Zgodnie z ustawą z 13 czerwca 2003 r. o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, cudzoziemcowi nadaje się status uchodźcy, jeśli istnieje uzasadniona obawa przed prześladowaniem w kraju pochodzenia z powodu rasy, religii, narodowości, przekonań politycznych lub przynależności do określonej grupy społecznej. Status uchodźcy nadawany jest także małoletniemu dziecku cudzoziemca, który uzyskał status uchodźcy.
Status uchodźcy w Polsce — kto może się o to ubiegać?
Prześladowanie, o którym mowa w artykule, dotyczy m.in. poważnego naruszenia praw człowieka, w szczególności jeśli dotyczy to przemocy fizycznej, psychicznej czy seksualnej, ale też m.in. zastosowania środków o charakterze dyskryminującym czy braku możliwości odwołania się do sądu od kary, która ma charakter dyskryminujący.
Cudzoziemiec, który nie spełnia wyżej wymienionych warunków do przyznania statusu uchodźcy, może wystąpić o ochronę uzupełniającą, jeśli powrót do kraju pochodzenia może narazić go na: orzeczenie kary śmierci, tortury, nieludzkie traktowanie, zagrożenie zdrowia lub życia z powodu stosowania przemocy wobec ludności cywilnej w sytuacji międzynarodowego lub wewnętrznego konfliktu zbrojnego. Cudzoziemiec w tych sytuacjach składa wniosek o udzielenie ochrony międzynarodowej.
Funkcjonariusze Straży Granicznej, którzy przyjmują wnioski cudzoziemców na granicy, przeprowadzają wstępną rozmowę — sprawdzają tożsamość, pytają o powody opuszczenia kraju i wszystko zapisują w formularzu, który jest przekazywany do Urzędu ds. Cudzoziemców. Straż Graniczna ma obowiązek zapewnić cudzoziemcowi pomoc tłumacza — rozmowa musi bowiem odbywać się w języku zrozumiałym dla obu stron.
Przeczytaj więcej podobnych informacji na stronie głównej Gazeta.pl.
)
Wniosek o status uchodźcy lub udzielenie pomocy międzynarodowej
Wniosek można złożyć także w imieniu innych osób — głównie rodziny, do której wlicza się małżonek oraz dziecko. Informacje, jakie trzeba podać we wniosku to:
- imię (imiona) i nazwisko w języku ojczystym,
- informacja o ostatnim miejscu zamieszkania,
- informacja o ostatnim miejscu pracy w kraju pochodzenia,
- informacja o odbyciu służby wojskowej,
- informacja o znajomości języków,
- wskazanie języka, w którym ma być przeprowadzone przesłuchanie ws. udzielenia ochrony.
W przypadku wniosku złożonego w imieniu innych osób należy uwzględnić także ich dane:
- W przypadku małżonka — imię (imiona) i nazwisko w języku ojczystym, informacja o dokumencie potwierdzającym tożsamość oraz znajomości języków,
- W przypadku dziecka, które nie ma ukończonych 18 lat — imię (imiona) i nazwisko, data urodzenia, płeć, imiona rodziców, oświadczenie małżonka o wyrażeniu zgody na złożenie wniosku w imieniu jego lub dziecka.
Dodatkowo potrzebne są m.in. informacje o opuszczeniu kraju w okresie ostatnich pięciu lat, informacje o stanie zdrowia czy doznanej przemocy, określenie powodów ubiegania się o pomoc. Należy też dołączyć aktualne fotografie wnioskodawcy lub osób, w imieniu których występuje oraz dokumenty niezbędne do potwierdzenia danych osobowych (paszport, dowód).
)
Pomoc Ukrainie. Co się dzieje po złożeniu wniosku?
- Po złożeniu wniosku cudzoziemiec kierowany jest do ośrodka recepcyjnego, gdzie przechodzi badania lekarskie. W tym momencie może też złożyć wniosek o przyznanie pomocy socjalnej.
- Następnie osoba ta jest kierowana do otwartego ośrodka dla cudzoziemców, gdzie ma zapewnione zakwaterowanie, wyżywienie, jednorazową pomoc pieniężną (lub bony na zakup odzieży, obuwia), naukę języka polskiego i podstawowe materiały do nauki.
- Cudzoziemiec może przebywać również poza ośrodkiem — wówczas otrzymuje niewielkie świadczenie pieniężne, za które musi wynająć mieszkanie, opłacić kurs polskiego i się utrzymać.
- Szef Urzędu ds. Cudzoziemców, przed przyznaniem pomocy, ocenia czy danej osobie należy nadać status uchodźcy lub udzielić ochrony uzupełniającej. Robi to na podstawie zeznań cudzoziemca w trakcie tzw. przesłuchania statusowego.
WAŻNE: Cudzoziemiec przez pierwsze sześć miesięcy procedury nie może podjąć pracy. Po przyznaniu statusu uchodźcy cudzoziemiec może podejmować pracę bez zezwolenia, czyli na takich samych zasadach, jak obywatele Polski.
Postępowanie o przyznanie ochrony międzynarodowej powinno trwać do maksymalnie sześciu miesięcy. Jak jednak informuje portal uchodzcy.info, średni czas oczekiwania na wydanie decyzji to 14,5 miesiąca.
Gdy Szef Urzędu ds. Cudzoziemców wyda zgodę na przyznanie statusu uchodźcy lub ochrony uzupełniającej, wówczas osoba taka może wystąpić o przyznanie programu integracyjnego, trwającego 12 miesięcy. W założeniach osoba dostaje możliwość nauczenia się języka, zintegrowania się ze społeczeństwem oraz usamodzielnienia się ekonomicznego.
*****
Trwa rosyjska wojna przeciwko Ukrainie. Są informacje o zniszczonych domach, rannych i zabitych. Potrzeby rosną z godziny na godzinę. Dlatego Gazeta.pl łączy sił z Fundacją Polskie Centrum Pomocy Międzynarodowej (PCPM), by wesprzeć niesienie pomocy humanitarnej Ukrainkom i Ukraińcom. Każdy może przyłączyć się do zbiórki, wpłacając za pośrednictwem Facebooka lub strony pcpm.org.pl/ukraina. Więcej informacji w artykule.
)
