Blue Monday. "Najbardziej depresyjny" dzień w roku uznawany za farsę, pseudonaukę i chwyt marketingowy

W poniedziałek 16 stycznia wypada w tym roku tak zwany Blue Monday. Termin wprowadzony przez psychologa Cliffa Arnalla ma dotyczyć najbardziej niekorzystnych czynników ekonomicznych, psychologicznych i meteorologicznych, które wpływają na ludzi.

Niektórzy psychologowie nie akceptują sformułowania, które powstało w 2004 roku, kiedy pochodzący z Wielkiej Brytanii psycholog Cliff Arnall wprowadził określenie Blue Monday. Na podstawie sformułowanego przez siebie wzoru wyznaczył datę "najbardziej depresyjnego dnia w roku". 

Zobacz wideo Rodzic pyta: Kiedy skorzystać z pomocy psychologa? Ekspertka: Najszybciej, jak tylko to jest możliwe

Blue Monday - jak został wyznaczony?

Arnall w "obliczeniu" terminu Blue Monday wziął pod uwagę trzy czynniki:

  • meteorologiczne - krótki dzień, małe nasłonecznienie, niekorzystne warunki pogodowe;
  • ekonomiczne - problemy z płynnością finansową po świętach Bożego Narodzenia i sylwestrze czy nawet długi;
  • psychologiczne - "świadomość niedotrzymania postanowień noworocznych", niska motywacja, zanik świątecznej euforii, brak działań.

Początkowo psycholog uznał, że "najbardziej depresyjny dzień w roku" wypada w poniedziałek ostatniego pełnego tygodnia stycznia. Od 2011 roku Brytyjczyk uznał, że musi zmienić sposób wyznaczania tego dnia i od tego momentu jest to po prostu trzeci poniedziałek stycznia. Argumentował to tym, że kryzys finansowy jest wówczas rzekomo silniejszy. 

'To, że z nastolatkiem dzieje się coś złego, widać też w jego zachowaniu' (zdj. ilustracyjne)Badanie: nawet co dziesiąty młody Polak może odczuwać wypalenie pandemiczne

Blue Monday uznawany jest za pseudonaukę, farsę i chwyt marketingowy

Warto podkreślić, że Blue Monday i subiektywny wzór wyznaczania tego dnia uznawany jest za pseudonaukę. Psychologowie zaznaczają, że podane przez Arnalla czynniki to "farsa", ponieważ nie są mierzalne, a data ta została z góry narzucona - bo dlaczego akurat musi to być poniedziałek, a nie inny dzień tygodnia? Od Cliffa Arnalla odcięła się również jego dawna uczelnia - Cardiff University, która zaznaczyła, że współpracę ze szkołą zakończył 10 miesięcy przed upublicznieniem artykułu o Blue Monday. 

Z kolei dziennikarz "The Guardian" Ben Goldacre ujawnił, że agencja reklamowa Porter Novelli kontaktowała się z wykładowcami uniwersyteckimi, oferując im wynagrodzenie, jeśli poprą tezę o Blue Monday i podpiszą się pod artykułem Arnalla swoim nazwiskiem. Według dziennikarza samo uknucie sformułowania o "najbardziej depresyjnym dniu w roku" jest oszustwem i chwytem marketingowym. 

Kolejne osoby zwracają uwagę na krzywdzącą, wobec osób zmagających się z depresją, stronę Blue Monday. Dzień ten może być przez nich odebrany jako "święto" - takie jak Black Friday czy Cyber Monday. Dla innych będzie to fałszywa "przepowiednia", że tego dnia po prostu "muszą" czuć się źle.

Przemysław Czarnek w Sejmie, 12.01. 2021 r.Czarnek za depresję uczniów wini opozycję. "Te słowa nigdy nie powinny paść"

Depresja to poważna choroba - gdzie zgłosić się po pomoc?

Jedynym plusem, jaki można wyciągnąć z powstania tego określenia jest możliwość przypomnienia, że depresja jest poważną chorobą, którą należy leczyć. Nie jest to stan podlegający matematycznym obliczeniom, a zależy od bardzo wielu indywidualnych czynników. W żaden sposób nie powinno się też bagatelizować symptomów depresji, które objawiają się trwałym obniżeniem nastroju, utratą zainteresowań, zaburzeniami apetytu, bezsennością, biernością zawodową i społeczną czy nawet pogorszeniem pamięci. 

Jak dodaje strona pacjent.gov.pl, leczeniem depresji zajmuje się psychiatra - do lekarza tej specjalizacji nie potrzeba skierowania. Warto w ramach leczenia zdecydować się też na terapię. W najcięższych przypadkach osoby z depresją wymagają hospitalizacji. Często wsparcia potrzebuje też rodzina i bliscy chorego. Pomocy należy szukać w:

  • poradniach zdrowia psychicznego,
  • szpitalach lub oddziałach psychiatrycznych,
  • ośrodkach interwencji kryzysowej,
  • poradniach psychologiczno-pedagogicznych.

Lub dzwoniąc pod numery telefonów:

  • 116 123 - bezpłatny, kryzysowy telefon zaufania dla dorosłych w kryzysie emocjonalnym, czynny przez siedem dni w tygodniu w godz. 14:00-22:00;
  • 116 111 - bezpłatny telefon zaufania dla dzieci i młodzieży, czynny całą dobę przez siedem dni w tygodniu;
  • 800 108 108 - bezpłatny telefon wsparcia fundacji Nagle Sami, zajmującej się pomaganiem osobom w żałobie. Jest czynny od poniedziałku do niedzieli (z wyjątkiem dni świątecznych) w godz. 14:00-20:00;
  • 121 212 - bezpłatny telefon zaufania dla dzieci i młodzieży Rzecznika Praw Dziecka, czynny całą dobę przez siedem dni w tygodniu; 
  • 22 635 09 54 - telefon zaufania dla osób starszych, czynny w poniedziałek, środę, czwartek w godz. 17:00-20:00.
Więcej o: