Jak zostać logopedą?

Kojarzycie ten film o królu, który podjął walkę ze swoją ułomnością, jaką było jąkanie? Wygrał ją - dzięki komu? Specjaliście od dykcji, dziś zwróciłby się do logopedy.

- Trudno powiedzieć, czy jesteś ścisłowcem, czy humanistą, ale wiesz, że w przyszłości chciałbyś robić coś, co wymaga niemal misji. Pomyśl o zawodzie lakarza.

- Ciągnie cię w stronę humanu, jesteś najlepszy z polaka, to ty pomagasz w pisaniu wypracowań. Możliwy zawód: nauczyciel języka polskiego.

- Uwielbiasz nie tylko uczyć kogoś, ale i sam się uczyć i dlatego myślisz o studiach podyplomowych. Rozważ zawód: nauczyciel, logopeda.

- Masz zakusy na jakieś medyczne studia, ale niestety biologia i chemia za słabo wchodzą ci do głowy. Zawód dla Ciebie: logopeda.

Kim jest logopeda?

To specjalista, który zajmuje się korygowaniem wad wymowy i usprawnianiem motoryki aparatu mowy, profilaktyką, likwidowaniem objawów zaburzonej komunikacji językowej, stymulacją mowy opóźnionej, nauczaniem mowy w wypadku jej braku lub utraty. Jego pomocy wymagają różne rodzaje zaburzeń, może on pracować z osobami jąkającymi się, niesłyszącymi, upośledzonymi, chorymi psychicznie, mającymi trudności w pisaniu i czytaniu.

Efekty terapii logopedycznej zależą przede wszystkim od rzetelnie prowadzonej diagnozy i dokładnego wywiadu. Logopeda w razie potrzeby powinien skierować pacjenta na dodatkowe badania np. słuchu, laryngologiczne, psychologiczne. Zawód logopedy jest znany od wielu lat, ale od niedawna został wpisany do Klasyfikacji Zawodów i Specjalności. Często zdarza się, że logopedzi są zarazem pedagogami, psychologami, filologami.

Wokół logopedii

MEDIALNA EMISJA GŁOSU - te studia podejmują często nauczyciele, duchowni, logopedzi, dziennikarze czy prawnicy i inni, którzy posługują się w pracy głosem; studia dostarczają wiedzy z zakresu emisji głosu, technik prawidłowego oddychania, fonacji i artykulacji, doskonalenia umiejętności dykcyjnych i komunikacyjnych (autoprezentacja, negocjacje, wystąpienia publiczne).

NEUROLOGOPEDIA - studia przygotowują logopedów do pracy z pacjentami z dysfunkcjami ośrodkowego układu nerwowego i nadają uprawnienia do prowadzenia diagnozy, profilaktyki i terapii neurologopedycznej, m.in. pracy z dziećmi z nieprawidłowych ciąż i porodów, z zespołami genetycznymi oraz osób dorosłych z zaburzeniami mowy.

Czy masz predyspozycje do zawodu logopedy?

- Lubisz dzieci, bynajmniej nie masz nic przeciwko im.

- W ogóle masz opinię osoby otwartej i łatwo nawiązującej kontakt.

- Jesteś cierpliwy i nie przerażają cię żmudne zajęcia.

- Wydaje ci się, że jesteś dość tolerancyjny - np. akceptujesz klasowych odmieńców, nie robisz sobie żartów z kolegi jąkającego się.

- Nie masz wad wymowy ani problemów ze słuchem.

Logopedą powinna być osoba otwarta, komunikatywna i mająca łatwość nawiązywania kontaktów z pacjentami - zarówno dziećmi, jak i dorosłymi. Logopeda musi akceptować swoich pacjentów takimi, jakimi są. Terapeuta logopedyczny powinien pamiętać, że każdy pacjent jest indywidualnością, dlatego trzeba bardzo umiejętnie opracować program terapii pod kątem jego osobistego problemu oraz rodzaju zaburzenia.

Dobry logopeda powinien znać bardzo dobrze język polski - i w mowie, i w piśmie. Obowiązkiem powinno być podnoszenie własnych kwalifikacji oraz doskonalenie zawodowe, tak aby móc zapewnić pacjentom usługi na najwyższym poziomie.

Od logopedy wymaga się ciągłego kształcenia i podnoszenia kwalifikacji na kursach, szkoleniach. Jak twierdzą specjaliści, rodzą się dzieci z coraz niższą wagą urodzeniową, mają one coraz więcej defektów i problemów, dlatego wiedza logopedy musi być z zakresu różnych dyscyplin naukowych.

Droga do zawodu

Ścieżka 1. - studia podyplomowe

Najpierw kształcisz się na magistra, np. pedagogiki, a potem - mając tytuł magistra - startujesz na studia podyplomowe (z reguły dwuletnie, płatne). Oferuje je wiele uczelni. Na przykład Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej - kryterium przyjęć to kolejność złożenia niezbędnych dokumentów, czesne - 1800 zł za semestr. Uniwersytet Mikołaja Kopernika przeprowadza z kandydatami rozmowę kwalifikacyjną, w trakcie której oceniane są m.in. budowa i sprawność narządów artykulacyjnych, słuch mowny i pamięć słuchowa, artykulacja głosek, poprawność językowa. Koszt studiów - 1900 zł za semestr. Ciekawą propozycję ma Uniwersytet Śląski, na studiach Kwalifikacyjnych Logopedii i Medialnej Emisji Głosu do wyboru są specjalności: logopedia; medialna emisja głosu; neurologopedia. Studia kosztują za semestr od 1750 do 1850 zł.

Ścieżka 2. - specjalność na filologii polskiej lub pedagogice

Idziesz zatem na studia polonistyczne i wybierasz specjalizację nauczycielską z logopedią. Taką oferują m.in. Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN w Krakowie, Uniwersytet Warszawski (na studiach II stopnia), Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu (na studiach I stopnia). Możesz też startować na pedagogikę i wybrać specjalizację logopedyczną - np. na Uniwersytecie Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy (na studiach II stopnia).

Ścieżka 3. - studia I stopnia na uczelni medycznej

Startujesz na trzyletnie studia z logopedii ogólnej i klinicznej. Znajdziesz taki kierunek np. na Warszawskim Uniwersytecie Medycznym czy Uniwersytecie Medycznym w Białymstoku (logopedia z fonoaudiologią).

Miejsce pracy

Logopeda może pracować wszędzie tam, gdzie uczą się i przebywają dzieci, młodzież i dorośli wymagający terapii, a w szczególności w poradniach psychologiczno-pedagogicznych, logopedycznych i foniatrycznych, szpitalach, sanatoriach, szkołach i przedszkolach oraz ośrodkach dla dzieci z uszkodzeniem słuchu. Neurologopeda pracuje z dziećmi z upośledzeniem umysłowym, z osobami dorosłymi uszkodzonymi neurologicznie (są to przypadki po wylewach, udarach, guzach mózgu), z osobami niesłyszącymi. Czasem dziecko jest pod opieką neurologopedy od szóstego miesiąca do 18. roku życia. Logopedzi mają stosunkowo małe szanse na zatrudnienie w szkole lub publicznej poradni, gdzie jest ograniczona liczba miejsc dla tych specjalistów. Dlatego często łączą oni pracę w szkole z pracą w poradniach czy prowadzeniem prywatnej praktyki. Również oferowany tam wymiar godzin wielu osób nie satysfakcjonuje ze względu na niskie zarobki. Otworzenie własnej praktyki może się więc okazać koniecznością.

Logopeda pracujący w szkole podlega pod zapisy Karty Nauczyciela i musi posiadać uprawnienia pedagogiczne. Praca nauczyciela logopedy w szkole polega przede wszystkim na kształtowaniu prawidłowej mowy (pod względem fonetycznym, gramatycznym i leksykalnym) u dzieci, doskonaleniu mowy już ukształtowanej, usuwaniu wad mowy, usuwaniu zaburzeń głosu i trudności w czytaniu i pisaniu. Etat logopedy przewiduje około 20 godzin zajęć tygodniowo.