Pałac Saski do odbudowy, tak zakłada Nowy Ład. Wcześniejsze projekty mówiły o miliardowym koszcie

Podczas prezentacji Nowego Ładu Jarosław Kaczyński zapowiedział odbudowę polskich zabytków - w tym zamków i pałaców. Prezes PiS wymienił w przemówieniu m.in. Pałac Saski w Warszawie, którego plany odbudowy powracają od 2002 roku, kiedy prezydentem stolicy był Lech Kaczyński.

- Chcemy rozbudowywać polskie muzea. W tej chwili jest w realizacji albo w zaawansowanych bardziej planach około stu. Ale to ciągle bardzo daleko od przeciętnej Zachodniej Europy. Będziemy tą drogą szli. Będziemy odbudowywali zabytki, zamki, Pałac Saski (...). Będziemy budować nowe teatry, nowe pomieszczenia i gmach dla Opery Królewskiej - mówił podczas wystąpienia Jarosław Kaczyński.

Odbudowa Pałacu Saskiego to temat, który powraca od 2002 roku

Nie jest to pierwsza zapowiedź odbudowy Pałacu Saskiego. Inicjatywa taka po raz pierwszy pojawiła się w 2002 roku, kiedy prezydentem Warszawy był Lech Kaczyński. W 2007 roku na terenie placu Piłsudskiego prowadzono badania archeologiczne, podczas których odkopano m.in. ruiny piwnic tej budowli. Wpisano je wówczas do rejestru zabytków. W 2008 roku ogłoszono czwarty już przetarg na budowę pałacu, jednak nigdy nie przystąpiono do robót.

W 2018 roku do tematu powrócił Andrzej Duda, który w setną rocznicę odzyskania niepodległości przez Polskę mówił o "inauguracji" projektu odbudowy Pałacu Saskiego. Z zapowiedzi prezydenta wynikało, że budynek ma być dostępny dla wszystkich zwiedzających. Wcześniej zakładano, że w pałacu znajdzie się Muzeum Historii Polski, ale po badaniach okazało się, że odbudowany w historycznej formie pałac nie nadawałby się do pełnienia takiej funkcji.

W 2019 roku marszałek Senatu Stanisław Karczewski mówił, że prace nad specustawą, która określi warunki i harmonogram prac "są w końcowej fazie". Według jego opinii, w pałacu mogłaby znajdować się nowa siedziba Senatu. Proponowano też powstanie Muzeum Zniszczenia Warszawy.

O odbudowę Pałacu Saskiego od lat zabiega stowarzyszenie Saski2018. Przeciwnicy zwracają uwagę na problemy techniczne czy duży koszt przedsięwzięcia, który szacowany jest na od 500 mln do miliarda złotych.

Pałac Saski wybudowany został w 1661 roku. Budynek uległ zniszczeniu podczas powstania listopadowego, po którym został ponownie odbudowany i rozbudowany. W 1864 roku pałac został zakupiony przez rosyjskie władze wojskowe. W dwudziestoleciu międzywojennym znajdował się tam Sztab Generalny Wojska Polskiego. W 1925 roku pod kolumnadą umieszczono Grób Nieznanego Żołnierza. Podczas II wojny światowej Pałac Saski był zajmowany przez Wehrmacht. W 1944 roku niemieckie oddziały, które wycofywały się z Warszawy, wysadziły pałac w powietrze. Ocalały wówczas tylko fragmenty kolumnady z Grobem Nieznanego Żołnierza.