Z kim będzie konkurował Kaczyński, a z kim Ziobro? Oto najciekawsze pojedynki liderów list PiS-u i KO

Prawo i Sprawiedliwość jako ostatnie z największych polskich ugrupowań przedstawiło w czwartek liderów list w jesiennych wyborach parlamentarnych. Dużym zaskoczeniem jest m.in. start Jarosława Kaczyńskiego z okręgu kieleckiego i "jedynka" w Warszawie dla Piotra Glińskiego. Przygotowaliśmy subiektywny przegląd ośmiu najciekawszych pojedynków, które rozegrają się 15 października między "jedynkami" PiS-u i Koalicji Obywatelskiej.

Zarówno na listach Prawa i Sprawiedliwości, jak i Koalicji Obywatelskiej nie zabrakło w tym roku niespodzianek. W połowie sierpnia liderów KO zaprezentowano podczas Rady Krajowej Platformy Obywatelskiej. W PiS-ie niemal do ostatniej chwili trwały prace nad kształtem list, a media publikowały w ostatnich dniach nieoficjalne doniesienia o nagłych roszadach i niepewności, która panowała wśród polityków Zjednoczonej Prawicy.

Obecne sondaże dają zwycięstwo Prawu i Sprawiedliwości, które ma kilkupunktową przewagę nad Koalicją Obywatelską. Wiadomo już jednak, że ani partia Jarosława Kaczyńskiego, ani ugrupowanie Donalda Tuska z dużym prawdopodobieństwem nie będą mogły liczyć na samodzielne rządy. Kluczowe okaże się, ilu posłów zabraknie zwycięzcy do uzyskania większości i z kim mógłby zawrzeć po wyborach ewentualną koalicję.

Ze względu na tę wciąż niepewną sytuację co do kształtu Sejmu po wyborach, sporo emocji wzbudza wśród zwolenników dwóch największych ugrupowań to, kto znajdzie się na czele list. To właśnie "jedynki" mogą odegrać sporą rolę w przyciągnięciu wyborców. Często (choć nie zawsze) lider danej listy dzięki swojemu indywidualnemu mocnemu wynikowi wciąga do Sejmu tych kandydatów, którzy zdobyli relatywnie niewielką liczbę głosów. Uwagę mediów i wyborców z pewnością przykują pojedynki w poszczególnych okręgach. Przyjrzyjmy się ośmiu z nich (łącznie okręgów w wyborach do Sejmu jest 41).

1. Antoni Macierewicz kontra Bogusław Wołoszański (okręg nr 10, Piotrków Trybunalski).

Poseł PiS, były minister obrony narodowej i szef podkomisji smoleńskiej Antoni Macierewicz z okręgu piotrowskiego kandyduje jako lider listy nieprzerwanie od wyborów w 2007 r. W poprzednich wyborach zdobył 31,2 tys. głosów (w 2015 r. blisko 34 tys., w 2011 r. prawie 42 tys., a w 2007 r. - 40 tys.).

Dla Bogusława Wołoszańskiego, dziennikarza i autora kultowego programu "Sensacje XX wieku", to pierwszy start w wyborach parlamentarnych. - Widzicie ten wielki historyczny pojedynek w Piotrkowie? Pan Bogusław jest z Piotrkowa, a jego zadaniem jest zdekonspirować lidera listy, z którą walczymy: Antoniego Macierewicza. Naprawdę, nie mogę się doczekać - mówił podczas Rady Krajowej PO przewodniczący ugrupowania Donald Tusk.

- Dotychczas zajmowałem się badaniem i omawianiem polityki. Teraz zostałem do niej włączony. Ale jest pomost między tym, co robiłem, a tym, co, mam nadzieję, będę robił; słowa Winstona Churchilla, który powiedział kiedyś: "To nie jest początek. To jeszcze nie jest koniec. To jest początek końca". Wiedzą państwo, o czym mówię - mówił z kolei Bogusław Wołoszański.

