Prawo i Sprawiedliwość zapewnia, że prowadzi politykę prorodzinną - w tym celu wprowadzono szereg dodatkowych świadczeń, takich jak 500 plus, 300 plus, czy kapitał opiekuńczy (zwany potocznie także 12 tys. plus), które w opinii polityków miały zachęcić Polaków do zakładania rodzin. Już wcześniej rządzący przyznali, że część z tych programów nie osiągnęła zamierzonego efektu, a dzietność w Polsce, zamiast rosnąć, ciągle spada. Jarosław Kaczyński obwinił w tej kwestii kobiety, które według niego "dają w szyję" w młodym wieku i dlatego nie rodzą dzieci. Ostatni sondaż CBOS-u na pewno nie będzie dla PiS-u powodem do świętowania.
CBOS w drugiej połowie 2022 roku przeprowadził sondaż, z którego wynika, że tylko 32 proc. Polek w wieku 18-45 lat planuje mieć dzieci w bliższej lub dalszej perspektywie. Z tej grupy 17 proc. ankietowanych przyznało, że chce urodzić dziecko w ciągu trzech-czterech lat - w porównaniu do poprzednich lat, najczęściej są to kobiety w wieku 30-34 lat, a nie 25-29 lat. Chęć powiększenia rodziny deklaruje 58 proc. bezdzietnych kobiet, 33 proc. kobiet, które mają już jedno potomstwo i tylko 7 proc. ankietowanych, które mają dwoje lub więcej dzieci.
Przeciwnego zdania jest 68 proc. respondentek, które nie mają planów prokreacyjnych. Odsetek kobiet, które zamierzają mieć dzieci, spadł o 9 pkt proc. w porównaniu z 2017 rokiem (wówczas było to 41 proc. badanych). Ponadto znacznie wzrósł odsetek bezdzietnych kobiet w wieku 18-45 lat, które nie chcą mieć dzieci - jest to 42 proc. respondentek, w porównaniu do 22 proc. ankietowanych z 2017 roku.
Jak dodaje ekonomista Jakub Sawulski, wspomniane dane nie oznaczają, że 2/3 kobiet w Polsce nie chce mieć dzieci, ponieważ część z nich już posiada potomstwo i nie planuje kolejnych. "To co może niepokoić z punktu widzenia demografii to odsetek kobiet, które nie mają dzieci oraz odpowiadają: nie planuję/nie wiem: w 2013 - 23 proc.; w 2017 - 22 proc.; w 2022 - 42 proc. W tym duży wzrost takich odpowiedzi wśród kobiet poniżej 30 r.ż.: z 15 proc. w 2013 roku do 33 proc. w 2022 roku" - napisał Sawulski.
Według CBOS takie wyniki po części wynikają ze zmian demograficznych i spadku odsetek młodszych kobiet. Z sondażu Ipsos dla OKO.press przeprowadzonego pod koniec 2021 roku wynika, że powodów, dla których kobiety nie chcą dzieci, jest o wiele więcej: