Zakaz przemieszczania się w sylwestra budzi wciąż poważne wątpliwości prawne, jednak niezależnie od nich warto zachować rozsądek i pamiętać o zagrożeniu epidemicznym.
)
Prof. Marek Chmaj, konstytucjonalista, zamieścił na Facebooku instruktaż, jak postępować w przypadku zatrzymania przez policję w noc sylwestrową oraz łamania wolności zgromadzeń.
Zatrzymanie w czasie "godziny policyjnej"
Co zrobić, kiedy między 19:00 a 6:00 w sylwestra zatrzyma nas policja? Grzywna, którą może nałożyć wynosi maksymalnie 500 złotych. Ale mandatu nie trzeba przyjmować. Można odmówić, nie podając uzasadnienia swojej decyzji. Co wtedy? Policja przekaże sprawę do sądu i to ten zdecyduje, czy istnieją podstawy do ukarania. Jeśli tak, może wymierzyć grzywnę niższą lub wyższą niż ta wskazana na mandacie. Jednak sąd może także uznać, że podstawy nałożenia mandatu nie mogą zostać uznane ze względu na ich niekonstytucyjność. Należy pamiętać, że od wyroku sądu przysługuje środek odwoławczy i dopiero prawomocny wyrok może stanowić podstawę egzekucji grzywny.
Co jeśli przyjęliśmy mandat? Staje się on prawomocny w momencie pokwitowania. Jednak można spróbować go uchylić w trybie art. 101 Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia. W tym celu należy w terminie do siedmiu dni wystąpić do właściwego sądu rejonowego z wnioskiem o uchylenie. Uchylenie mandatu może nastąpić m in. w sytuacji, gdy:
- mandatem ukarano osobę, która popełniła czyn zabroniony przed ukończeniem 17 lat,
- doszło do ukarania mandatem za czyn niebędący czynem zabronionym jako wykroczenie,
- ustawa stanowi, że sprawca nie popełnia wykroczenia z przyczyn, o których mowa w art 15-17 kodeksu wykroczeń (przypadki obrony koniecznej, stanu wyższej konieczności oraz niepoczytalności sprawcy).
Od postanowienia sądu nie przysługuje zażalenie.
)
Policjant chce zwrócić się do sanepidu o ukaranie
To od policjanta zależy, czy sprawa zostanie skierowana do sanepidu. Inspektor sanitarny może nałożyć karę pieniężną do 30 tys. zł. Może ona zostać nałożona niezależnie od mandatu karnego. Taka kara administracyjna jest natychmiast wykonalna, co oznacza, że jeśli nie zapłacimy jej w terminie, może zostać wszczęta egzekucja, np. zajęcie wynagrodzenia za pracę.
Od takiej kary można się odwołać, ale odwołanie nie wstrzymuje wykonania decyzji. Możemy się zwrócić do organu z wnioskiem o wstrzymanie wykonania decyzji. Od decyzji organu odwoławczego przysługuje skarga do wojewódzkiego sądu administracyjnego, składana w terminie 30 dni od doręczenia decyzji organu odwoławczego. Od wyroku sądu przysługiwać ci będzie skarga kasacyjna do Naczelnego Sądu Administracyjnego.
Policjant chce nas zatrzymać z uwagi na organizację nielegalnego zgromadzenia lub poruszanie się po godz. 19:00 w sylwestra
Policja może dokonać zatrzymania osoby podejrzanej w sytuacji, gdy istnieje uzasadnione przypuszczenie, ze popełnia ona przestępstwo, a zachodzi obawa ucieczki, jeśli została ona ujęta na gorącym uczynku lub bezpośrednio potem.
Co radzi kancelaria prof. Marka Chmaja? "W typowym przypadku naruszenia przepisów omawianego rozporządzenia, nie zachodzi żadna z wyżej wymienionych podstaw. Policja nie powinna zatrzymywać osób organizujących zgromadzenia albo przemieszczających się pomiędzy godziną 19:00 a 6:00. Trzeba być gotowym na sytuacje, w których funkcjonariusze Policji będą próbowali dokonać zatrzymania. Zatrzymanie może trwać maksymalnie 48 godzin (plus dodatkowe 24 godziny sytuacji, gdy Policja wystąpi do sądu z wnioskiem o tymczasowe aresztowanie)".
Co jeśli zostaniemy zatrzymani? Mamy prawo do bycia wysłuchanym, odmowy składania oświadczeń, kontaktu z adwokatem i uzyskania jego pomocy, prawo do skorzystania z pomocy tłumacza i do uzyskania niezbędnej pomocy medycznej. Przysługuje nam również prawo do zaskarżenia faktu zatrzymania (do siedmiu dni), powiadomienia bliskich, otrzymania protokołu z zatrzymania oraz prawo do odmowy podpisania protokołu niezgodnego ze stanem faktycznym.
Policja chce wejść do mieszkania, bo została powiadomiona o imprezie
Kancelaria podkreśla, że zorganizowanie imprezy sylwestrowej w mieszkaniu nie może być samoistną podstawą do przeszukania mieszkania przez funkcjonariuszy. Przeszukanie mieszkania może nastąpić za okazaniem postanowienia sądu lub prokuratora, a bez uprzedniego uzyskania pe postanowienia, za okazaniem legitymacji służbowej - jedynie w sytuacjach niecierpiących zwłoki (np. w celu zabezpieczenia śladów czy dowodów przestępstwa przed ich utrata). Pojęcie "przypadku niecierpiącego zwłoki" jest pojęciem nieostrym i może być nadużywane przez funkcjonariuszy - podkreśla kancelaria.
W każdym przypadku należy zażądać okazania nakazu, legitymacji służbowej oraz zanotować ich dane. "Zażądaj obecności innej osoby w czynnościach przeszukania. Jeżeli funkcjonariusz został wpuszczony pomimo nieposiadania stosownego nakazu, koniecznie zażądaj doręczenia postanowienia prokuratora lub sadu zatwierdzającego czynność przeszukania (powinno to nastąpić w terminie siedmiu dni). Postanowienie to będziesz mógł zaskarżyć" - radzą prawnicy.
Godzina policyjna w sylwestra. Kto może się przemieszczać?
Rozporządzenie zakłada, że przemieszczanie się w trakcie "godziny policyjnej" będzie możliwe tylko w celu:
- wykonywania czynności służbowych i zawodowych,
- wykonywania działalności gospodarczej,
- zaspokajania niezbędnych potrzeb związanych z bieżącymi sprawami życia codziennego.
Podczas konferencji prasowej minister zdrowia Adam Niedzielski powiedział, że w ramach zaspokajania niezbędnych potrzeb życia codziennego można wyjść do apteki, lekarza, ale można również wyprowadzić psa na spacer. Minister dodał, że w noc sylwestrową nie będzie dozwolone odpalanie fajerwerków przed blokiem, ponieważ "trudno to uznać za realizację potrzeby życiowej". Niedozwolone będzie również przemieszczanie się samochodem na zabawę sylwestrową. W praktyce policjanci nie będą mieli jednak środków, aby sprawdzić, czy podawany przez nas cel podróży jest prawdziwy.
)
Wciąż obowiązuje limit osób, które mogą się spotykać. To domownicy, osoby zaszczepione oraz pięć dodatkowych osób.