2. Joanna Lichocka kontra Cezary Tomczyk (okręg nr 11, Sieradz)

O poselski mandat po raz kolejny zawalczy Joanna Lichocka, była dziennikarka m.in. TVP i TV Republika, autorka filmu dokumentalnego "Mgła" o katastrofie smoleńskiej. O parlamentarzystce przed trzema laty było szczególnie głośno w związku ze środkowym palcem, który pokazała podczas posiedzenia Sejmu w kierunku ław posłów opozycji. W 2019 r. jako liderka listy w okręgu sieradzkim zdobyła blisko 45,8 tys. głosów. W 2015 r. kandydowała z okręgu kaliskiego, wówczas zagłosowało na nią 24,1 tys. wyborców.

Cezary Tomczyk zasiada w Sejmie nieprzerwanie od 2007 r. (mandat poselski uzyskał za pierwszym razem jako 23-latek). W 2015 r. przed kilka miesięcy był rzecznikiem rządu Ewy Kopacz. Od września 2020 r. do lipca 2021 r. pełnił funkcję szefa klubu KO (później został nim Borys Budka, po tym, jak oddał przywództwo w PO Donaldowi Tuskowi). Był liderem listy sieradzkiej w 2015 r. (26,7 tys. głosów) i w 2019 r. (44,2 tys. głosów). Przed czterema laty Lichocka wyprzedziła Tomczyka o ponad 1,5 tys. głosów. Jak będzie w tym roku?

3. Małgorzata Wassermann kontra Bartłomiej Sienkiewicz (okręg nr 13, Kraków)

Małgorzata Wassermann jest prawniczką, córką zmarłego w katastrofie smoleńskiej posła PiS Zbigniewa Wassermanna. Weszła do polityki w 2015 r., kiedy to startowała z pierwszego miejsca na krakowskiej liście i uzyskała w tym okręgu najlepszy wynik (81,3 tys. głosów). W 2019 r. zdobyła ich już 140,6 tys. (blisko dwa razy więcej od "jedynki" KO Pawła Kowala). W 2018 r. walczyła o fotel prezydenta Krakowa, przegrała jednak w drugiej turze z Jackiem Majchrowskim. Sporą popularność wśród wyborców PiS posłance przysporzył udział w Komisji Śledczej ds. Amber Gold.

Bartłomiej Sienkiewicz w poprzednich wyborach w 2019 r. dostał się do Sejmu jako lider listy kieleckiej (ok. 35 tys. głosów). W tym roku wystartuje jako "jedynka" z Krakowa (w 2019 r. "jedynką" był Paweł Kowal, który będzie liderem listy w Rzeszowie). Sienkiewicz wcześniej był szef MSW i koordynatorem służb specjalnych (2013-2014 r.), w latach 1990-2002 był funkcjonariuszem Urzędu Ochrony Państwa.

4. Marek Suski kontra Joanna Kluzik-Rostkowska (okręg nr 17, Radom)

Znany z dość nietypowych wypowiedzi poseł PiS Marek Suski zasiada w Sejmie nieprzerwanie od 2001 r., od lat jest też liderem listy Prawa i Sprawiedliwości w okręgu radomskim. W wyborach w 2019 r. zdobył ponad 69,1 tys. głosów.

Joanna Kluzik-Rostkowska w 2005 r. została wiceministerką pracy w rządzie PiS, później była też wiceministerką rozwoju. W 2007 r. uzyskała poselski mandat z ramienia Prawa i Sprawiedliwości. Trzy lata później została wykluczona z ugrupowania, współtworzyła partię Polska Jest Najważniejsza. Ostatecznie w 2011 r. z powodzeniem wystartowała do Sejmu z listy PO w okręgu rybnickim, cztery lata później kandydowała z okręgu warszawskiego. W 2019 r. była liderką listy radomskiej (19,3 tys. głosów, o ok. 50 tys. mniej od Suskiego). 

