Od 1 września 2023 roku osobom poniżej 18. roku życia oraz tym, które ukończyły 65. rok życia, przysługują niektóre nieodpłatne środki lecznicze. Nowe prawo dotyczy bezpłatnego zaopatrzenia w leki, środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyroby medyczne. Wcześniej nieodpłatne środki medyczne otrzymać mogli wyłącznie seniorzy powyżej 75. roku życia. Zgodnie z obwieszczeniem resortu zdrowia, lista bezpłatnych leków dla dzieci obejmuje ponad 2,8 tys. leków, a dla seniorów - ponad 3,8 tys. leków.
Prezes Porozumienia Pracodawców Ochrony Zdrowia Bożena Janicka w rozmowie z "Rzeczpospolitą" przekazała, że apteki obecnie odsyłają pacjentów, po nowe recepty na bezpłatne leki, ponieważ te wystawione w lipcu czy sierpniu nie skutkują otrzymaniem bezpłatnych leków. - Sytuacja utrudnia z jednej strony sprawną pracę poradni, z drugiej - dezorientuje pacjentów. Naszym zdaniem o wydaniu takiego leku powinna decydować data zgłoszenia się do apteki, a nie termin wystawienia recepty - powiedziała Janicka.
Dr Filip Pawliczak, specjalista chorób wewnętrznych i sekretarz Okręgowej Rady Lekarskiej w Łodzi przyznaje, że pacjentów jest więcej. - Wielu zgłasza się, bo zostało poinformowanych w aptece, że dany lek, mogą uzyskać za darmo - stwierdził.
Osoba chcąca otrzymać bezpłatnie środki lecznicze, musi otrzymać od uprawnionego lekarza receptę, na której znajduje się odpowiedni kod. W przypadku osób poniżej 18. roku życia jest to kod "DZ". Natomiast pacjenci powyżej 65. roku życia powinni otrzymać receptę z kodem "S". Jednak jak przyznaje adwokat Juliusz Krzyżanowski "także leki na receptach wystawionych przed pierwszym września, jeśli znalazły się na wykazie, powinny przysługiwać za darmo". - Ustawa nie przewiduje przepisu przejściowego, więc powinniśmy stosować nowe przepisy. Tym bardziej że przepisy mówią, iż tym dwóm kategoriom pacjentów przysługuje "bezpłatne zaopatrzenie w leki określone w wykazie na podstawie recepty" - mówi adwokat. "Rz" zwraca uwagę jednak, że resort zdrowia przekazało, że farmaceuta nie ma prawa wpisania czy poprawy kodu na recepcie. "Pacjent po receptę na darmowe leki wróci więc do lekarza. W efekcie nie dość, że NFZ ponownie zapłaci za wizytę lekarską, to i tak poniesie koszt pełnej refundacji" - zauważa dziennik.
Ale długie kolejki w przychodniach mających kontrakt NFZ spowodowane są także inną kwestią. - Do wystawiania recept ze stuprocentową refundacją dla dzieci i seniorów nie są już uprawnieni lekarze przyjmujący prywatnie. Mogą je wystawić tylko lekarze POZ, ambulatoryjnej opieki specjalistycznej i przy wypisie ze szpitala wyłącznie w ramach świadczeń finansowanych przez NFZ. Leki bezpłatne dla seniorów do końca sierpnia mógł wypisać każdy specjalista. Teraz to się zmieniło - tłumaczył radca prawny Piotr Kłodziński. - Takie odbieranie praw ubezpieczonym przecież pacjentom może być niezgodne z ustawą zasadniczą - dodał.
Listę wszystkich wydawanych bezpłatnie grup leków znaleźć można na tej stronie Ministerstwa Zdrowia. Podstawą do bezpłatnego wydania leku osobom z określonych grup wiekowych jest diagnoza schorzenia, które zawarte jest w zakresie wskazań objętych refundacją. Ten ostatni również dostępny jest w załączniku do obwieszczenia Ministerstwa Zdrowia.
Jak głosi obwieszczenie Ministerstwa Zdrowia, na liście bezpłatnie dostępnych środków medycznych dla dzieci i młodzieży znajdą się między innymi leki antyhistaminowe, hipoglikemizujące, hormonalne, immunostymulujące, immunosupresyjne, okulistyczne, przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze, przeciwwirusowe, przeciwbólowe, przeciwzakaźne, przeciwdrgawkowe, stosowane w chorobach dróg oddechowych, stosowane w nadciśnieniu tętniczym, stosowane w chorobach urologicznych, stosowane w chorobach układu pokarmowego i szczepionki.
Z kolei w grupie środków leczniczych dostępnych dla osób, które ukończyły 65 lat, znajdą się między innymi leki antyhistaminowe, cytostatyczne, ginekologiczne, hipoglikemizujące, hipolipemizujące hipotensyjne, hormonalne, immunostymulujące, immunosupresyjne, okulistyczne, przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze, przeciwwirusowe, przeciwbólowe, przeciwzakaźne, przeciwdrgawkowe, przeciwreumatyczne, przeciwparkinsonowskie, przeciwzakrzepowe, stosowane w chorobach dróg oddechowych, stosowane w chorobach urologicznych, stosowane w chorobach układu pokarmowego i szczepionki.