Polub i bądź na bieżąco! Badanie przeprowadzili naukowcy z Instytutu Statystyki i Oceny Zdrowia w Waszyngtonie we współpracy z uniwersytetami w Waszyngtonie i w Melbourne. Badacze przyjrzeli się 79 czynnikom ryzyka śmierci w 188 krajach między 1990 a 2013 rokiem.
Dwie dekady, sporo zmian
Prawie 25 lat temu największymi zagrożeniami na świecie były niedożywienie wśród dzieci oraz matek, zanieczyszczona woda, fatalne warunki sanitarne oraz brak możliwości umycia rąk. Teraz, po podsumowaniu badań, wiemy, że wiodące zagrożenia w skali globalnej są zupełnie inne.
Czynniki, które wzięli pod lupę naukowcy, w 2013 roku przyczyniły się do śmierci 31 milionów osób. Istotne jest to, że z tych samych przyczyn w roku 1990 zmarło 6 milionów osób mniej.
Wyniki badań pokazują, że główne zagrożenia są różne dla poszczególnych rejonów świata.
Brudna woda, narkotyki i alkohol
I tak na Bliskim Wschodzie oraz w Ameryce Łacińskiej największe ryzyko śmierci związane jest z wysokim wskaźnikiem masy ciała. W południowej i południowo-wschodniej Azji wiodącym czynnikiem jest zanieczyszczone powietrze, a dodatkowo w Indiach zagrożeniem są brudna woda i niedożywienie wśród dzieci.
W Australii jednym z najszybciej rosnących czynników jest zażywanie narkotyków. To przez to z roku na rok stan zdrowia australijskich mężczyzn się pogarsza. Dodatkowo, porównując rok 1990 i 2013, odpowiednio o 35 i 47% wzrosło ryzyko śmierci za sprawą wysokiej masy ciała i chorób związanych z cukrzycą.
W przypadku Rosji na drugim miejscu listy zagrożeń jest alkohol. Palenie za to jest największym zagrożeniem w krajach o wysokich dochodach, na przykład w Wielkiej Brytanii. To zagrożenie jednak obejmuje większą część Europy.
Czynniki ryzyka śmierci kobiet na świecie w 2013 roku Mapa zanieczyszczeń Czynniki ryzyka śmierci kobiet na świecie w 2013 roku
Przypadkowy seks i wirus HIV
Afryka Subsaharyjska [część Afryki położona na południe od Sahary - przyp. red.] jest w największym stopniu zagrożona przez niedożywienie wśród dzieci, zanieczyszczoną wodę i brak urządzeń sanitarnych. Duże zagrożenie dla mieszkańców tego regionu niosą za sobą również spora ilość spożywanego alkoholu oraz przypadkowy seks, przeważnie bez zabezpieczeń.
Ten natomiast wywarł ogromny wpływ na zdrowie na całym świecie, przyczyniając się do 82% zgonów spowodowanych AIDS ogółem i 94% zgonów wśród młodzieży zarażonej wirusem HIV w wieku od 15 do 19 lat w 2013 roku. Najmocniej widać to w RPA, gdzie 38% zgonów w czasie badania było powiązanych z seksem bez zabezpieczeń.
Czynniki ryzyka śmierci mężczyzn na świecie w 2013 roku Mapa zanieczyszczeń Czynniki ryzyka śmierci mężczyzn na świecie w 2013 roku
Mniej zgonów z niedożywienia
Biorąc pod uwagę wszystkie dane, jakie przedstawili naukowcy, można pokusić się o kilka wniosków. Przede wszystkim, przyglądając się okresowi między 1990 a 2013 rokiem, o blisko 4% zmniejszyła się liczba zgonów spowodowanych zagrożeniami ze strony zanieczyszczenia środowiska naturalnego (z wyłączeniem zanieczyszczenia powietrza).
O prawie 49% zmniejszyła się liczba zgonów spowodowanych brakiem dostępu do wody pitnej i brakiem odpowiednich warunków sanitarnych. O 15% zwiększyła się liczba zgonów, wynikających z zanieczyszczenia powietrza.
Jest również 60% mniej przypadków śmierci spowodowanych niedożywieniem dzieci lub matek, ale za to o 50% więcej ludzi umiera z powodu nadużywania alkoholu i narkotyków. Palenie powoduje śmierć 18% więcej ludzi niż na początku lat 90. Podobnie o 40% więcej mieszkańców Ziemi jest zagrożonych śmiercią spowodowaną nieodpowiednią dietą. Co za tym idzie o 46% zwiększyło się zagrożenie dla osób nieaktywnych fizycznie.
Warto też podkreślić o 120% wzrost zagrożenia spowodowanego seksem bez zabezpieczeń.
Eksperci wzywają polityków
- Istnieją ogromne możliwości do poprawy zdrowia ludzkości, poprzez unikanie niektórych rodzajów ryzyka, takich jak palenie czy nieodpowiedni sposób odżywiania, a także do przeciwdziałania zagrożeniom środowiska, takim jak zanieczyszczenie powietrza - powiedział Christopher Murray, dyrektor Instytutu Statystyki i Oceny Zdrowia.
Dodał, że "wyzwaniem dla polityków będzie wykorzystanie posiadanej przez nas wiedzy do tego, aby przeprowadzić poważne działania profilaktyczne w polityce zdrowotnej".
Chcesz wiedzieć więcej i szybciej? Ściągnij naszą aplikację Gazeta.pl LIVE!
