Rada Ministrów wystąpiła do prezydenta Andrzej Dudy z wnioskiem o wprowadzenie stanu wyjątkowego na okres 30 dni w przygranicznym pasie części województwa lubelskiego i podlaskiego - przekazał we wtorek premier Mateusz Morawiecki. Przyczyną wniosku jak wskazano - jest kryzys na granicy polsko-białoruskiej. Stan wyjątkowy ma obowiązywać w 115 miejscowości na Podlasiu i 68 miejscowościach w województwie lubelskim.
Stany wyjątkowy - czym jest?
Konstytucja RP daje możliwość wprowadzenia trzech stanów nadzwyczajnych. Ich celem jest umniejszenie lub odwrócenie skutków szczególnych zagrożeń dla państwa. Stany nadzwyczajne wprowadza się tylko wtedy, gdy zwykłe środki konstytucyjne są niewystarczające. Konstytucja przewiduje następujące stany nadzwyczajne:
- stan wojenny,
- stan wyjątkowy,
- stan klęski żywiołowej.
Stan wyjątkowy można wprowadzić na części albo na całym terytorium Polski w przypadku zagrożenia konstytucyjnego ustroju państwa, bezpieczeństwa obywateli lub porządku publicznego. Stan wyjątkowy wprowadza prezydent na wniosek Rady Ministrów na czas nie dłuższy niż 90 dni. Rozporządzenie prezydenta w tej sprawie musi jeszcze potwierdzić Sejm. Obowiązywanie stanu wyjątkowego można przedłużyć tylko raz, za zgodą Sejmu, na nie dłużej niż 60 dni.
Stan wyjatkowy - jakie prawa mogą zostać ograniczone?
- Chcę uspokoić mieszkańców miejscowości nadgranicznych. One w najmniejszym stopniu nie będą ingerowały w wasze życie zawodowe, możliwość swobodnego wykonywania działalności rolniczej. W minimalnym stopniu te restrykcje będą dotyczyły stałych mieszkańców tych miejscowości. Wprowadzą istotne ograniczenia dla osób z zewnątrz, dla osób obcych na tym terenie, które chciałyby się przemieszczać w tych miejscowościach - przekazał szef MSWiA.
Wprowadzenie stanu wyjątkowego umożliwia ograniczenia niektórych praw i swobód obywatelskich. Konstytucja wskazuje jednak, że działania podjęte w wyniku wprowadzenia stanu wyjątkowego muszą odpowiadać stopniowi zagrożenia i powinny zmierzać do jak najszybszego przywrócenia normalnego funkcjonowania państwa. Ustawa przewiduje, że po wprowadzeniu stanu wyjątkowego może być zawieszone prawo do:
- organizowania i przeprowadzania wszelkiego rodzaju zgromadzeń,
- organizowania i przeprowadzania imprez masowych oraz prowadzonych w ramach działalności kulturalnej imprez artystycznych i rozrywkowych, niebędących imprezami masowymi,
- strajków pracowniczych i innych form protestu w odniesieniu do określonych kategorii pracowników lub w określonych dziedzinach,
- strajków i innych niż strajki form akcji protestacyjnych rolników,
- akcji protestacyjnych studentów organizowanych przez studenckie samorządy, stowarzyszenia lub organizacje.
W czasie stanu wyjątkowego może być wprowadzona:
- cenzura prewencyjna środków społecznego przekazu obejmująca materiały prasowe,
- kontrola zawartości przesyłek, listów, paczek i przekazów przekazywanych w ramach usług pocztowych o charakterze powszechnym lub usług kurierskich,
- kontrola treści korespondencji telekomunikacyjnej i rozmów telefonicznych lub sygnałów przesyłanych w sieciach telekomunikacyjnych,
- emisja sygnałów uniemożliwiających nadawanie lub odbiór przekazów radiowych, telewizyjnych lub dokonywanych poprzez urządzenia i sieci telekomunikacyjne, których treść może zwiększyć zagrożenie konstytucyjnego ustroju państwa, bezpieczeństwa obywateli lub porządku publicznego.
