Koronawirus z Chin wciąż się rozprzestrzenia - spowodował już śmierć ponad 4,3 tys. osób, a zakażonych jest ponad 122 tysiące. W Polsce odnotowano dotychczas 31 przypadków.
>>> Chiny, koronawirus i tajemnice. Co ukrywa Xi Jinping?
Koronawirus - co trzeba wiedzieć? Poradnik WHO
Światowa Organizacja Zdrowia, która od początku monitoruje przypadki zakażeń, przygotowała poradnik, w którym przedstawia fakty i mity na temat koronawirusa. Co najważniejszego trzeba wiedzieć na jego temat?
Czym jest SARS-CoV-2 a czym COVID-19?
SARS-CoV-2 to wirus należący do rodziny koronawirusów. Pierwsze przypadki zakażeń tym wirusem odnotowano pod koniec 2019 roku w chińskim mieście Wuhan, które jest uważane za epicentrum epidemii. Dotychczas naukowcy nie wynaleźli szczepionki na SARS-CoV-2. Na poprzednie wirusy z rodziny koronawirusów - np. na SARS - taką szczepionkę już jednak wynaleziono.
COVID-19 (skrót od CORONA - VIRUS - DISEASE - 2019) to nazwa jednostki chorobowej wywoływanej przez koronawirusa z Chin. Najczęstsze objawy COVID-19 to gorączka, zmęczenie i suchy kaszel. Jak podaje WHO, u niektórych pacjentów mogą występować bóle, przekrwienie błony śluzowej nosa, katar lub biegunka. Objawy te są zwykle łagodne i zaczynają się stopniowo. Niektóre osoby zakażają się wirusem, ale nie występują u nich objawy choroby.
Czy wszystkie osoby zakażone koronawirusem mają poważne objawy chorobowe?
Nie. Jak podaje WHO, około 80 procent zakażonych dochodzi do siebie po chorobie bez konieczności specjalnego leczenia. Około jedna na sześć osób, które zachorują na COVID-19, poważnie choruje i ma trudności z oddychaniem.
Kto jest najbardziej narażony na zakażenie koronawirusem? Jaka jest śmiertelność?
Najbardziej narażone na zakażenie i zachorowanie są osoby starsze, z problemami medycznymi i dodatkowymi schorzeniami, takimi jak wysokie ciśnienie krwi, problemy z sercem lub cukrzyca. Obecnie WHO szacuje, że około dwóch procent wszystkich osób zakażonych zmarło (właśnie na 2 proc. szacuje się śmiertelność koronawirusa).
W około 14 procentach przypadków zakażeń koronawirus powoduje ciężkie schorzenia, w tym zapalenie płuc i duszności. U około pięciu procent pacjentów choroby spowodowane przez koronawirusa mają krytyczny przebieg. Dochodzi m.in. do niewydolności oddechowej, wstrząsu septycznego i niewydolności wielonarządowej
Jak rozprzestrzenia się koronawirus?
Koronawirus rozprzestrzenia się drogą kropelkową - gdy osoba zakażona kaszle lub wydycha powietrze. Kropelki te lądują na przedmiotach i powierzchniach wokół osoby - oznacza to, że zakażenie może nastąpić poprzez dotknięcie przedmiotów lub powierzchni, a następnie dotknięcie oczu, nosa lub ust. Dlatego ważne jest, aby przebywać w odległości większej niż 1 metr od osoby chorej - podaje WHO.
Jak długo wirus może przetrwać na powierzchniach?
Nie jest pewne, jak długo wirus wywołujący COVID-19 może przetrwać na powierzchniach dotkniętych przez osoby zakażone. Jak podaje WHO, można przypuszczać, że SARS-CoV-2 "zachowuje się tak, jak inne koronawirusy, które mogą utrzymywać się na powierzchniach od kilku godzin do kilku dni. Żywotność wirusa na powierzchniach może się różnić w zależności od rodzaju powierzchni, temperatury lub wilgotność otoczenia.
"Jeśli uważasz, że powierzchnia może zostać zainfekowana, wyczyść ją zwykłym środkiem dezynfekującym, aby zabić wirusa i chronić siebie i innych. Umyj ręce mydłem i wodą. Unikaj dotykania oczu, ust lub nosa" - radzi WHO.
Czy warto nosić maseczki ochronne?
Osoby, które nie mają objawów chorobowych, takich jak kaszel, nie muszą nosić masek ochronnych. WHO zaleca stosowanie masek osobom z objawami COVID-19 oraz osobom opiekującym się pacjentami z objawami takimi jak kaszel i gorączka. Używanie masek ma kluczowe znaczenie dla pracowników służby zdrowia.
WHO zaleca racjonalne stosowanie masek ochronnych, aby uniknąć niepotrzebnego marnowania ich. "Używaj maski tylko wtedy, gdy masz objawy oddechowe (kaszel lub kichanie), podejrzewasz zakażenie SARS-CoV-2 z łagodnymi objawami lub opiekujesz się osobą z podejrzeniem zakażenia SARS-CoV-2 - czyli taką, która podróżowała na teren krajów, w których zgłoszono przypadki koronawirusa.
Czy antybiotyki są skuteczne w zapobieganiu lub leczeniu choroby wywoływanej przez koronawirusa?
Nie. Antybiotyki nie działają przeciwko wirusom - działają tylko na infekcje bakteryjne. COVID-19 jest wywoływana przez wirusa, więc antybiotyki nie działają. Antybiotyki nie powinny być stosowane jako środek zapobiegania lub leczenia COVID-19.
Czy można zakazić się koronawirusem poprzez kontakt ze zwierzętami domowymi?
Nie. Nie ma żadnych dowodów na to, że zwierzęta towarzyszące lub zwierzęta domowe, takie jak koty i psy, zostały zainfekowane lub mogłyby rozprzestrzeniać koronawirusa.
Czy istnieje szczepionka lub lek na COVID-2019?
Jeszcze nie. Na chwilę obecną nie ma szczepionki ani konkretnego leku przeciwwirusowego, który zapobiegałby lub leczył COVID-2019. Osoby zakażone otrzymują pomoc w zakresie łagodzenia objawów. Większość pacjentów wraca do zdrowia dzięki opiece podtrzymującej. WHO pracuje nad opracowaniem szczepionki na koronawirusa - naukowcy zapowiadają, że zostanie opracowana maksymalnie w ciągu roku.
Jakie są sposoby, żeby chronić się przed zakażeniem koronawirusem?
Najskuteczniejszym sposobem ochrony siebie i innych przed koronawirusem jest częste mycie rąk, zakrycie ust podczas kaszlu (najlepiej zgięciem łokcia) oraz utrzymywanie odległości co najmniej jednego metra od osób, które kaszlą lub kichają. Należy również śledzić komunikaty GIS w sprawie podróży do krajów, w których wykryto przypadki zakażenia.
