Oficjalny portal Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ) na początku sierpnia wystosował ostrzeżenie o wzmagającej się aktywności kleszczy w Polsce. Według danych opublikowanych przez NFZ w 2022 roku zgłosiło się łącznie 95 tys. pacjentów z chorobami odkleszczowymi. Jest to liczba o 10 tys. wyższa niż w 2021 roku.
Według informacji podanych przez NFZ zdecydowana większość wszystkich przypadków stanowić miała borelioza. Znacznie rzadsze były przypadki wirusowego odkleszczowego zapalenia mózgu, na które w roku 2022 zapadło ponad 500 osób. Jest to poważniejsza choroba, która w 80 proc. przypadków wymagała hospitalizacji. Jak wynika z zestawienia opublikowanego na portalu ezdrowie.gov.pl, najwięcej przypadków występowania chorób odkleszczowych pojawia się w miesiącach wakacyjnych - od czerwca do września.
Przypadki chorób odkleszczowych w Polsce. Jak się objawiają i na co zwrócić uwagę?
Chorobą występującą najczęściej po ukąszeniu kleszcza jest borelioza, zwana również chorobą z Lyme. Jej najbardziej wyrazistym objawem jest pojawienie się rumienia - zaczerwienienia w miejscu ugryzienia. Odczyn może wystąpić po okresie od jednego do sześciu tygodni od ugryzienia oraz towarzyszyć mogą mu objawy podobne do grypy. W niektórych przypadkach rumień może nie wystąpić. Dlatego ważne jest, aby monitorować swoje samopoczucie i stan zdrowia po ugryzieniu przez kleszcza. Nieleczona borelioza prowadzić może do szeregu groźnych powikłań. Znajdują się wśród nich zaburzenia neurologiczne oraz choroby serca lub stawów.
Drugą częstą przypadłością powodowaną przez ukąszenie kleszcza jest kleszczowe zapalenie mózgu (KZM). Jest to choroba powodowana przez wirusa, do którego zakażaniem dochodzi już w ciągu pierwszych kilku minut od momentu ugryzienia. Objawy występują na ogół w przeciągu od jednego do dwóch tygodni po ukąszeniu i są zbliżone do dolegliwości powodowanych przez grypę. W przypadku niektórych chorych KZM przebiega bezobjawowo, gdy u innych powoduje dotkliwe powikłania i może prowadzić nawet do śmierci. Z tego powodu Ministerstwo Zdrowia zaleca szczepienia ochronne przed rozpoczęciem sezonu wakacyjnego.
Jak ochronić się przed chorobami odkleszczowymi?
Kleszcze żyją przede wszystkim na terenach leśnych, w wysokich trawach i zaroślach. Zetknąć z nimi można się nawet w ogrodzie lub parku miejskim. Z tego powodu zaleca się, aby po powrocie z miejsc z dużą ilością zieleni dokładnie obejrzeć swoje ciało, szczególnie w tych miejscach, gdzie skóra jest cienka.
W przypadku odnalezienia kleszcza na ciele zalecane jest jego jak najszybsze usunięcie. Rekomendowanym sposobem jest wykorzystanie plastikowej pęsety, a następnie oczyszczenie miejsca ugryzienia wodą utlenioną lub alkoholem do dezynfekcji. Następnie należy obserwować miejsce ukłucia. Jeśli wystąpią na nim niepokojące ślady, powinniśmy natychmiast skontaktować się z lekarzem.
