Helsińska Fundacja Praw Człowieka zwróciła się do Trybunału Konstytucyjnego z wnioskiem o dostęp do informacji publicznej podczas prac nad raportem "Narzędzie w rękach władzy. Funkcjonowanie Trybunału Konstytucyjnego w latach 2016–2021".
Fundacja domagała się m.in. udostępnienia sygnatur spraw prowadzonych przez TK, w których doszło do zmiany składu sędziowskiego. Niepokojące informacje na ten temat zawierały listy otwarte publikowane przez samych sędziów trybunału. Wskazywali oni na niezgodną z prawem zmianę składów, a co za tym idzie wpływ na treść orzeczeń wydawanych przez Trybunał.
Więcej aktualnych informacji na stronie głównej Gazeta.pl
Zgodnie z wyliczeniami tylko od stycznia do kwietnia 2017 roku doszło do 21 modyfikacji uprzednio wyznaczonych składów sędziowskich.
Jak informuje fundacja, alarmujące miały być też sposoby, w jaki wybierano skład sędziowski. Sędziowie Trybunału Konstytucyjnego mieli być wyznaczani w sposób arbitralny z pominięciem listy alfabetycznej, jednak ustawa o organizacji i trybie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym pozwala jedynie na odstąpienie od tej zasady w przypadku sędziego sprawozdawcy.
Trybunał Konstytucyjny początkowo uznał, że żądana informacja nie stanowi informacji publicznej. Zmienił podejście po tym, gdy fundacja wniosła skargę na bezczynność do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego.
W nowym postępowaniu trybunał zażądał od fundacji wykazania interesu publicznego uzasadniającego udostępnienie informacji publicznej o charakterze przetworzonym. Po uzyskaniu stosownej odpowiedzi uznał jednak, że wyjaśnienia są niewystarczające.
Fundacja nie zgodziła się z tym poglądem. Wniosła skargę do sądu administracyjnego, zarzucając Trybunałowi m.in. naruszenia 61 artykułu Konstytucji.
WSA przyznał fundacji rację. Wskazał, że za udostępnieniem żądanej informacji przemawia szczególny interes publiczny. W jego ocenie wszelkie ograniczenia w dostępie do informacji publicznej powinny mieć charakter proporcjonalny i znajdujący oparcie w interesie publicznym.
Wyrok sądu nie jest prawomocny.