Dziadek nie był komunistą

Przedstawiciele trzech pokoleń Polaków patrząc wstecz widzą siebie i swoją rodzinę niemal wyłącznie jako niezaangażowanych w konflikty historyczne - pokazały badania studentów socjologii SWPS.

Studenci V roku socjologii SWPS przeprowadzili kilkadziesiąt wywiadów z przedstawicielami trzech generacji w polskich rodzinach. - Pytali o stosunek do II wojny światowej, polskich Żydów, komunizmu i stanu wojennego, o to, czy w rodzinach ankietowanych zdarzały się przypadki kolaboracji, czy bliscy należeli do PZPR, SB, chodzili na pochody pierwszomajowe i jak w rodzinie przebiegały podziały - mówi prof. Klaus Bachmann, politolog SWPS.

Badanie polskich rodzin było powtórzeniem serii wywiadów, które w latach dziewięćdziesiątych zostały przeprowadzone w Niemczech i opublikowane w książce Haralda Welzera pt. "Dziadek nie był nazistą". Analiza polskich rozmów pokazuje, że pamięć o dawnych konfliktach politycznych jest niemal zawsze całkowicie apolityczna. W świetle wywiadów to naród walczył z nazizmem i komunizmem, ale polskie rodziny stały z boku i nie angażowały się.

Wspominając dawne czasy członkowie rodzin nie uosabiają swoich bliskich ani z minionym systemem politycznym, ani z opozycją. Pamięć o tamtych latach uzupełniają obrazami z popularnych filmów i książek, nadając im własny charakter. - Podobnie jest wśród Niemców. Oni również swoich dziadków nie uosabiają z nazistą, a własne narracje o przeszłości uzupełniają scenami ze sławnych filmów i popularnych książek - dodaje prof. Klaus Bachmann.

Nowatorski projekt o pamięci rodzinnej Polaków został zrealizowany w 2010 roku przez zaocznych studentów socjologii SWPS, pod naukową opieką prof. Klausa Bachmanna, politologa SWPS. Badania zostały opublikowane w języku angielskim w niedawno wydanej książce w formie ebooku przez wydawnictwo Elsevier.