Piebiak, czyli problem dla PiS-u
Minął nieco ponad tydzień od zakończenia tzw. afery samolotowej z marszałkiem Sejmu Markiem Kuchcińskim w roli głównej, a partia władzy znów musi się tłumaczyć z kolejnego skandalu. Tym razem chodzi o wiceszefa resortu sprawiedliwości Łukasza Piebiaka, który wedle informacji Onetu organizował i nadzorował kampanię oczerniającą niewygodnych dla rządu sędziów - m.in. byłego szefa Stowarzyszenia Sędziów Polskich "Iustitia" prof. Krystiana Markiewicza.
Co prawda tuż po publikacji Onetu wicerzecznik PiS-u Radosław Fogiel w rozmowie z Gazeta.pl stwierdził, że "minister Piebiak nie jest członkiem PiS-u, więc to nie moja jurysdykcja", ale dopytywany nieco zmienił zdanie. - Jako partia będziemy się tej sprawie przyglądać i na bieżąco podejmować decyzje - zapewnił.
Trudno się dziwić, bo wpływ sprawy ministra Piebiaka na sytuację PiS-u jest oczywisty nawet, jeśli sam Piebiak do partii nie należy. Jest jednak wiceministrem w rządzie, a zatem obciąża rząd, z kolei za rząd odpowiada partia władzy, czyli PiS.
Dla Nowogrodzkiej to sytuacja o tyle niewygodna, że po dwóch tygodniach medialno-politycznego oblężenia ws. lotów Kuchcińskiego PiS chciało wreszcie wyjść z defensywy i przejąć inicjatywę w kampanii. Ogłosiło partyjne listy do Sejmu i Senatu, a 20 sierpnia w Polskę wyrusza PiSobus z politykami Zjednoczonej Prawicy.
Sprawa Piebiaka powoduje, że o ofensywie PiS może zapomnieć, bo znów ma problem. Wyciągnąwszy wnioski ze sprawy Kuchcińskiego, wątpliwe, aby Nowogrodzka chciała przeciągać ten serial. Nawet jeśli nie spowoduje strat sondażowych - pamiętajmy, że Piebiak walczył z "sędziowską kastą", której elektorat PiS-u wprost nie znosi - to zabierze cenny kampanijny czas. A tego jest coraz mniej więc każdy dzień jest dla PiS-u na wagę złota. Stawką są przecież ponowne samodzielne rządy.
Piebiak, czyli problem dla Ministerstwa Sprawiedliwości
W oczywisty sposób afera wokół ministra Piebiaka jest poważnym ciosem w Ministerstwo Sprawiedliwości. Tym razem nie chodzi o kontrowersyjne lub wręcz łamiące konstytucję reformy, ale o fundamentalną wiarygodność instytucji stojącej na straży polskiego prawa. Po publikacji Onetu pytań jest całe mnóstwo.
Pierwsze: Czy minister sprawiedliwości-prokurator generalny wiedział o inspirowanej przez jego podwładnego kampanii oszczerstw wymierzonej w sędziów? Minister Piebiak do swojej tajemniczej pomocnicy, znanej jako Emilia, pisał przecież, że efekty jednej z jej akcji "właśnie przesyła Szefowi, by i on się ucieszył".
Drugie: Jeśli Zbigniew Ziobro, bo to on formalnie jest szefem Piebiaka, wiedział o wymierzonej w niewygodnych dla rządu sędziów akcji dyskredytującej, to czy aktywnie w niej uczestniczył? Jeśli brał w niej udział, to w jaki konkretnie sposób - akceptował podejmowane działania, sam wytyczał kierunki antysędziowskiej kampanii, sam był pomysłodawcą niektórych rozwiązań? Jeśli nie uczestniczył, wypada zapytać, jak to możliwe, że proceder na taką skalę i o takim ciężarze gatunkowym umknął uwadze najważniejszego polityka w resorcie. Nie wystawia to, delikatnie mówiąc, dobrego świadectwa Ziobrze jako osobie sprawującej kontrolę nad ministerstwem.
Trzecie: Skąd Piebiak miał pieniądze na opłacanie wspomnianej Emilii, która wykonywała za niego całą brudną robotę? Płacił jej z własnej kieszeni czy ze środków ministerstwa? Jeśli ze środków ministerstwa, to jak kwalifikowane były te wydatki i czy odpowiedzialni za finanse ministerstwa ludzie z Departamentu Budżetu i Efektywności Finansowej wiedzieli o przeznaczeniu tych pieniędzy. Przecież minister Piebiak obiecywał tajemniczej Emilii podwyżkę, więc tylko na tej podstawie można zakładać, że osobliwa współpraca trwała dłuższy czas. W takim razie musiały być na nią zabezpieczone odpowiednie środki, a jeśli tak, to trudno wyobrazić sobie, żeby o całym procederze wiedział wyłącznie nadzorujący kampanię oszczerstw minister Piebiak.
