Osoby urodzone w okresie między latami 1948 (po 31 stycznia) a 1969 (do 1 stycznia) są objęte nowym systemem emerytalnym. W jego ramach niektórym osobom przysługuje również prawo do wcześniejszej emerytury. Poniżej wyjaśniamy warunki, jakie muszą zostać spełnione oraz przedstawiamy listę dokumentów, która wymagana jest do pozytywnego rozpatrzenia wniosku.
Jakie warunki muszą spełniać osoby ubiegające się o wcześniejszą emeryturę?
Jak tłumaczy Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS), osoby, które pracowały w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze mogą ubiegać się o emeryturę, jeśli na dzień 31 grudnia 2008 roku spełniały określone warunki.
Pierwszym z nich jest osiągnięcie wieku emerytalnego. Nie chodzi tu o powszechny wiek emerytalny, a ten uprawniający do przejścia na emeryturę w przypadku wykonywania określonej pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze. Różni się on w zależności od płci i wykonywanego zawodu, ale wynosi najwyżej 60 lat w przypadku mężczyzn i 55 lat w przypadku kobiet.
Osoba ubiegająca się o wcześniejszą emeryturę musi ponadto potwierdzić 20 lat (w przypadku kobiet) lub 25 lat (w przypadku mężczyzn) stażu, na który składają się okresy składkowe i nieskładkowe. Jednocześnie musi posiadać dokumenty potwierdzające wymagany staż pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze.
ZUS zwraca jednocześnie uwagę, że przy ustalaniu stażu pracy w szczególnych warunkach pod uwagę brany jest wyłącznie okres zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu. Musi to być również praca pełniona w ramach stosunku pracy lub stosunku służby, a więc przy podliczaniu stażu nie są uwzględnione na przykład okresy prowadzenia działalności gospodarczej. W stażu pracy w szczególnych warunkach nie są podliczane również okresy po 14 listopada 1991 r., w których ubezpieczony nie wykonywał pracy i za które otrzymywał wynagrodzenie lub świadczenie z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa.
Osoby ubiegające się o wcześniejszą emeryturę muszą także nie być członkami otwartego funduszu emerytalnego (OFE) lub złożyć wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na ich rachunku w OFE na dochody budżetu państwa.
Komu przysługuje wcześniejsza emerytura i jaki wniosek należy złożyć? Konieczny dokument
"Praca w szczególnym warunkach jest pracą o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub praca wymagająca wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia" - czytamy w poradniku opublikowanym przez ZUS. Jako przykładowe zawody wymienia między innymi pracę pod ziemią, przy przetwórstwie azbestu, produkcji ołowiu i kadmu, czy pracę ratowników GOPR.
Do prac w szczególnym charakterze ZUS zalicza między innymi pracę pracowników organów administracji celnej i organów kontroli państwowej oraz pracę dziennikarzy, artystów, nauczycieli lub żołnierzy zawodowych. Potwierdzeniem wykonywania pracy w szczególnym charakterze lub w szczególnych warunkach jest otrzymanie wpisu od pracodawcy w świadectwie pracy. Szczegółową listę zawodów można zaś znaleźć w poradniku ZUS.
Aby otrzymać wcześniejszą emeryturę, należy złożyć w ZUS określony wniosek wraz z informacją o okresach składkowych i nieskładkowych. Dołączyć należy do niego ponadto dokumenty potwierdzające:
- okresy zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze;
- okresy składkowe i nieskładkowe (wykazane w informacji o okresach składkowych i nieskładkowych), np. świadectwa pracy, zaświadczenia o zatrudnieniu, zaświadczenia o okresie pobierania zasiłku dla bezrobotnych czy np. przebywania na urlopie wychowawczym;
- wynagrodzenie otrzymywane w okresach zatrudnienia lub ubezpieczenia
Wniosek ze wszystkimi wymaganymi dokumentami należy złożyć najpóźniej dzień przed datą 60. urodzin w przypadku kobiet lub dzień przed datą 65. urodzin w przypadku mężczyzn.
