Senat chce przyznać prezydentowi "Klejnot Rzeczypospolitej". Używał go król Stanisław August

Senatorowie pracują nad projektem ustawy, która pozwoliłaby prezydentowi RP nosić łańcuch Orderu Orła Białego - tzw. "Klejnot Rzeczypospolitej". Używał go m.in. król Stanisław August Poniatowski. Ma on mieć "prestiżowe znaczenie" dla prezydenta. - To byłoby pójściem w kierunku republik bananowych - ocenia ekspert Adam Orzechowski w "Rzeczpospolitej".

Powstał na zamówienie Stanisława Augusta Poniatowskiego, który nosił go w czasie koronacji. Mogli zakładać go także prezydenci II Rzeczpospolitej.

Składanie życzeń noworocznych prezydentowi RP Ignacemu Mościckiemu na Zamku Królewskim w Warszawie 8.01.1939 r. Fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe / biogramy.pl

Złoty łańcuch składa się z ogniw w kształcie orła oraz z wizerunkiem Maryi. To łańcuch Orderu Orła Białego, zachowany do dziś (bez brylantowego krzyża, który zaginął w XIX wieku). Możliwe, że prezydent Andrzej Duda będzie mógł go założyć. 

Chcą tego senatorowie, którzy pracują nad ustawą przywracającą łańcuch Orderu Orła Białego prezydentowi. O projekcie zmiany ustawy o orderach i odznaczeniach pisze "Rzeczpospolita". Sprawa zaczęła się od anonimowej petycji jeszcze w poprzedniej kadencji Senatu. Autor pisał, że "przywrócenie Łańcucha Orderu Orła Białego ma znaczenie symboliczne i prestiżowe dla urzędu prezydenta". 

Senator PiS: Temat nie budzi kontrowersji

Teraz - choć większość zdobyła opozycja - Senat kontynuuje prace rozpoczęte w poprzedniej kadencji. Projektem ustawy ma zająć się Komisja Ustawodawcza i Komisja Kultury. Wg senatora PiS Roberta Mamątowa "temat nie budzi kontrowersji" i projekt zostanie przyjęty.  

Ustawa nie precyzuje, w jakich okolicznościach prezydent będzie mógł nosić łańcuch i czy chodzi o ten oryginalny, czy zostanie wykonana kopia.Te kwestie sprecyzuje późniejsze rozporządzenie, jeśli ustawa zostanie uchwalona.  Adam Orzechowski, specjalista od polskich insygniów koronacyjnych powiedział "Rzeczpospolitej", że nie popiera pomysłu. - W ustroju republikańskim nie używa się regaliów. To byłoby pójściem w kierunku republik bananowych, w których popularne są takie łańcuchy - ocenił i dodał. że prezydent Ignacy Mościcki prawdopodobnie założył go tylko raz.