Piebiak, czyli problem dla rządu
Skoro w aferę zamieszany jest resort sprawiedliwości, obciąża to także cały rząd. Zdają sobie z tego sprawę najważniejsi politycy gabinetu premiera Mateusza Morawieckiego. - Tego typu praktyki, gdyby do nich dochodziło, są w oczywisty sposób nieakceptowalne - zapewnił w "Rozmowie Piaseckiego" na antenie TVN24 wicepremier oraz minister nauki i szkolnictwa wyższego Jarosław Gowin. Sam szef rządu także o sprawie już wie i chce jej szybkiego wyjaśnienia. Sam szef rządu również zabrał już głos w sprawie, choć starał się niczego nie przesądzać. - Zażądałem wyjaśnień od ministra sprawiedliwości w tej sprawie. Na pewno trzeba zawsze wysłuchać dwóch stron, zobaczymy jakie będą te wyjaśnienia i w ślad za tym podejmę odpowiednie decyzje - ocenił premier Morawiecki.
Oczywistym jest, że jeśli minister Piebiak nie będzie potrafił w przekonujący sposób wytłumaczyć się ze stawianych w publikacji Onetu zarzutów, jego dymisja będzie kwestią czasu. Znacznie ważniejsze nie tylko dla samego rządu, ale i całego obozu Zjednoczonej Prawicy jest pytanie o przyszłość zwierzchnika Piebiaka, czyli ministra Ziobry.
Piebiak, czyli problem dla Zbigniewa Ziobry
Jeśli okaże się, że minister Ziobro wiedział o wymierzonej w sędziów działalności ministra Piebiaka albo tym bardziej sam przyłożył do niej rękę, jego pozycja, a być może nawet przyszłość, w obozie Zjednoczonej Prawicy stanie pod znakiem zapytania. Po szybkiej reakcji premiera Morawieckiego na publikację Onetu widać, że szef rządu zrobi, co w jego mocy, żeby całą sprawę wykorzystać do osłabienia wpływów Ziobry w obozie "dobrej zmiany". Tajemnicą poliszynela jest, że obaj politycy za sobą nie przepadają i od kilku lat wzajemnie się zwalczają (m.in. tocząc cichą wojnę o wpływy w spółkach skarbu państwa).
Zarówno Morawiecki, jak i Ziobro są też w wąskim gronie potencjalnych sukcesorów Jarosława Kaczyńskiego, chociaż i jeden, i drugi pod tym względem są nieco w tyle za Joachimem Brudzińskim. Niemniej, jeśli pojawi się choćby cień szansy, żeby zmarginalizować lub pozbyć się samego Ziobry, premier Morawiecki na pewno dołoży wszelkich starań, aby tak właśnie się stało. Rzecz w tym, że usunięcie ministra sprawiedliwości, który jest szefem koalicyjnego ugrupowania (Solidarna Polska Zbigniewa Ziobry) już z zasady byłoby niesłychanie trudne. Mogłoby przecież grozić scenariuszem znanym z lat 2005-07, czyli rozpadem koalicji rządzącej. Dlatego pozbycie się Ziobry, nawet gdyby jego ewentualna wina została udowodniona, byłoby dla prezesa Kaczyńskiego absolutną ostatecznością.
Piebiak, czyli problem dla państwa polskiego
Najpoważniejszym skutkiem afery wokół ministra Piebiaka może być jednak to, co stanie się z wizerunkiem państwa polskiego i wiarygodnością naszego wymiaru sprawiedliwości. Wyobraźmy sobie te nagłówki zachodnich mediów: "Polski wiceminister sprawiedliwości koordynował kampanię oszczerstw przeciwko niewygodnym sędziom". Nie sposób wykluczyć, że takie nagłówki niedługo się pojawią. Zachodnie media wiele miejsca poświęcały przecież zmianom w polskim wymiarze sprawiedliwości w ostatnich czterech latach.
Tyle że tutaj nie chodzi już o PiS, rządzących czy wojnę polsko-polską. Afera wokół ministra Piebiaka podważa fundamentalne zaufanie do sposobu funkcjonowania całego państwa polskiego, z polskim wymiarem sprawiedliwości na czele. Polskie władze i polskie instytucje państwowe zostaną (już zostały?) skompromitowane w skali świata. Dotychczas oburzaliśmy się, gdy sądy europejskich państw odmawiały Polsce ekstradycji przestępców zatrzymanych na podstawie Europejskiego Nakazu Aresztowania, argumentując to brakiem zaufania do niezawisłości polskich sądów. Zrobiły tak sądy w Irlandii, Hiszpanii i Holandii. Po aferze w Ministerstwie Sprawiedliwości możemy jednak całkowicie wypaść na margines systemu prawnego cywilizowanego świata. O szkodach wizerunkowych wśród naszych partnerów na Zachodzie nawet nie wspominając.
