Ustawa o pomocy Ukraińcom - co zawiera? Gdzie złożyć wniosek o refinansowanie pobytu uchodźców?

Ustawa o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa trafi niebawem do podpisu prezydenta Andrzeja Dudy. Projekt ma m.in. dać uchodźcom z Ukrainy możliwość uzyskania numeru PESEL. W ramach ustawy, Polacy, którzy przyjęli pod swój dach Ukraińców, będą też mogli złożyć wniosek o refinansowanie ich pobytu. Gdzie złożyć wniosek? Odpowiadamy.

W sobotę Sejm przyjął kilkanaście z kilkudziesięciu poprawek Senatu do ustawy dotyczącej pomocy dla uchodźców z Ukrainy. Teraz ustawa trafi do prezydenta. Jakie korzyści zapewni Ukraińcom, a jak odciąży Polaków, którzy zdecydowali się na pomoc uciekającym przed wojną uchodźcom? Autorzy projektu twierdzą, że nowe przepisy mają na celu "stworzenie szczególnej regulacji prawnej zapewniającej doraźną podstawę prawną do legalnego pobytu obywatelom Ukrainy, którzy w wyniku działań wojennych zostali zmuszeni do opuszczenia swojego kraju pochodzenia". Wejdzie ona w życie z dniem ogłoszenia w Dzienniku Ustaw, z kilkoma wyjątkami, z mocą wsteczną od dnia 24 lutego 2022 roku, czyli dnia, w którym wojska Władimira Putina napadły na Ukrainę. 

Rząd zrefinansuje pobyt uchodźców w domach Polaków. Gdzie złożyć wniosek?

- Od 16 marca Polacy, którzy goszczą w swoim domu Ukraińców, będą mogli składać wnioski na refinansowanie poniesionych kosztów. Przypomnę, ustawa, która została przegłosowana, zakłada 40 zł za dzień pomocy pod własnym dachem dla uchodźców. Te wnioski należy składać w gminach - powiedział wiceszef MSWiA Paweł Szefernaker w sobotę na konferencji prasowej w KPRM.

Poinformował również, że dofinansowanie pobytu uchodźców w domach Polaków będzie działało wstecz, czyli od dnia przyjęcia osoby z Ukrainy pod swój dach. Pieniądze na refinansowanie pobytu uchodźców nie będą jednak wypłacane na kolejne dni ich pobytu. Konieczne będzie złożenie kolejnego wniosku.  - Jeżeli ktoś złoży wniosek i dostanie finansowanie […], a dalej będzie pomagał, to będzie potrzebny kolejny wniosek - powiedział wiceminister.

Przeczytaj więcej podobnych informacji na stronie głównej Gazeta.pl.

Zgodnie z zapowiedzą wiceszefa MSWiA, wnioski o refinansowanie będzie można składać w gminach od środy 16 marca. - Nie możemy z góry zakładać, że to będą dwa, trzy tygodnie czy dwa miesiące, tak jak zakłada ustawa, ponieważ mogą być różne nieprawidłowości wynikające z tego, że zapłacimy komuś z góry jako państwo, a później ktoś się nie wywiąże z tego zobowiązania. W związku z tym środki będą płacone wstecz - wyjaśnił Paweł Szefernaker.

PESEL dla uchodźców z Ukrainy. Rejestracja wystartuje 16 marca

Od środy 16 marca uchodźcy z Ukrainy będą mogli ubiegać się o numer PESEL. Jego posiadanie ułatwi im m.in. podjęcie pracy oraz dalszą edukację. - Jesteśmy po spotkaniu z prezydentami miast, zaprosiliśmy dzisiaj na poranną wideokonferencję wszystkich prezydentów miast prezydenckich w Polsce. Ustaliliśmy tam wspólny model, sposób działania. I w ramach tego modelu ważna informacja: rejestracja uchodźców z Ukrainy, którzy chcą uzyskać PESEL i którzy chcą podjąć pracę, chcą pozostać w Polsce rozpocznie się w najbliższą środę 16 marca - poinformował wiceszef MSWiA w sobotę na konferencji prasowej w KPRM.

