Mieszkańcy Mielca (woj. podkarpackie) i okolic zarzucają firmie Kronospan, producentowi m.in. płyt wiórowych i drewnopochodnych, zatruwanie środowiska. Winią działający od 20 lat zakład za uciążliwe i niebezpieczne dla zdrowia zanieczyszczenie powietrza.
W ostatni weekend protestowało od 12 do 15 tys. osób - czyli nawet jedna czwarta mieszkańców miasta - wyszła na ulice w proteście. Domagali się działań, w tym nawet zamknięcia przedsiębiorstwa.
"Modernizacja radykalnie zmniejszy emisję pyłu"
Zapytaliśmy Kronospan - który jest światową firmą, posiadającą zakłady w 30 państwach - jak odnosi się do demonstracji mielczan. W odpowiedzi na pytania Gazeta.pl biuro prasowe napisało, że "nie będzie komentować" samego protestu, jednak odniosło się do jego przedmiotu.
Firma przyznaje, że "ostatnie wyniki kontroli WIOŚ" wykazały przekroczenia kilku substancji, jednak Kronospan "kwestionuje te dane". "Zleciliśmy przeprowadzenie badań niezależnemu, akredytowanemu laboratorium. Wyniki były pozytywne. W związku z tą rozbieżnością jesteśmy gotowi poddać się ponownym badaniom" - zapewnia biuro prasowe.
Firma podkreśla przede wszystkim, że prowadzi modernizację i "jedyny podmiot w Mielcu czyni realne działania na rzecz zmniejszenia wpływu na otoczenie".
Jesteśmy na finiszu modernizacji i uruchomienia innowacyjnego, najlepszego w branży systemu ochrony powietrza – UTWS, który radykalnie zmniejszy emisję pyłu oraz zlikwiduje zapach, będący wynikiem przetwarzania drewna. Jego uruchomienie jest zaplanowane na 28 maja br.
- czytamy w oświadczeniu. Firma odsyła tez do specjalnej strony poświęconej modernizacji i dbaniu o jakość powietrza w Mielcu. "Jeszcze w tym roku wszyscy mieszkańcy Mielca odczują pozytywne efekty instalacji systemu" - przekonuje firma w filmie promocyjnym.
Kronospan: Rozmawiamy ze stroną społeczną
Zapytaliśmy także, czy firma bezpośrednio odpowiadała na obawy mieszkańców i prowadzi dialog ze stroną społeczną. Kronospan zapewnia, że w 2015 roku informował o planach modernizacji.
"Braliśmy udział w wielu spotkaniach, zarówno z mieszkańcami, jak i z politykami, przedstawicielami samorządów oraz różnych organizacji. Uczestniczyliśmy także w rozprawie administracyjnej z mieszkańcami Mielca"
- napisało w odpowiedzi na pytania Gazeta.pl. Stwierdzono też, że organizatorzy ostatniego protestu nie zwrócili się do firmy z prośba o informacje ws. modernizacji.
List Kronospanu do mieszkańców Mielca
Firma Kronospan pisze też, że przed protestem wystosowała list otwarty do jego uczestników. Poniżej przytaczamy w całości przesłaną nam treść listu:
"Szanowni Mielczanie!
Szanujemy prawo wszystkich obywateli do wyrażania swoich przekonań, jednakże jako mieszkańcy Mielca i pracownicy firmy, przeciwko której ten protest został zorganizowany, postanowiliśmy przekazać Państwu naszą opinię na ten temat. Dziękujemy tym, którzy popierają modernizację zakładu, zaś tym, którzy są, z różnych względów, jej przeciwni, polecamy poniższe informacje. Będziemy wdzięczni za poświęcony nam czas i ich przemyślenie.
1/ Dotychczas nie dowiedziono, że tylko i wyłącznie Kronospan odpowiada za stan powietrza w naszym mieście. Dlaczego więc organizatorzy protestu zajęli się tylko jedną firmą, a nie interesują się innymi podmiotami, mającymi pozwolenia na emisję? Emisję w szczególności tych związków, których nie widać „gołym okiem”? W Specjalnej Strefie Ekonomicznej Euro-Park Mielec działa kilkadziesiąt przedsiębiorstw, zaś w samym Mielcu i okolicy jeszcze więcej.
