Religia w szkole. Czy jest obowiązkowa? Jak z niej wypisać dziecko?

Religia w szkole to temat, który wywołuje wiele emocji wśród rodziców i nie tylko, zwłaszcza w kontekście rozpoczęcia nowego roku szkolnego. Czy lekcje religii oraz etyki są obowiązkowe w szkole? Jak możemy wypisać swoje dziecko z zajęć? Wyjaśniamy.

W środę 1 września rozpoczął się rok szkolny 2021/2022. W związku z tym wielu rodziców może zastanawiać się nad tym, czy lekcje religii są obowiązkowe, a ich dziecko musi na nie uczęszczać. Warto przypomnieć, że religia organizowana jest na życzenie rodziców lub pełnoletnich uczniów uczęszczających do placówki. 

Czy religia jest przedmiotem obowiązkowym w szkole? 

Odpowiedź na pytanie o to, czy nasze dziecko musi brać udział w lekcjach religii w szkole, znajdziemy w Rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 kwietnia 1992 r. w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach. 

"W publicznych przedszkolach organizuje się, w ramach planu zajęć przedszkolnych, naukę religii na życzenie rodziców (opiekunów prawnych). W publicznych szkołach podstawowych, gimnazjach, ponadpodstawowych i ponadgimnazjalnych, zwanych dalej 'szkołami', organizuje się w ramach planu zajęć szkolnych naukę religii i etyki: 1) w szkołach podstawowych i gimnazjach - na życzenie rodziców (opiekunów prawnych), 2) w szkołach ponadpodstawowych i ponadgimnazjalnych - na życzenie bądź rodziców (opiekunów prawnych), bądź samych uczniów; po osiągnięciu pełnoletności o pobieraniu religii i etyki decydują sami uczniowie" - czytamy. 

Jak wynika z powyższych zapisów, nie ma obowiązku organizowania lekcji religii w placówce szkolnej, dzieje się to wyłącznie na życzenie rodziców lub uczniów. Oznacza to, że uczniowie nie muszą uczęszczać na te zajęcia, jest to wyłącznie wyraz ich woli.

Dodatkowo obecnie nie ma też obowiązku uczęszczania na lekcje etyki, jeśli nie zdecydujemy się na wybór religii. Zgodnie z obowiązującymi przepisami uczeń może więc chodzić tylko na religię, tylko na etykę, na obydwa przedmioty lub na żaden z nich. 

Religia w szkole. Jak wypisać dziecko? 

W związku z tym, że religia jest przedmiotem fakultatywnym i jest organizowana na życzenie uczniów lub rodziców, chęć uczestnictwa w zajęciach musi być wyrażona pisemnie. "Życzenie, o którym mowa w ust. 1, jest wyrażane w formie pisemnego oświadczenia. Oświadczenie nie musi być ponawiane w kolejnym roku szkolnym, może jednak zostać zmienione" - czytamy w rozporządzeniu. Uczeń powinien zostać zapisany na lekcje dopiero wówczas, gdy taka deklaracja zostanie złożona. 

Wymaganie przez szkołę deklaracji o nieuczęszczaniu na ten przedmiot jest niezgodne z prawem. Zgodnie z przepisami nie ma konieczności deklarowania, że nie chcemy brać udziału w zajęciach, a wymaganie takiego dokumentu jest zwyczajnie bezprawne. Szkoły nie mogą również domagać się od rodziców brania odpowiedzialności za swoje dziecko w czasie trwania lekcji religii, na którą dany uczeń nie uczęszcza.

Jeśli życzenie uczęszczania na lekcje religii zostało już wyrażone raz (np. w I klasie), obowiązuje ono do końca edukacji w danej szkole. Pamiętajmy jednak, że może ono zostać zmienione. Rozporządzenie nie precyzuje, kiedy należy to zrobić, ani w  jakich okolicznościach, dlatego mamy możliwość zmiany życzenia uczestnictwa w lekcjach w dowolnym momencie roku szkolnego - czytamy na stronie internetowej Stowarzyszenia Umarłych Statutów, największej w Polsce organizacji broniącej interesów uczniów.

Jeśli wy lub wasze dzieci spotkaliście się z brakiem poszanowania wolności sumienia oraz indoktrynacją religijną w szkołach publicznych, zawsze możecie złożyć skargę. Na stronie Fundacji Wolność od Religii znajdziecie poradnik o tym, jak skutecznie interweniować w takich przypadkach.