Wybory prezydenckie 2020: cisza wyborcza. Od kiedy obowiązuje?
Polski system wyborczy przewiduje ciszę wyborczą na dokładnie ostatnie 24 godziny przed dniem głosowania, kiedy to prowadzenie kampanii wyborczej jest zakazane. Oznacza to, że rozpocznie się w piątek 26 czerwca o północy i potrwa aż do zamknięcia lokali wyborczych, do niedzieli 28 czerwca, do 21:00.
Cisza wyborcza. Co oznacza?
To okres poprzedzający wybory, w którym pod groźbą kary nie wolno agitować w żadnej formie. To czas dedykowany obywatelom, aby po głośnej kampanii wyborczej w spokojnych warunkach mogli zastanawiać się, na kogo chcą oddać swój głos. Ustawa mówi wyraźnie:
"Kampania wyborcza rozpoczyna się z dniem ogłoszenia aktu właściwego organu o zarządzeniu wyborów i ulega zakończeniu na 24 godziny przed dniem głosowania (Art. 104)"
Ze względu na konieczność organizacji wyborów w czasie pandemii, cisza wyborcza w praktyce może mieć minimalnie zróżnicowaną długość. Lokale wyborcze zazwyczaj zamykane są o godzinie 21, ale istnieje spore ryzyko przedłużenia czasu głosowania ze względu na zdarzenia losowe. Państwowa Komisja Wyborcza zachęca Polaków do głosowania w godzinach porannych. Aby zagłosować na sam koniec dnia musimy znaleźć się w środku lokalu wyborczego przed godziną 21, co może spowodować powstanie kolejek i przedłużenie się głosowania.
Zakaz agitacji politycznej w czasie ciszy wyborczej dotyczy przede wszystkim:
- wystąpień politycznych
- wygłaszania przemówień
- zwoływania zgromadzeń
- organizowania pochodów
- organizowania manifestacji
- emisji audycji radiowych z udziałem kandydata
- emisji programów telewizyjnych z udziałem kandydata
- publikacji na temat kandydatów
- rozpowszechniania materiałów wyborczych: naklejania plakatów, roznoszenie ulotek, rozwieszania bannerów
- nie można także publikować sondaży wyborczych
- w żadnej formie nie można agitować też przy pomocy Internetu, więcej informacji na ten temat poniżej
Cisza wyborcza w internecie - zasady
- w sieci mogą pozostać (na przykład na profilach społecznościowych) materiały, które zostały udostępnione przed wprowadzeniem ciszy wyborczej
- nie można dodawać nowych zdjeć, filmów ani tekstów, zawierających elementy agitacji wyborczej
- za złamanie ciszy wyborczej w internecie można uznać modyfikację udostępnionych już materiałów. Nie można ich więc edytować
Zobacz też: Głosowanie korespondencyjne. Jak głosować w Polsce i za granicą? Kto może głosować korespondencyjnie?
Cisza wyborcza. Jaka kara grozi za jej złamanie?
Naruszenie ciszy wyborczej jest traktowane jako wykroczenie, zagrożone pod groźbą grzywny (art. 498 Kodeksu wyborczego). Wysokość grzywny jest określona w Kodeksie wykroczeń. Grzywna może być wymierzona w wysokości od 20 zł do 5 tys. zł.
Jeszcze więcej można zapłacić za przedwczesne ogłaszanie wyników wyborów, czyli przed zamknięciem lokali wyborczych grzywna w tym przypadku to kwota w zakresie od 500 tys. zł do 1 mln zł.
Cisza wyborcza to zjawisko charakterystyczne dla Polski. W wielu krajach cisza wyborcza zwyczajnie nie występuje, na przykład w Niemczech lub w Stanach Zjednoczonych.
Co można robić w czasie ciszy wyborczej?
Ciszy wyborczej nie łamie zachęcanie do pójścia na wybory czy podawanie informacji o frekwencji.
