Zapisy na bezpłatne szczepienia przeciwko HPV ruszyły w Polsce dokładnie 27 maja. Od czwartku 1 czerwca pierwsze dzieci będą mogły zostać zaszczepione szczepionką Cervarix lub Gardasil 9. Co warto wiedzieć o szczepionce i jak zapisać swoją pociechę na jej podanie?
Bezpłatna szczepionka przeciwko HPV w Polsce - kogo dotyczy?
Na bezpłatne i dobrowolne szczepienie rodzice będą mogli zapisać swoje dzieci - dziewczynki, jak i chłopców - którzy mają 12 i 13 lat (a dokładniej do ukończenia przez nich 14. roku życia). W 2023 roku będą więc szczepione dzieci, które urodziły się w 2010 i 2011 roku. - Nie ma znaczenia, kiedy dziecko ma urodziny, szczepione będą całe dwa roczniki dzieci - wyjaśnił minister zdrowia Adam Niedzielski na konferencji prasowej informującej o starcie zapisów.
Bezpłatne szczepienie na HPV dla dzieci - jak się zapisać i gdzie będą odbywały się szczepienia?
Jak poinformowało Ministerstwo Zdrowia, na szczepienie przeciw HPV można się zapisać przez:
- e-rejestrację (Internetowe Konto Pacjenta - IKP),
- specjalną infolinię 989 (czynna siedem dni w tygodniu od godz. 7:00 do 20:00),
- bezpośrednio w przychodni lekarskiej.
Co istotne, dziecko może zostać zapisane i zaszczepione niekoniecznie w tej samej przychodni, w której jest zarejestrowane. Można więc zaszczepić dziecko w przychodni poza miejscem zamieszkania, o ile dany punkt będzie te szczepienia wykonywać. Mapa z punktami szczepień przeciwko HPV dostępna jest na stronie pacjent.gov.pl.
Bezpłatna szczepionka przeciwko HPV w Polsce - ile dawek trzeba podać?
W Polsce rodzice będą mogli wybrać, którą szczepionką przeciwko HPV mogą zaszczepić dzieci. Pierwsza z nich to 2-walentna szczepionka Cervarix (GlaxoSmithKline Biologicals s.a.), a druga to 9-walentna szczepionka Gardasil 9 (Merck Sharp & Dohme B.V). Obie zawierają patogeny 16 i 18, które zabezpieczają przed zachorowaniem na raka szyjki macicy. Szczepionki podawane są domięśniowo (np. w ramię).
Gardasil 9 dodatkowo zawiera siedem innych patogenów, które mają chronić przed chorobami nowotworowymi, które rozwijają się w obrębie śluzówki - a więc np. rakiem gardła, szyi, odbytu, sromu czy kłykcin.
Zgodnie z zaleceniami Europejskiej Agencji Leków (EMA) szczepienia Cervarixem podawane są w dwudawkowym schemacie w przypadku dzieci w wieku od 9 do 14 lat. Druga dawka podawana jest w czasie od pięciu do 13 miesięcy po przyjęciu pierwszej dawki. Jeśli druga dawka zostanie podana wcześniej (czyli przed piątym miesiącem od podania), konieczne będzie wówczas przyjęcie trzeciej dawki preparatu.
Szczepionką Gardasil 9 szczepi się dzieci w wieku 9-14 lat w schemacie dwu- lub trzydawkowym:
- schemat dwudawkowy: druga dawka podawana jest w odstępie 5-13 miesięcy po pierwszej dawce. Gdy druga dawka zostanie podana wcześniej, zawsze należy podać dawkę trzecią.
- schemat trzydawkowy: druga dawka podawana jest co najmniej miesiąc po pierwszej dawce, a trzecia dawka podawana jest co najmniej trzy miesiące po drugiej dawce. Wszystkie trzy dawki powinny być podane w ciągu roku.
Przed czym chroni szczepionka przeciwko HPV?
HPV występuje w aż 150 typach. Zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego może prowadzić do wystąpienia brodawczaków lub niezłośliwych brodawek narządów płciowych (kłykcin). Typy HPV o wysokim "potencjale onkogennym" powodują zmiany przedrakowe, raka szyjki macicy i mogą powodować inne choroby nowotworowe. Szczepienie chroni natomiast przed stanami przedrakowymi szyjki macicy, pochwy i sromu oraz kłykcinami u kobiet oraz przed stanami przedrakowymi prącia, odbytu i kłykcinami u mężczyzn.
Zakażenie HPV odbywa się drogą płciową, dlatego ważne jest podanie szczepionki przed rozpoczęciem inicjacji seksualnej. Warto podkreślić, że nie ma związku między podaniem szczepionki a zwiększeniem ryzykownych zachowań seksualnych.
Zgodnie z badaniami, w krajach, w których wprowadzono powszechny program szczepień na HPV, zachorowalność na raka szyjki macicy spada o 80-90 proc. po 10 latach. W Polsce co roku raka szyjki macicy diagnozuje się u 2,5-3 tys. osób. Rocznie z powodu tej choroby umiera 1,5 tys. osób.
Bezpieczeństwo szczepionek przeciwko HPV - co warto wiedzieć?
Bezpieczeństwo szczepionek przeciwko HPV monitorowane jest od 2006 roku - wówczas podano ją po raz pierwszy. Wcześniej produkt przeszedł szczegółowe badania kliniczne, które pozwoliły na rejestrację szczepionek przez EMA. Nie potwierdzono w nich, by szczepienie wywoływało niepokojące objawy.
Wyjątkiem jest uczulenie lub nadwrażliwość na jeden ze składników szczepionki, co jest także przeciwskazaniem do przyjęcia szczepionki. Podanie preparatu należy odroczyć też w przypadku osób, u których występują ciężkie choroby z gorączką (łagodne infekcje, jak np. przeziębienie, nie jest przeciwskazaniem). Każde szczepienie jest poprzedzone badaniem i wywiadem lekarskim i to lekarz po ocenie stanu zdrowia pacjenta kieruje na szczepienie. Ryzyko reakcji anafilaktycznej jest niskie i wynosi 1,7 przypadków na 1 000 000 podanych dawek.