- System jest gotowy, ale musimy go przetestować. I gminy muszę się przygotować do wdrożenia ustawy. Dajemy sobie poniedziałek i wtorek - jako administracja publiczna, administracja rządowa i samorządowa - na wdrożenie tych rozwiązań. I od środy Ukraińcy, uchodźcy z Ukrainy, którzy chcą uzyskać numer PESEL w Polsce będą mogli to zrobić - dodał Szefernaker.

Ustawa o pomocy Ukraińcom - co zawiera?

Ustawa dotycząca pomocy obywatelom Ukrainy uciekających z kraju ogarniętego wojną ma zagwarantować obywatelom napadniętego państwa legalność pobytu w Polsce oraz ich małżonkom, którzy przybyli do Polski od dnia rosyjskiego ataku na Ukrainę. Pobyt ma zostać uznany za legalny na okres 18 miesięcy od 24 lutego 2022 roku. Co ważne, ewentualny wyjazd spoza terytorium RP na okres do jednego miesiąca nie pobawi tego uprawnienia. 

Co w przypadku gdy obywatel Ukrainy nie zarejestrował się podczas kontroli granicznej, gdy przeszedł na terytorium Polski? Pobyt takiej osoby rejestrowany będzie po złożeniu przez niego wniosku o nadanie numeru PESEL. Składa się go w organie gminy. Jak już wspominaliśmy, ustawa zakłada bowiem specjalną odformalizowaną procedurę nadania numeru PESEL. Wzór wniosku zostanie ogłoszony w Biuletynie Informacji Publicznej ministra właściwego do spraw informatyzacji. Należy do niego dołączyć fotografię (będą one wykonywane w urzędach), pobrane zostaną też odciski palców (wyjątkiem są dzieci do 12. roku życia). Razem z uzyskaniem numeru PESEL obywatele Ukrainy będą mogli też uzyskać dostęp do profilu zaufanego. Zgodnie z ustawą Komendant Główny Straży Granicznej ma prowadzić rejestr obywateli Ukrainy, którzy wjechali na terytorium RP. 

W ustawie znalazły się też przepisy, które dotyczą dostępu do rynku pracy dla Ukraińców. Podmiot, który powierzy obywatelowi Ukrainy wykonywanie pracy, będzie musiał w terminie do 7 dni od podjęcia pracy, powiadomić o tym właściwy urząd pracy. Należy to zrobić przez praca.gov.pl. 

Oprócz tego uchodźcy będą mieli dostęp do świadczeń rodzinnych - chodzi o świadczenie wychowawcze, rodzinny kapitał opiekuńczy, świadczenie Dobry Start oraz dofinansowanie obniżenia opłaty rodzica za pobyt dziecka w żłobku. Aby otrzymać wsparcie, konieczne będzie spełnienie określonych w przepisach warunków, które regulują kwestie uzyskania wymienionych świadczeń. Obywatele Ukrainy przebywający w Polsce legalnie otrzymają również jednorazowe świadczenie w wysokości 300 zł na osobę. Wniosek o nie składa się w gminie właściwej na miejsce pobytu Ukraińca. Osoba lub rodzina będą mogły zgłosić się też o pomoc do ośrodka pomocy społecznej. 

Specustawa zakłada też wsparcie finansowe dla Polaków, którzy przyjęli pod swój dach osoby uciekające z Ukrainy. To 40 zł dziennie na osobę wypłacane przez dwa miesiące. Wnioski o nie będzie można składać od środy 16 marca. 

***

Trwa rosyjska wojna przeciwko Ukrainie. Są informacje o zniszczonych domach, rannych i zabitych. Potrzeby rosną z godziny na godzinę. Dlatego Gazeta.pl łączy siły z Fundacją Polskie Centrum Pomocy Międzynarodowej (PCPM), by wesprzeć niesienie pomocy humanitarnej Ukrainkom i Ukraińcom. Każdy może przyłączyć się do zbiórki, wpłacając za pośrednictwem Facebooka lub strony pcpm.org.pl/ukraina. Więcej informacji w artykule.