Trzy przepisy kodeksu postępowania karnego umożliwiające wniesienie kasacji na niekorzyść oskarżonego w przypadku zastosowania wobec niego prezydenckiego aktu łaski Trybunał Konstytucyjny uznał za niezgodne z ustawą zasadniczą.
Trybunał Konstytucyjny o prawie łaski
Sędzia sprawozdawca Zbigniew Jędrzejewski wyjaśnił, że Trybunał Konstytucyjny badając sprawę za punkt odniesienia przyjął konstytucyjne prawo łaski ujęte jako prerogatywa prezydenta RP. Zgodnie z ustawą zasadniczą nie może być ona modyfikowana.
"Trybunał stwierdził, że analizowane normy naruszyły przepisy dotyczące konstytucyjnego prawa łaski w taki sposób, że dopuściły, by w systemie prawnym funkcjonowały normy wywodzone z tych przepisów, które umożliwiają poddanie prerogatywy prezydenta sądowej kontroli" - wskazał.
Trybunał stwierdził, że jeżeli sąd umarza postępowanie z powodu zastosowania prezydenckiego aktu łaski, niekonstytucyjna jest norma dopuszczająca wniesienie kasacji od umorzenia. Zdaniem Trybunału akt niższy nie uprawnia innego organu do kształtowania treści prerogatywy prezydenta określonej w konstytucji.
"Kwestionowana norma narusza zasadę podziału władzy i stanowi nieuprawnioną ingerencję ustawodawcy w sferę władzy prezydenta jako najwyższego reprezentanta państwa. Trybunał podzielił opinię wnioskodawcy, że prezydent RP, stosując prawo łaski nie ingeruje w sprawowanie wymiaru sprawiedliwości" - wyjaśnił sędzia Zbigniew Jędrzejewski.
Wyrok zapadł jednogłośnie. Jest on ostateczny.
Decyzja TK ma związek z ułaskawieniem Mariusza Kamińskiego
Z wnioskiem o stwierdzenie niezgodności z konstytucją wystąpił w 2017 roku prokurator generalny Zbigniew Ziobro.
Jego skarga miała związek z decyzją Sądu Najwyższego z 2017 roku, który stwierdził, że prezydent może zastosować prawo łaski wobec osób prawomocnie skazanych. Podważało to ułaskawienie Mariusza Kamińskiego przez Andrzeja Dudę, który zastosował prawo łaski zanim wyrok na byłego szefa CBA się uprawomocnił. Po akcie łaski sąd okręgowy umorzył postępowanie, jednak do Sądu Najwyższego od umorzenia wpłynęły kasacje.
Mariusz Kamiński razem z trojgiem członków kierownictwa CBA został skazany za przekroczenie uprawnień oraz nielegalne działania operacyjne związane z tzw. "afera gruntową" z 2007 roku. Prezydent zastosował wobec nich prawo łaski zanim sprawa trafiła do sądu drugiej instancji.
