Zmiany w funkcjonowaniu systemu oświaty związane są z ostatnią reformą szkolnictwa. Z założenia wszystkie wcielane w życie pomysły mają ułatwiać życie osobom najbardziej zainteresowanym, a więc uczniom, nauczycielom i rodzicom. Na czym polegają najnowsze zmiany w szkołach i kiedy zostaną wprowadzone?
Pierwszą poważną zmianą jest egzamin ósmoklasisty, który zastąpi egzamin gimnazjalny. W tym roku zostanie przeprowadzony po raz pierwszy. Egzamin ósmoklasisty będzie trwał trzy dni i sprawdzi wiedzę oraz umiejętności z języka polskiego, matematyki oraz wybranego języka obcego. Kilka dni wcześniej odbędzie się ostatni egzamin gimnazjalny - od 10 do 12 kwietnia ostatni gimnazjaliści będą zmagać się z testami z wiedzy humanistycznej, wiedzy matematyczno-przyrodniczej oraz z jednego języka obcego. Oznacza to, że proces "wygaszania" gimnazjów dobiega końca.
Kolejną nowością w tym roku szkolnym będą plastikowe legitymacje szkolne, które mają zastąpić te papierowe. Nowe legitymacje będą przypominać dowód osobisty czy też prawo jazdy, a ważność takiego dokumentu zamiast pieczątek będą potwierdzać holograficzne naklejki. To kalka z systemu szkolnictwa wyższego. To, czy uczniowie danej szkoły będą korzystać z nowych, plastikowych legitymacji będzie zależało od decyzji władz szkoły.
Ministerstwo Edukacji Narodowej planuje także wydanie mobilnej aplikacji, czyli tak zwanej mLegitymacji, która mogłaby zastąpić tradycyjną legitymację. Taka legitymacja ma być ukłonem w stronę młodych ludzi. Celem wprowadzenia mLegitymacji jest ułatwienie korzystania z ulg szkolnych i innych przywilejów, które przysługują dzieciom i młodzieży w wieku szkolnym. Termin wydania tej aplikacji nie jest znany.
Zgodnie z nowym rozporządzeniem Ministerstwa Edukacji Narodowej, szkoły muszą układać plan lekcji w taki sposób, aby „przedmioty trudne” odbywały się na początku dnia, czyli do szóstej godziny lekcyjnej w danym dniu. Wydając to rozporządzenie, Ministerstwo powoływało się na raporty, mówiące o tym, że u dzieci w wieku szkolnym obserwuje się spadek koncentracji już po czwartej godzinie lekcyjnej. Krytycy tego pomysłu zaznaczają, że zapis mówiący o tym, że „zajęć wymagających intensywnego wysiłku umysłowego uczniów nie planuje się po szóstej godzinie zajęć w danym dniu” jest mało precyzyjny, a każde dziecko może uznać inny przedmiot za trudny.
Jednym z zaleceń MEN na nowy rok szkolny jest wydłużenie przerw między lekcjami. Zdaniem Ministerstwa, przerwy nie powinny być krótsze niż 10 minut, z kolei przerwa obiadowa powinna trwać co najmniej 40 minut. Co więcej, Ministerstwo Edukacji Narodowej zaleca, żeby w pogodne dni dzieci miały możliwość spędzenia przerwy na dworze. Zapis ten jest jednak tylko zaleceniem, co oznacza, że ostateczną decyzję w tej sprawie podejmą władze szkoły.
Od początku roku szkolnego 2018/2019 obowiązują nowe przepisy dotyczące wieku małoletnich pracowników. Do tej pory pracę zawodową mogli podjąć uczniowie, którzy ukończyli 16 rok życia. Od tego roku szkolnego pracować będą mogli nawet 15-latkowie, pod warunkiem, że praca nie będzie im przeszkadzać w wypełnianiu obowiązków uczniowskich.
Ministerstwo Edukacji Narodowej wypowiedziało wojnę ciężkim plecakom. Zgodnie z najnowszymi przepisami, każda szkoła musi zorganizować dla dzieci miejsce, w którym mogłyby przechowywać swoje podręczniki i pomoce naukowe. Na realizację tych założeń polskie szkoły mają czas do 1 marca 2019 roku.
Zgodnie z założeniami rządowego programu „Stołówka szkolna”, który potocznie nazywany jest „Stołówką Plus”, od 1 września 2019 roku w każdej szkole podstawowej musi być jadalnia, w której uczniowie będą mogli jeść przygotowane w domu posiłki. Do 2021 roku szkoły muszą zagwarantować dzieciom możliwość zjedzenia ciepłego obiadu, który będzie przygotowywany przez szkolną kuchnię. Jedzenie szkolnych obiadów nie będzie obowiązkiem – z tej możliwości skorzystają tylko te dzieci, których rodzice podejmą taką decyzję. Szkolne obiady mają być częściowo odpłatne.