Wybory samorządowe 2018 zasady - wszystko, co musisz wiedzieć o wyborach samorządowych

Premier Mateusz Morawiecki zadecydował, że jesienne wybory odbędą się 21 października. Wybory zostaną przeprowadzone zgodnie ze zmianami wprowadzonymi przez styczniową nowelizację Kodeksu wyborczego i innych ustaw. Czytaj dalej, aby dowiedzieć się, kogo dokładnie wybieramy oraz jak ustalane będą ich wyniki. Dowiesz się też, kiedy możliwa będzie druga tura wyborów samorządowych 2018.

Zbliżają się wybory samorządowe 2018. Poniżej zebraliśmy najważniejsze informacje.

Kiedy odbędą się wybory samorządowe w 2018 roku?

Nowelizacja z 31 stycznia 2018 roku wprowadziła nakaz przeprowadzenia wyborów w dzień wolny od pracy. W grę wchodziły trzy terminy:

• 21 października 2018 roku,
• 28 października 2018 roku,
• 4 listopada 2018 roku.

Wyboru konkretnej daty dokonał premier - zdecydował, że wybory samorządowe 2018 odbędą się 21 października. Na ustalenie terminu wyborów Mateusz Morawiecki miał miesiąc. Decyzję w tej sprawie musiał ogłosić pomiędzy 16 lipca, a 16 sierpnia. Wynikało to  z ustawy, która nakazuje premierowi zarządzić wybory „nie wcześniej niż na 4 miesiące i nie później niż na 3 miesiące przed upływem kadencji rad”. Zgodnie z kodeksem wyborczym wybory muszą być wyznaczone „na dzień wolny od pracy, przypadający nie wcześniej niż na 30 dni i nie później niż na 7 dni przed upływem kadencji rad”.

Kogo wybieramy w wyborach samorządowych w 2018 roku?

Wybory możemy podzielić na dwie kategorie:

• Wybory rady gminy, rady powiatu i sejmiku województwa – czyli organów stanowiących samorząd terytorialny.
• Wybory wójta, burmistrza lub prezydenta miasta – czyli jednoosobowych organów wykonawczych.

1. Wybory do rady gminy. Radę gminy wybierają mieszkańcy gminy, która nie jest jednocześnie miastem na prawach powiatu. Radnych wybiera się w sposób bezpośredni spośród zgłoszonych kandydatur. Głosuje się w danym okręgu wyborczym, który stanowi zwykle konkretne sołectwo, dzielnica lub osiedle. Wybieramy tylko jednego kandydata, stawiając znak "x" obok jego nazwiska. Niektórzy ostrzegają, że z nową definicją znaku "x" mogą być problemy - zobacz więcej na ten temat >>>
2. Wybory do rady powiatu. Każdy okręg wyborczy, za który uznaje się jedną gminę, wybiera od 3 do 10 kandydatów. O ich liczbie decyduje tu liczba ludności zamieszkałej w danej gminie. W miastach na prawach powiatu mandaty są dzielone pomiędzy listy kandydatów w sposób proporcjonalny do wszystkich oddanych głosów. Dana lista kandydatów musi przekroczyć próg wyborczy, który stanowi 5 procent liczby ważnych głosów w całej gminie.
3. Wybory do sejmiku województwa. Stosuje się tu odpowiednio przepisy o wyborach do rady powiatu. Za jeden okrąg wyborczy uznaje się powiat lub jego część. Obywatele dokonują wyboru od 5 do 15 radnych sejmiku województwa.

Wybory wójta, burmistrza lub prezydenta miasta

Wybory wójta, burmistrza lub prezydenta miasta są bezpośrednie, co oznacza, iż głos oddajemy bezpośrednio na kandydata. W przypadku, gdy żaden kandydat nie uzyska więcej niż połowę spośród wszystkich ważnie oddanych głosów, zarządzana jest druga tura wyborów. WYJĄTEK: w Warszawie burmistrzów dzielnic wybierają radni danej dzielnicy.

PiS zlikwiduje bezpośrednie wybory prezydentów i burmistrzów? "Podobno prezes już zdecydowany" >>>

Wybory samorządowe w 2018 roku – jak ustalane są wyniki oraz kiedy możliwa jest druga tura?

W przypadku wyborów do rad gmin, za zwycięzców uważa się kandydatów, którzy uzyskali kolejno największą liczbę ważnie oddanych głosów. W przypadku remisu wygrywa ten, który otrzymał najwięcej głosów w największej liczbie obwodów. Gdy i te będą takie same, o zwycięstwie decyduje losowanie. 

W wyborach do rad powiatu i sejmików województwa ma zastosowanie proporcjonalne liczenie głosów (metoda d'Hondta). Liczba ważnych głosów na każdą z list jest dzielona kolejno przez 1,2,3 i tak dalej, aż do momentu, "aż do chwili, gdy z otrzymanych w ten sposób ilorazów da się uszeregować tyle kolejno największych liczb, ile wynosi liczba mandatów do rozdzielenia między listy".

W wyborach na wójta, burmistrza i prezydenta miasta głosujemy większością bezwzględną. Jeśli dany kandydat uzyska więcej niż połowę wszystkich ważnie oddanych głosów, wygrywa. Jeśli nie uda się to żadnemu z nich, zarządzana jest druga tura wyborów. Zgodnie z przepisami, druga tura wyborów samorządowych odbywa się dwa tygodnie po pierwszym głosowaniu. Niezależnie więc od konkretnej daty wyborów II tura odbywać się będzie w listopadzie 2018.

Wybory samorządowe 2018 - jak głosować? >>>