1. Zadośćuczynienie dla bliskich
Uchwała z dnia 27 marca 2018 roku. Siedmioro sędziów Izby Cywilnej Sądu Najwyższego stwierdziło, że sądy mogą „przyznać zadośćuczynienie za krzywdę osobom najbliższym poszkodowanego, który na skutek czynu niedozwolonego doznał ciężkiego i trwałego uszczerbku na zdrowiu”. W swojej decyzji sędziowie powołali się „m.in. na względy słusznościowe i ochronę rodziny przewidzianą już w przepisach rangi konstytucyjnej”.
2. ZUS musi płacić za psy
Uchwała z dnia 9 października 2017 roku. Czy Związek Ubezpieczeń Społecznych musi wypłacać odszkodowania za szkody spowodowane przez psa (lub psy) należące do rolników? Okazuje się, że tak, chociaż wcześniej często odmawiał uiszczenia takiej należności, chociaż pies (lub psy) był wykorzystywany użytkowo w gospodarstwie przez ubezpieczonego rolnika.
Sędziowie SN uznali, że jeżeli psy „pełnią użytkową rolę w gospodarstwie”, to „stanowią element gospodarstwa niezbędny do jego funkcjonowania, a więc pozostają z nim w funkcjonalnym związku”.
W konsekwencji, szkody przez nie wyrządzone – w przeciwieństwie do szkód wyrządzonych przez psy chowane dla przyjemności, a więc domowe – powinny być objęte odpowiedzialnością zakładu ubezpieczeń
– czytamy na stronie internetowej Sądu Najwyższego.
W uzasadnieniu swojej decyzji Sąd Najwyższy stwierdził, że "gdy w rachubę wchodzą takie świadczenia jak renta lub koszty leczenia, potrzeba zapewnienia ochrony osobom poszkodowanym i zabezpieczenie ich przed skutkami niemożności uzyskania odszkodowania od bezpośrednio odpowiedzialnego za szkodę jest uzasadniona i ze względów społecznych wskazana”.
3. Cudzoziemcy jak Polacy
Uchwała z dnia 15 września 2017 roku. Czy jadąc do jakiegoś zagranicznego kraju, chcielibyście, żeby wasza wolność sumienia i wyznania były chronione tak jak w przypadku tamtejszych obywateli? W przypadku krajów Zachodu wydaje się to normą, ale w Polsce jeszcze do niedawna normą nie było. Aż do decyzji Sądu Najwyższego z jesieni ubiegłego roku.
Sędziowie w swojej decyzji przywołali ustawę z dnia 17 maja 1989 roku o gwarancjach wolności sumienia i wyznania, a konkretnie na jej art. 7., który mówi, że „cudzoziemcy przebywający na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej korzystają z wolności sumienia i wyznania na równi z obywatelami polskimi”.
4. Ubezwłasnowolnienie dla każdego
Uchwała z dnia 29 września 2016 roku. Sędziowie Sądu Najwyższego uznali, że wniosek o ubezwłasnowolnienie może złożyć również osoba, która ma być ubezwłasnowolniona. Dlaczego? Zdaniem składu orzekającego sprawa odnosi się do bardzo doniosłego społecznie problemu, dotykającego samotne osoby niepełnosprawne, które nie mają rodziny.
'Łańcuch światła' przed Sądem Najwyższym w obronie niezawisłości sądownictwa, 1 lipca 2018. Fot. Jędrzej Nowicki / Agencja Wyborcza.pl / Jędrzej Nowicki
5. Komornicy bez VAT-u
Uchwała z dnia 7 lipca 2016 roku. Prowadzący postępowanie egzekucyjne komornik nie może podwyższać opłaty egzekucyjnej o stawkę podatku od towaru i usług, czyli dobrze wszystkim znanego podatku VAT. Decyzja była tym ważniejsza, że po dokonanej w 2015 roku zmianie interpretacji ogólnej przepisów prawa podatkowego czynności komornicze były opodatkowane podatkiem VAT. Od jesieni 2016 roku dłużnicy nie ponoszą już jednak związanych z tym kosztów podatkowych.
6. Ratunek dla turystów
Uchwała z dnia 19 maja 2016 roku. Wyjechać na wczasy i dowiedzieć się w trakcie urlopu, że biuro podróży, z którego usług skorzystaliśmy, zbankrutowało? To najczarniejszy sen każdego, kto marzy o bezstresowym odpoczynku. A jednak w ostatnich latach słyszeliśmy o wielu tego typu sytuacjach i pozostawionych samym sobie klientach, którzy potem nigdy nie mogli odzyskać pieniędzy za zmarnowane wakacje.
Sąd Najwyższy uznał, że „klient niewypłacalnego biura podróży jest legitymowany do dochodzenia od ubezpieczyciela zobowiązanego z tytułu gwarancji ubezpieczeniowej zwrotu wpłat wniesionych tytułem zapłaty za imprezę turystyczną”.
7. Pieniądze z OC dla ofiar wypadków
Uchwała z dnia 19 maja 2016 roku. Każdy, kto kiedykolwiek był ofiarą wypadku komunikacyjnego lub miał osobę poszkodowaną wśród swoich bliskich, wie, jak kosztowne potrafi być późniejsze leczenie i że uzyskanie odszkodowania od ubezpieczyciela nie zawsze jest tak proste i bezbolesne, jak mogłoby się wydawać.
Decyzją Sądu Najwyższego z wiosny 2016 roku poszkodowani w wypadkach samochodowych mogą żądać, żeby z polisy OC sprawcy pokryto również koszty ich leczenia w prywatnej placówce medycznej. Warunkiem jest, że koszty te są uzasadnione i celowe. SN uznał jednocześnie, że „nie ma obowiązku w pierwszym rzędzie szukania (takich) możliwości w placówkach finansowanych ze środków Narodowego Funduszu Zdrowia”.
