Ogólne zasady, dotyczące przyznawania stypendiów doktoranckich i ich zwiększenia z dotacji projakościowej, reguluje Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 24 października 2014 r. w sprawie studiów doktoranckich i stypendiów doktoranckich. Natomiast, szczegółowe wytyczne o warunkach i trybie udzielania zapomogi, znajdują się w zarządzeniach, wydanych przez rektorów uczelni lub dyrektorów jednostek naukowych.
Jakie stypendia doktoranckie oferują uczelnie wyższe lub inne jednostki naukowe?
Stypendia mają umożliwić doktorantom realizację zadań w toku edukacji na studiach III stopnia: z jednej strony, stanowią zwrot części kosztów edukacyjnych, a z drugiej - dofinansowanie działalności naukowej.
Zgodnie z rozporządzeniem ministerialnym, uczelnie wyższe i inne jednostki naukowe mają obowiązek zapewnić stypendia doktoranckie oraz stypendia projakościowe. O ich przyznaniu decyduje rektor uczelni lub dyrektor jednostki naukowej, kierując się oceną i rankingiem wniosków, dokonanym przez komisje konkursowe.
Stypendia są przyznawane na okres 12 miesięcy, liczony od daty rozpoczęcia roku akademickiego, do jego zakończenia. Zgodnie z treścią Ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym, stypendium doktoranckie nie może być niższe, niż 60 proc. minimalnego wynagrodzenia zasadniczego asystenta (od 1 stycznia 2014 r. wynosi ono 2245 zł brutto, a od 1 stycznia 2015 r. kwota będzie wynosić 2450 zł brutto), czyli aktualna minimalna wartość świadczenia to 1347 zł (stypendia doktoranckie nie podlegają opodatkowaniu).
MNiSW określiło też wartość dotacji projakościowej do stypendium doktoranckiego, za próg minimalny przyjmując 800 zł. Stypendia doktoranckie są wypłacane co miesiąc.
Zasady konkursów stypendialnych
Dotacje doktoranckie i projakościowe są przyznawane w drodze konkursu stypendialnego. Ocena wniosków stypendialnych, dokonana przez komisję konkursową, decyduje o miejscu na listach rankingowych.
Pierwszy ranking dotyczy całego wydziału, drugi uwzględnia poszczególne lata studiów. Zgodnie z powyższym, stypendia doktoranckie przyznawane są osobom, które uzyskały najlepsze wyniki spośród doktorantów na wydziale.
Natomiast, stypendia projakościowe udzielane są maksymalnie 30 proc. doktorantów na poszczególnych latach studiów stacjonarnych, także tym niepobierającym stypendiów doktoranckich. Uzupełnione wnioski należy złożyć do kierownika studiów doktoranckich. Z reguły nabór dokumentów trwa do końca października.
Jak zwiększyć szansę na stypendium?
O ile świadczenia dla doktorantów I roku studiów są zależne od wyników postępowania rekrutacyjnego, to uczestnicy wyższych lat muszą załączyć do wniosku opinię promotora oraz zaświadczenia o aktywnościach naukowo-badawczych i dydaktycznych (w tym: średnią ocen z toku studiów, ocenę praktyk dydaktycznych lub staży badawczych i innych).
W opinii promotora powinny zostać przedstawione postępy w pracy doktorskiej (na przykład: zebranie i uporządkowanie części lub całości materiału badawczego, złożenie części lub całości pracy doktorskiej).
Szansę na uzyskanie stypendiów doktoranckich można zwiększyć rozwijając działalność naukowo-badawczą, publikując artykuły w czasopismach naukowych (wpisanych na listę filadelfijską, ministerialne listy A i B oraz innych: o charakterze naukowym, z uczelnianych i pozauczelnianych wydawnictw) lub w monografiach, pracach zbiorowych i pracach pokonferencyjnych. Więcej punktów można uzyskać za publikacje obcojęzyczne, niż polskojęzyczne.
Istotny jest również czynny udział w konferencjach i sympozjach naukowych. O ilości punktów decyduje zasięg wydarzenia: międzynarodowy lub ogólnopolski; oraz język wygłoszonego referatu: polski albo obcy. Oprócz aktywności naukowo-badawczych oraz dydaktycznych; nie bez znaczenia pozostaje działalność organizacyjna, zakładająca aktywność w życiu uniwersyteckim i ogólnoakademickim.
