Skromna oferta szkół
Większość badanych gimnazjów oferuje tylko naukę języka angielskiego (92,5%) i niemieckiego (7%).
Szkoły rzadko uczestniczą w międzynarodowych projektach edukacyjnych. Badanie pokazało, że w taką formę pracy angażowała się w przybliżeniu co szósta placówka. Zdaniem dyrektorów barierą w podnoszeniu jakości kształcenia jest brak pieniędzy. Uniemożliwia im to wydatki, które ich zdaniem poprawiłyby efektywność nauczania, m.in. zwiększenie liczby godzin nauczania języków obcych, zakup materiałów dydaktycznych lub wyjazdy zagraniczne dla uczniów.
Poza szkołą uczniowie mają małą styczność z językiem obcym. Rodzicie słabo znają język angielski. Znaczna większość uczniów nie ma też bezpośredniego kontaktu z rodowitymi użytkownikami języka, a jeśli już rozmawiają z kimś w języku obcym - to zwykle z turystami w Polsce, lub w krajach, w których spędzają wakacje.
Słaby kontakt z językiem
Najczęstszy kontakt z językiem angielskim uczniowie mają poprzez media, w szczególności dzięki słuchaniu anglojęzycznych piosenek. Chłopcy częściej niż dziewczęta mają styczność z językiem podczas grania w gry komputerowe i odwiedzanie stron internetowych. Co drugi uczeń ogląda filmy w języku angielskim z polskimi napisami przynajmniej kilka razy w miesiącu.
Rozkład procentowy odpowiedzi uczniów na pytanie: "Jak często masz do czynienia z językiem angielskim w następujący sposób?
Korepetycje to rzadkość
Mniej niż jedna piąta uczniów I klasy gimnazjum deklarowała korzystanie z korepetycji z języka angielskiego, a mniej niż jedna dziesiąta - uczęszczanie na kursy językowe. Z danych zebranych w badaniu wynika, że najliczniej korzystają z korepetycji uczniowie ostatnich klas szkoły podstawowej - robi to co czwarty z nich.
Odsetek uczniów uczęszczających na prywatne lekcje językowe
Lekcje angielskiego oczami uczniów
Z wypowiedzi uczniów wynika, że lekcje języka obcego są dość rutynowe. Ich zdaniem typowa lekcja polega głównie na wykonywaniu ćwiczeń, w większości pisemnych. Blisko połowa uczniów (47%) nie lubi wymyślania dialogów i prezentowania ich na lekcji.
Co najmniej połowa gimnazjalistów twierdzi, że uczniowie w ich grupie starają się mówić w języku angielskim podczas zajęć. Jednak co szósty twierdzi, że nie ma dużo okazji do mówienia po angielsku na lekcjach. Zdaniem co czwartego gimnazjalisty nauczyciel na lekcji języka angielskiego mówi głównie po polsku.
Uczniowie mają pozytywny stosunek do swoich lekcji języka angielskiego, nauczyciela i grupy nauczania. Większość z nich uważa, że jego nauczyciel angielskiego jest przyjazny i pomocny oraz zaangażowany w prowadzenie lekcji. W większości uważają też, że zarówno poziom grupy, tempo omawiania materiału, jak i sam podręcznik odpowiadają ich poziomowi znajomości języka.
Rozkład procentowy wskazań uczniów w odniesieniu do stwierdzeń dotyczących komunikacji w języku docelowym na lekcjach języka angielskiego
Lekcje języka oczami nauczycieli
Nauczyciele przestawiają trochę inny obraz prowadzonych przez siebie lekcji. Przede wszystkim - inaczej niż uczniowie - deklarują, że posługują się na nich głównie językiem angielskim. Zaledwie co dziesiąty przyznawał, że mówi głównie po polsku.
Nauczyciele nie mają dobrego zdania o motywacji uczniów. Według nich chęć i gotowość do mówienia po angielsku nie jest wśród gimnazjalistów wysoka. Tylko około jedna trzecia nauczycieli uznaje, że wszyscy uczniowie starają się komunikować w języku angielskim.
Z analizy wypowiedzi nauczycieli wynika, że bardzo ważną rolę w ich pracy odgrywa podręcznik. Jest fundamentem, na którym budują scenariusze lekcji.
Przygotowanie pod kątem egzaminu jest dla większości anglistów (ponad 80%) głównym celem kształcenia. W tej perspektywie planują zajęcia i wybierają materiały dydaktyczne.
Rozkład procentowy wskazań nauczycieli w odniesieniu do stwierdzeń dotyczących tego, czego ich uczniowie lubią się uczyć
Trzyletnie badanie
"Badanie uczenia się i nauczania języków obcych w gimnazjum" (BUNJO) to trzyletnie badanie, które pozwoli zobaczyć, jak wygląda nauczanie języków obcych w gimnazjach. Brało w nim udział około 4700 uczniów ze 120 szkół gimnazjalnych, uczących się języka angielskiego według nowej podstawy programowej.
Raport z całości badania zostanie opublikowany w 2015 roku. Badacze IBE przedstawili już wnioski z pierwszej części badania, w których zbierano opinie od nauczycieli i uczniów.
