Ewaluacja wewnętrzna w szkole podstawowej - czyli szkoła musi zarządzać swoim rozwojem

Pod takim hasłem odbyła się konferencja naukowa Instytutu Badań Edukacyjnych w Warszawie. W trakcie dwóch dni, badacze przedstawiali wyniki swoich obserwacji. Czy są zaskakujące?

Konferencja IBE

Dwudniowa konferencja była efektem wieloletnich badań, które skupiały się na powszechnym systemie szkolnictwa - sześć lat szkoły podstawowej i trzy lata gimnazjum. Dzięki wnikliwym analizom, badacze byli w stanie dostrzec kilka interesujących faktów.

SUEK - Badania szkolnych uwarunkowań efektywności kształcenia

Badanie było realizowane na ogólnopolskiej próbie szkół podstawowych, obejmując około 6000 dzieci z 300 oddziałów szkolnych. Miało za zadanie wyjaśnić co wpływa na osiągnięcia szkolne uczniów.

Stwierdzono iż pochodzenie społeczne ucznia w 20% wyjaśnia osiągnięcia szkolne na etapie klas I-III szkoły podstawowej.

W trakcie badań, pod uwagę wzięto głównie rodziny uczniów jako ich najbliższe środowisko. Stwierdzono, że istnieje kilka kluczowych cech rodzin, z których wywodzą się uczniowie, a które mają wpływ na osiągnięcia szkolone:

- wykształcenie rodziców

- status wykonywanego zawodu rodziców

- zasobność materialna (tu badacze zwracają uwagę na liczbę posiadanych książek)

Warto zauważyć, iż wpływ na osiągnięcia ucznia miała również wielodzietność rodziny. Im uczeń miał więcej rodzeństwa, tym jego osiągnięcia z zakresu czytania i świadomości językowej były mniejsze.

Na osiągnięcia szkolne ucznia nie wpływają takie warunki jak:

- wielkość gospodarstwa domowego

- wychowywanie w pełnej lub niepełnej rodzinie

- wielopokoleniowość

- czasowe bezrobocie

- mieszkanie w mieście lub na wsi

Samoocena

Ważnym celem badań było wykazanie relacji między uczniowską percepcją własnych zdolności, a osiągnięciami szkolnymi. Badacze postawili pytanie: czy samoocena szkolna ucznia jest skutkiem czy przyczyną szkolnych osiągnięć?

Jeżeli uczeń od najmłodszych lat ma dobre stopnie, będzie to wpływało mocno na jego samoocenę - im lepsze stopnie, tym lepsza samoocena. Badacze zaznaczyli, iż samoocena jest zarówno skutkiem jak i przyczyną szkolnych osiągnięć, ale nie jest ona głównym bodźcem jeżeli chodzi o osiągnięcia szkolne, jednak oddziałuje na podejście do nauki i reagowanie na porażki.

Podstawowym narzędziem podnoszenia samooceny jest rozwijanie zainteresowań uczniów oraz możliwość rozwoju umiejętności w obszarach, które są dla nich ważne.

BENJA - Badanie efektywności nauczania języka angielskiego

Badania dotyczące nauki języka angielskiego w szkołach podstawowych objęło dwie kluczowe umiejętności - słuchania i czytania. Jest to pierwsza tego typu próba opisu umiejętności uczniów w takim przedziale wiekowym w Europie.

Efekty badań wskazują, iż wyniki testu z języka angielskiego są silniej zróżnicowane, niż wyniki testów z języka polskiego i matematyki. Oznacza to, że efektywne nauczanie języka angielskiego jest uzależnione od samej szkoły.

Nie jest to wina braku wykwalifikowania anglistów ani braku wyposażenia w szkołach czy niechęci uczniów do nauki języka.

Powodem może być częste zastosowanie metod podających (np. wykład informacyjny, pogadanka) oraz brak autentycznych materiałów językowych umożliwiających rozwój kompetencji kulturowych.