5. Piotr Gliński kontra Donald Tusk (okręg nr 19, Warszawa)

Start Piotra Glińskiego (ministra kultury i dziedzictwa narodowego, byłego wicepremiera) z Warszawy jest sporym zaskoczeniem w tej kampanii. Od 1991 r. w wyborach parlamentarnych ze stolicy kandydował bowiem prezes PiS, wicepremier Jarosław Kaczyński. Jak informował jako pierwszy dziennikarz Gazeta.pl Jacek Gądek, w tym roku Kaczyński zdecydował się jednak startować z okręgu kieleckiego. Opozycja twierdzi, że jedną z przyczyn mogła być też niechęć prezesa PiS do bezpośredniego starcia z liderem PO Donaldem Tuskiem.

W wyborach w 2019 r. Jarosław Kaczyński zdobył w Warszawie blisko 249 tys. głosów, a kandydująca wówczas z "jedynki" KO Małgorzata Kidawa-Błońska - 416 tys. Kaczyński i Tusk starli się w wyborach ostatnim razem w 2011 r. Na prezesa PiS zagłosowało wtedy 202 tys. osób, a na przewodniczącego PO - blisko 375 tys. Tusk nie startował już w 2015 i 2019 r., bo był wówczas szefem Rady Europejskiej.

Piotr Gliński jest parlamentarzystą od 2015 r., wtedy uzyskał poselski mandat jako lider w okręgu łódzkim (blisko 41,7 tys. głosów). Cztery lata później z tego samego miejsca i w tym samym okręgu zdobył 43,6 tys. głosów (o ponad 6,5 tys. głosów przegonił Glińskiego startujący z trzeciego miejsca Waldemar Buda).

6. Zbigniew Ziobro kontra Paweł Kowal (okręg nr 23, Rzeszów)

Minister sprawiedliwości, prokurator generalny i lider Suwerennej Polski Zbigniew Ziobro w 2015 r. (z ostatniego miejsca) i 2019 r. (już jako lider) kandydował z okręgu kieleckiego, w tym roku jednak musiał ustąpić prezesowi PiS Jarosławowi Kaczyńskiemu. Trafił na "jedynkę" w Rzeszowie, gdzie jeszcze cztery lata temu na pierwszym miejscu znajdował się sekretarz generalny PiS Krzysztof Sobolewski. Ziobro przed czterema laty zdobył blisko 116 tys. głosów, a w 2015 r. 67,2 tys. głosów.

Przypomnijmy, polityk zasiadał w Sejmie od 2007 do 2009 r., potem przez pięć lat był europarlamentarzystą. Pełnił już funkcję ministra sprawiedliwości i prokuratora generalnego za pierwszych rządów PiS. Pod koniec 2011 r. został wykluczony z ugrupowania, wtedy współtworzył Solidarną Polską (obecnie Suwerenna Polska). W 2014 r. bezskutecznie ubiegał się o mandat europosła z ramienia tej partii. Przed wyborami w 2015 r. Solidarna Polska nawiązała współpracę z PiS.

Paweł Kowal był posłem PiS w latach 2005-2009, potem został wybrany do Parlamentu Europejskiego. W 2010 r. zaangażował się w działalność PJN (potem Polska Razem). Przed dziewięcioma laty bezskutecznie ubiegał się o mandat europarlamentarzysty, w 2015 r. nie kandydował już w wyborach parlamentarnych. Do polityki powrócił w 2019 r. jako krakowska "jedynka" Koalicji Obywatelskiej (76,7 tys. głosów).

