80. rocznica powstania w getcie warszawskim. Turski: Czy mogę milczeć, gdy widzę los Buczy?

W południe rozpoczęły się obchody 80. rocznicy powstania w getcie warszawskim. Uroczystość rozpoczęto od uruchomienia syren i dzwonów kościelnych. Główne uroczystości odbywają się na placu Bohaterów Getta Warszawskiego - tam też pojawią się prezydenci Polski, Izraela i Niemiec.

W samo południe w całej Warszawie rozbrzmiały dzwony i syreny upamiętniające 80. rocznicę powstania w getcie warszawskim. Zryw upamiętnia ogólnopolska Akcja Żonkile, którą organizuje Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN.

Więcej podobnych informacji znajdziesz na stronie głównej Gazeta.pl.

Obchody 80. rocznicy powstania w getcie warszawskim

W południe w Warszawie na minutę uruchomiono syreny alarmowe, odezwały się też dzwony kościołów. W ten sposób uczczono pamięć bohaterów w 80. rocznicę powstania w getcie. Główne uroczystości, z udziałem prezydentów Polski, Izraela i Niemiec, rozpoczynają się na placu Bohaterów Getta Warszawskiego.

Jako pierwszy głos zabrał Marian Turski, historyk oraz były więzień Auschwitz. - Zebraliśmy się z trzech powodów. Aby wyrazić podziw i hołd mieszkańcom getta za ich bohaterstwo, determinację i męczeństwo. Przyjrzyjcie się pomnikowi. Widzimy postaci wojowników z nożem i karabinem. Zobaczcie też drugą stronę pomnika. To pochód cywilów, którzy do końca nie chcieli oddalić się od najbliższych. To są dwa oblicza tego samego cierpienia i bohaterstwa. Hołd składamy organizatorom oporu. Nikogo z bojowników nie ma już na świecie, ale są nieliczne osoby, którzy żyli w powstańczej Warszawie, byli wtedy dziećmi. Za łyk wody trzeba było płacić setkami złotych lub zegarkiem - przekazał Turski. - Drugi powód, dla którego dziś stoimy, aby zadać pytania, jak to się stało i dlaczego. Podstawą był wtedy antysemityzm. Musimy dziś walczyć z antysemityzmem. Oto powód trzeci - każde pokolenie odczytuje fakty z przeszłości ze swojego punktu widzenia. Porównuje je z teraźniejszością. Powiem, co mi nasuwa się na myśl, gdy przypominam sobie te wydarzenia - nie przebywałem w getcie warszawskim. Przeżyłem jednak dwa marsze śmierci. Wolność przyniosła mi armia sowiecka. Moja wdzięczność mi towarzyszyć do ostatnich dni mojego życia. Ale czy mogę milczeć, gdy armia rosyjska niszczy naszego sąsiada? Czy mogę milczeć, gdy widzę los Buczy? Najważniejsza jest wolność, a często dla tej wolności przychodzi oddawać życie. Musimy się przeciwstawić antysemityzmowi, agresji na sąsiada. Ludzie nie bądźcie obojętni na zło, bądźcie czujni - dodał.

Prezydent Andrzej Duda zwrócił uwagę na bohaterstwo członków powstania w getcie warszawskim. - Pochylamy głowę przed bohaterami powstania w getcie, pochylamy głowę przed polskimi żydami, obywatelami, którzy nigdy się nie poddali, nie stracili ducha, są przykładem dla nas wszystkich. Dla nas Polaków, którzy stoimy na straży granic Rzeczpospolitej.

Prezydent Izraela Jicchak Herzog podkreślił, że musimy pamiętać o tym, co się wydarzyło i pilnować, aby historia nigdy się nie powtórzyła. - Kto by powiedział, że będziemy tu stać, prezydenci Polski, Izraela i Niemiec i złożymy przysięgę, że to już nigdy się nie zdarzy. Dziękuję za wysiłki upamiętniania. Musimy pamiętać o zagładzie. Musimy pogłębiać przyjaźń między narodami i zbudować współpracę. Dzisiaj rozpatrujemy bohaterstwo jako cud, ale musimy wyciągać lekcje i ponosić odpowiedzialność Kiedy stoimy tu razem, pamiętajmy, że im większe jest zagrożenie, tym większa jest siła. Musimy uświęcać pamięć pomordowanych, uczyć i wychowywać w świetle wniosków i walczyć przeciw przejawom antysemityzmu, rasizmu.

Prezydent Niemiec Frank-Walter Steinmeier zabrał głos jako ostatni. - Chylę czoła przed zabitymi, przed żydami, którzy bronili się do ostatniej minuty. Bohaterowie getta warszawskiego wykazali się wielką odwagą przed mordowaniem, terrorowi. Ich odwaga promieniowała poza Warszawa. Ich odwaga działa również teraz, w naszych czasach. Musimy zachować pamięć i przekazywać ją dalej, aby to się nie powtórzyło. To, jakich zbrodni Niemcy dopuścili się w Polsce, powinno mieć więcej miejsca w naszej pamięci - przekazał. - Jestem tu dziś by powiedzieć, że my Niemcy jesteśmy świadomi tego, co się wydarzyło. Pamięć o tym, co się wydarzyło, pozostaje naszą misją. Niemcy prześladowali, mordowali w sposób okrutny i nieludzki, że brakuje nam słów. Proszę o wybaczenie tego, co Niemcy tutaj zrobili - dodał.

80. rocznica powstania w getcie warszawskim

Powstanie w getcie warszawskim wybuchło 19 kwietnia 1943 roku. Było kierowane przez żydowskie podziemne formacje zbrojne i stało się odpowiedzią na rozpoczęcie przez Niemców akcji ostatecznej likwidacji getta, podjętej w ramach realizowanego przez nich planu zagłady europejskich Żydów. Było największym zbrojnym zrywem żydowskim podczas II wojny światowej.