Prof. Dariusz Stola, dyrektor Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN w latach 2014-2019, od maja zeszłego roku, po wygranym konkursie, nie został powołany przez ministra kultury Piotra Glińskiego na stanowisko szefa tej instytucji.
Minister tłumaczył przed kilkoma miesiącami w Radiu ZET, że jego zdaniem prof. Dariusz Stola prowadził w muzeum "bardzo agresywną politykę". Glińskiemu nie spodobało się m.in. to, że prof. Stola miał odmówić organizacji konferencji naukowej poświęconej Lechowi Kaczyńskiemu i "jego myśli politycznej" dotyczącej relacji polsko-żydowskich.
Prof. Dariusz Stola w opublikowanym w lutym oświadczeniu stwierdził, że jest gotów zrzec się praw konkursowych do stanowiska dyrektora Muzeum POLIN "pod warunkiem porozumienia wszystkich założycieli muzeum, niezbędnego do dalszego funkcjonowania instytucji". W połowie miesiąca okazało się, że dyrektorem ostatecznie zostanie Zygmunt Stępiński (obecnie p.o. dyrektora). Jego kandydatura miała być uzgodniona ze współorganizatorami Muzeum POLIN, prezydentem Warszawy i Przewodniczącym Stowarzyszenia Żydowski Instytut Historyczny.
>>> Zobacz także: Szefowa kampanii szkodzi Andrzejowi Dudzie?
Dariusz Stola o spotkaniu w Ministerstwie Kultury
Prof. Dariusz Stola w rozmowie z "Tygodnikiem Powszechnym" (pełna wersja ukaże się w środę) mówił o kulisach pracy w instytucji i kontaktach z resortem Piotra Glińskiego. Jak stwierdził prof. Stola, w styczniu 2018 r. resort kultury miał wysunąć oczekiwanie, by część z 10 mln euro przyznanych Muzeum Polin w ramach tzw. grantu norweskiego została przekazana na powstające Muzeum Getta Warszawskiego. Z takim wnioskiem miały zwrócić się do Stoli podczas spotkania dwie urzędniczki ministerstwa. Miało chodzić o kwotę od 3 do 5 milionów euro.
- Idę z koleżanką, na wstępie dziękuję, mówię, że się cieszę z tego spotkania, bo to już najwyższy czas brać się do roboty. I słyszę, że nie: że musimy o tym poważnie porozmawiać, bo to niesprawiedliwe, żeby tylko muzeum dostało te pieniądze - relacjonuje prof. Stola w rozmowie z "TP".
- Przecież gdybym się zgodził, byłoby to z mojej strony działanie na szkodę muzeum Polin. Żaden prywatny darczyńca nie dałby nawet pięciu centów komuś, kto lekką ręką pozbywa się pięciu milionów euro - komentuje Dariusz Stola.
Ministerstwo Kultury reaguje na wywiad z prof. Dariuszem Stolą
W środę Ministerstwo Kultury wydało oświadczenie, w którym czytamy, że Muzeum Polin "w sposób absolutnie uzurpatorski postawiło się w roli wyłącznego beneficjenta" grantu "Ochrona Żydowskiego Dziedzictwa Kulturowego".
MKiDN wielokrotnie zwracało się do dyrektora Stoli, aby był skłonny uwzględnić w ramach grantu potrzeby innych instytucji (poza Polin) zajmujących się tym dziedzictwem, w tym Żydowskiego Instytutu Historycznego, Muzeum Getta Warszawskiego czy instytucji zajmujących się cmentarzami żydowskimi w Polsce.
- wskazuje resort.
"Czy rację ma dyrektor Stola, który uważał, że sumą 42 mln zł ze środków norweskich na wspieranie żydowskiego dziedzictwa kulturowego w Polsce (będących rekompensatą rządu norweskiego za wolny dostęp firm norweskich do polskiego rynku) powinna dysponować tylko jedna instytucja, czy też MKiDN, które ocenia, że środki przeznaczone na ochronę dziedzictwa żydowskiego w Polsce powinny być podzielone pomiędzy 3 różne instytucje zajmujące się podobną problematyką z Polin w roli lidera projektu, z których zaniedbane cmentarze czy Muzeum Getta Warszawskiego były, w owym czasie, w największej potrzebie – to już musi ocenić opinia publiczna" - dodaje ministerstwo.
Ministerstwo podkreśla, że "przekazanie całej sumy dla jednego podmiotu (Polin) było decyzją państwa darczyńcy (w praktyce Norwegii), wbrew stanowisku MKiDN". Prof. Dariusz Stola miał ostatecznie zgodzić się na przekazanie 1 miliona euro Żydowskiemu Instytutowi Historycznemu, ale odmówił przydzielenia funduszy Muzeum Getta Warszawskiego.
Muzeum POLIN. Prof. Dariusz Stola
Prof. Dariusz Stola to historyk, badacz stosunków polsko-żydowskich, zagłady Żydów, reżimu komunistycznego w Polsce i migracji międzynarodowych w XX w. Dyrektorem Muzeum Polin został 1 marca 2014 r. na pięcioletnią kadencję z możliwością przedłużenia na następną.
Pod jego kierownictwem muzeum w 2016 r. otrzymało tytuł Europejskiego Muzeum Roku (European Museum of the Year) i nagrodę EMA (European Museum Academy Award), a w 2017 r. nagrodę Europa Nostra, najważniejszy na Starym Kontynencie laur za wybitne osiągnięcia w ochronie, badaniach i propagowaniu dziedzictwa kulturowego.