7. Mateusz Morawiecki kontra Borys Budka (okręg nr 31, Katowice)

Mateusz Morawiecki, były prezes Banku Zachodniego WBK, w 2015 r. został wicepremierem po wygranych przez PiS wyborach, choć sam wówczas nie był posłem. Dwa lata później przejął funkcję premiera po dymisji Beaty Szydło. W 2019 r. po raz pierwszy zawalczył o poselski mandat, gdy startował z Katowic. Na Morawieckiego zagłosowało wtedy 133,6 tys. osób. "Jedynką", tak jak w tym roku, był Borys Budka (obecnie szef klubu KO), na którego oddało głos 99,5 tys. wyborców.

Borys Budka w latach 2011 i 2015 r. uzyskiwał mandat z okręgu nr 29 (Gliwice), w 2019 r. startował właśnie z okręgu katowickiego. Budka przez kilka miesięcy w 2015 r. był ministrem sprawiedliwości w rządzie PO-PSL, w latach 2020-2021 kierował Platformą Obywatelską.

Budka stwierdził przed kilkoma dniami w TOK FM, że "Morawiecki to jedyny premier w historii, który nigdy nie odbył żadnej politycznej debaty, bo po prostu umiera ze strachu". - Zawsze ma moje zaproszenie do debaty, najlepiej na Śląsku, chociaż nie wiem, czy byłby w stanie wymienić miejscowości i miasta, bo pan Morawiecki oprócz propagandowych wieców nie był na Śląsku zbyt aktywny - dodał.

Morawiecki nie odpowiedział wprost, czy przyjmie wyzwanie Borysa Budki. - Kampanią wyborczą rządzi sztab. Ja jestem z jednej strony premierem RP, ale także będę brać udział w kampanii, żeby bronić osiągnięć Prawa i Sprawiedliwości, żeby strzec przed niebezpiecznym człowiekiem, jakim jest Tusk i jego główny pomocnik, czyli pan Trzaskowski, który uaktywnił się bardzo w kampanii wyborczej. To niezwykle ważne, aby ta informacja dotarła do Polaków, i oczywiście będę odpowiadał bardzo często na różne pytania - mówił szef rządu na konferencji prasowej.

8. Jarosław Kaczyński kontra Marzena Okła-Drewnowicz (okręg nr 33, Kielce)

Okręg kielecki nie jest łatwym miejscem dla Platformy Obywatelskiej, stąd można spodziewać się, że Jarosław Kaczyński kilkukrotnie przebije wynik "jedynki" Koalicji Obywatelskiej, ktokolwiek by się na niej nie znalazł. Od 2005 r. nieprzerwanie wygrywa tam Prawo i Sprawiedliwość. W ostatnich wyborach w 2019 r. Prawo i Sprawiedliwość zdobyło tam ok. 55,2 proc. głosów (sam Ziobro zebrał 116 tys. głosów), co przełożyło się na 10 mandatów (z puli 16 przypadających na ten okręg). Na KO zagłosowało natomiast ok. 16,7 proc. mieszkańców (do Sejmu weszli wówczas Bartłomiej Sienkiewicz, Adam Cyrański i Marzena Okła-Drewnowicz startujący z trzech pierwszych miejsc na liście).

W 2019 r. "jedynką" był Sienkiewicz, którego poparło 35 tys. wyborców, teraz liderką jest Marzena Okła-Drewnowicz, na którą zagłosowało wtedy 15,5 tys. zwolenników Koalicji Obywatelskiej. Okła-Drewnowicz jest posłanką od 2007 r., najwyższy wynik w wyborach uzyskała z okręgu kieleckiego w 2011 r., kiedy oddano na nią 34,7 tys. głosów.

"Jeśli prawdą jest, że pan prezes Kaczyński ucieka struchlały przed Donaldem Tuskiem z Warszawy, to zapewniam, że w Kielcach się nie schowa. Już teraz zapraszam na debatę o regionie. O zamkniętej kardiologii i chirurgii naczyniowej, lokalnej katastrofie demograficznej i sytuacji sadowników. Kobiety się Pan przecież nie ulęknie?" - pisała w sierpniu na Facebooku Marzena Okła-Drewnowicz.