Ustny najkrótszy
W przypadku matury z języka obcego nowożytnego, część ustna podzielona jest na dwa poziomy - nieokreślony i dwujęzyczny. Na obu poziomach matura rozpoczyna się rozmową wstępną, podczas których egaminujący zadaje klasyczne pytania dotyczące szkoły, zainteresowań. Rozmowa ta ma za zadanie łagodnie wprowadzić maturzystę w egzamin.
Na poziomie nieokreślonym pierwsze zadanie polegać będzie na odgrywaniu konkretnej scenki z egzaminatorem, typowej dla życia codziennego. Następne zadania będzie wymagało pracy z ilustracją, to jest odpowiedzi na trzy pytania z nią związane, które powinny być kilkuzdaniowe. Ostatnie zadanie będzie wymagało od ucznia wybrania danej możliwości rozwiązania kwestii oraz opowiedzenie, dlaczego wybrał taką a nie inną możliwość oraz dlaczego odrzucił pozostałe. Część ustna trwa 15 minut.
Na poziomie dwujęzycznym część ustna trwać będzie tyle samo czasu. Od zdającego wymaga się, aby potrafił tworzyć długie wypowiedzi poruszające wiele wątków oraz poprawnie zareagował w różnych złożonych sytuacjach. W pierwszym zadaniu maturzysta otrzymuje dwa zdjęcia i na temat każdego musi się wypowiedzieć przez minutę a następnie odpowiedzieć na pytania od zdającego na temat zdjęć. Drugie zadanie polegać ma na wygłoszeniu trzyminutowej prezentacji na temat podany w zestawie egzaminacyjnym oraz na odpowiedzi na trzy pytania z nią związane. W przypadku obu poziomów oceniane są poprawność, bogactwo słownictwa oraz wymowa (płynność i poprawny akcent).
Jakie zadania?
Egzamin rozpocznie się częścią sprawdzającą rozumienie ze słuchu i mają być to teksty czytane przez rodzimych użytkowników języka niemieckiego. W części podstawowej słuchanie trwa 20 minut, w rozszerzonej 25. Zadania mają być zamknięte, maturzysta będzie musiał zdecydować, czy dane stwierdzenie jest prawdziwe czy fałszywe, wybrać odpowiednią możliwość. W kolejnym zadaniu maturzysta będzie musiał odpowiedzieć na pytania zamknięte dotyczące tekstu pisanego. Pojawią się również zadania sprawdzające sprawność językową zdającego, polegające na przykład na zapisaniu zdania w inny sposób (sparafrazowaniu), tłumaczeniu, słowotwórstwie (na poziomie podstawowym tylko zadania zamknięte).
Najważniejszą częścią egzaminu będzie wypowiedź pisemna na 80-130 słów lub 200-250 słów (poziom rozszerzony).
Na poziomie podstawowym spodziewać się można prostego tekstu, tj. maila, zaproszenia i oceniane będą takie elementy jak spójność i logika, poprawność, bogactwo słownictwa, odniesienie się do tematu. Na poziomie rozszerzonym tekst będzie znacznie bardziej złożony - będzie to recenzja, artykuł, bądź rozprawka. Również kryteria oceniania tego typu wypowiedzi jest bardziej skomplikowane. Teza musi być postawiona zgodnie z tematem, wprowadzenie ciekawe; praca powinna być napisana odpowiednim stylem. Powinno się też unikać banalnych wyrażeń typu "miły", "fajny".
Co trzeba umieć?
Na poziomie podstawowym wymagane od maturzysty są: trzy odmiany deklinacji rzeczownika (słaba, można i mieszana), tworzenie liczby mnogiej; różne typy rzeczowników takie jak złożone (der Klassenzimmer), zdrobniałe (das Büchlein), przymiotników (der Gute) itd. Obowiązują wszystkie typy zaimków (nieokreślone, dzierżawcze, wskazujące, itd.), a także przymiotnika, w tym rekcja (reich an, zufrieden mit) oraz stopniowanie.
Należy także znać wszystkie liczebniki, przysłówki (worauf-darauf, morgen, bald, dann, endlich) i partykuły (sehr, besonders, viel, erst, sogar, itd.). Jeśli chodzi o czasowniki obowiązkowa jest znajomość modalnych, posiłkowych, rozdzielnie i nierozdzielnie złożonych, zwrotnych, form imiesłowowych z Partizip II, trybu przypuszczającego (Konjunktiv II - Ich dachte, du wärest in der Schule), trybu warunkowego (Konditional I - Wenn ich mehr Geld hätte, würde ich mir ein neues Fahrrad kaufen) i rozkazujący; strona bierna oraz rekcja (denken an, fragen
Nach). Nie należy zapominać o szyku zdania. Maturzystów obowiązuje szyk prosty i przestawmy, zdania złożone współrzędnie (Er verdient viel Geld, trotzdem ist er unzufrieden), zdania złożone podrzędnie (Der Lehrer sagt, dass dieses Buch interessant ist) czy zdania z podwójnym spójnikiem (Entweder gehen wir ins Kino oder wir besuchen unsere Freunde).
Dodatkowymi wymaganiami na poziomie rozszerzonym będą np. przydawka rozwinięta (Das von ihm geschriebene Buch wurde schon herausgegeben), Konjunktiv II trybu przypuszczającego, tj. Präteritum, Plusquamperfekt; mowa zależna.
Przykładowe tematy wypracowań
Na poziomie podstawowym (10 punktów)
Twój zespół muzyczny planuje swój pierwszy koncert. Na prowadzonym przez Ciebie blogu:
poinformuj, gdzie koncert się odbędzie, i uzasadnij wybór tego miejsca, opisz, jak przygotowujecie się do występu, napisz, jakie są Twoje odczucia przed koncertem, przedstaw plany artystyczne Twojego zespołu na najbliższą przyszłość.
Na poziomie dwujęzycznym (13 punktów) Na jednej z niemieckich stron internetowych przeczytałeś(-aś) artykuł nastolatka, który
narzeka na brak w jego dzielnicy miejsc, gdzie młodzi ludzie mogliby ciekawie spędzać
czas wolny. Napisz list do gazety internetowej, w którym zaproponujesz różne sposoby
rozwiązania tego problemu oraz opiszesz własne doświadczenie w organizacji klubu
młodzieżowego w swojej okolicy.
Przykładowe zadania językowe Na poziomie podstawowym Wybierz wyraz, który poprawnie uzupełnia luki w obydwu zdaniach. Zakreśl literę A, B albo C. Am Sonntag will ich meine Oma _____.
Sie _____ dieselbe Grundschule in Berlin.
A. rufen
B. kennen
C. besuchen
Na poziomie rozszerzonym
Przetłumacz na język niemiecki podany w nawiasach fragmenty zdań 9.1.-9.4., tak aby otrzymać logiczne i gramatycznie poprawne zdania. Wymagana jest pełna poprawność ortograficzna wpisywanych fragmentów zdań. Uwaga: w każdą lukę możesz wpisać maksymalnie pięć wyrazów.
9.1. Als ich das erste Mal in Deutschland war, (nie rozumiałem ani słowa) ______________
Kompas zawodowy - sprawdź, jaka praca będzie dla Ciebie najlepsza!
