim jako o ostatnim romantyku. Ma zamiłowanie do polityki.
Fabułę powieści stanowi panorama życia w Warszawie pod koniec XIX wieku. Są ukazane postacie z różnych warstw społecznych. Przedstawione sa losy pokoleń polskich idealistów. To polska powieść realistyczna.
Sprawdź, w jakich jeszcze lekturach występuje motyw przyjaźni
Zobacz definicję powieści realistycznej
Bolesław Prus - najważniejsze dzieła
Lalka - społeczeństwo Warszawy w powieści
Lalka - jako powieść realistyczna
Lalka - jako powieść społeczno-polityczna