Możliwość odwołania prezesów i wiceprezesów sądów dała ministrowi Zbigniewowi Ziobrze ustawa o sądach powszechnych. To jedna z trzech ustaw dot. sądownictwa, które PiS forsował w lipcu ubiegłego roku - i ta, której prezydent Andrzej Duda nie zawetował.
Ustawa umożliwiała Ziobrze dokonywanie swobodnych zmian przez pół roku od jej wejścia w życie, czyli do 12 lutego.
Jak wynika z danych, które uzyskało z Ministerstwa Sprawiedliwości Stowarzyszenie Sędziów Polskich Iustitia, od sierpnia 2017 r. do lutego 2018 r. odwołanych zostało 158 osób - wśród nich prezesi i wiceprezesi sądów powszechnych (apelacyjnych, okręgowych i rejonowych), a także prezesi i wiceprezesi sądów wojskowych. W Polsce jest łącznie ponad 700 osób na tych stanowiskach.
Ministerstwo najczęściej tłumaczyło te zmiany niską jakością wykonywania obowiązków. Przypadki odwoływań prezesów sądów krytykowały środowiska sędziowskie, m.in. Krajowa Rada Sądownictwa, sugerując, że tracą oni stanowiska na podstawie ustawy, która może być niezgodna z konstytucją.
Jak zwraca uwagę portal OKO.press, 46 sędziów złożyło w tym czasie rezygnację, a wśród nich znalazły się również osoby nominowane na stanowiska przez ministra Zbigniewa Ziobrę. Według portalu sędziowie ci w niektórych przypadkach "nie podołali temu stanowisku lub ustąpili w związku z brakiem akceptacji ze strony środowiska sędziowskiego".