Mimo wielokrotnych próśb z naszej strony, władze lokalne nie przeprowadziły specjalistycznych badań i oceny wpływu zakładu na miasto. Zleciliśmy je więc niezależnemu, akredytowanemu laboratorium. Wyniki badań jasno pokazują, że wpływ ten jest marginalnie mały i wynosi poniżej 3%. Kronospan natomiast to obecnie jedyny podmiot, czyniący realne działania, które pozytywnie wpłyną na powietrze w Mielcu. Koszt modernizacji to ponad 400 mln zł.
2/ Nigdy nie odżegnywaliśmy się od zainstalowania monitoringu ciągłego w zakładzie, zaś informacje, rozpowszechniane na ten temat są wyrwane z kontekstu. Jesteśmy za tym rozwiązaniem, ale obecnie nie ma ani producenta takich urządzeń, ani określonych zakresów takich pomiarów. Obecnie trwają poszukiwania takich możliwości. Producenci dronów, o których była mowa na rozprawie administracyjnej, nie posiadają akredytacji, a interpretacje tych pomiarów nie są nigdzie sparametryzowane. Nie dają więc one możliwości realnej oceny poziomów emitowanych związków. Mogą jedynie potwierdzać sam fakt emisji, a tej nikt nie przeczy. 3/ Przekroczenia pyłu PM 10 i PM 2,5 są notowane w całej Polsce, nie tylko w Mielcu. Są także w miejscowościach, w których nie ma zakładów Kronospan i nasilają się w sezonie grzewczym. To pokazują zarówno badania WIOŚ, jak i mapy Airly. Odpowiada za to również w dużej mierze tzw. niska emisja.
• Przekroczenia, dot. substancji szkodliwych w powietrzu, występują w sezonie grzewczym, a nie występują w miesiącach maj - sierpień. Badania WIOŚ są oficjalnie dostępne na stronie internetowej inspektoratu, mapy Airly również w internecie.• Obszar przekroczeń dotyczy tylko obszarów zabudowanych.• W Programie ochrony powietrza dla strefy podkarpackiej „z uwagi na stwierdzone przekroczenie poziomu dopuszczalnego pyłu zawieszonego PM10, poziomu dopuszczalnego pyłu zawieszonego PM2,5 oraz poziomu docelowego benzo(a)pirenu” wraz z Planem Działań Krótkoterminowych (DZ. U. poz. 2171), aktualizowanym uchwałą nr XXX/544/16 Sejmik Województwa Podkarpackiego z dnia 29 grudnia 2016 r. (DZ. U. 2017 poz. 74). – nie ma ani słowa o emisji przemysłowej.
4/ Nie ma obecnie lepszego, skuteczniejszego systemu ochrony powietrza w branży przemysłu płyt drewnopochodnych, niż UTWS, który jest instalowany w zakładzie Kronospan w Mielcu.
5/ Jesteśmy gotowi do uruchomienia UTWS już 28 maja.
6/ Jesteśmy otwarci – wzięliśmy udział w kilku spotkaniach z przedstawicielami władz, radnych, wielokrotnie przekazywaliśmy informacje na temat modernizacji, wzięliśmy udział w rozprawie administracyjnej z Mieszkańcami, utworzyliśmy stronę internetową, dot. modernizacji zakładu http://modernizacja-mielec.pl/. Informujemy szeroko na temat modernizacji, zarówno w mediach, jak i poprzez plakaty, billboardy i tablice informacyjne.
7/ Wielokrotnie deklarowaliśmy, że zapraszamy do nas osoby, zainteresowane modernizacją zakładu. Naszym zdaniem lepiej jest posiadać informacje ze źródła, niż bazować na niesprawdzonych, często nieprawdziwych „danych”, przekazywanych przez przeciwników firmy.
8/ Bierzemy udział w pracach urzędu marszałkowskiego, związanych z wydaniem pozwolenia zintegrowanego. Im szybciej zostanie wydane, tym szybciej nastąpi zmniejszenie do minimum wpływu zakładu na otoczenie.
Podsumowując:
Nie możemy się oprzeć wrażeniu, że w proteście, organizowanym dwa miesiące przed planowaną datą uruchomienia najnowocześniejszego w branży systemu ochrony powietrza, nie wszystkim chodzi o czyste powietrze.
Komu więc zależy na opóźnieniu uruchomienia UTWS w Mielcu? Przecież nie mówimy o instalacji, która ma pogorszyć aktualną sytuację. Wręcz przeciwnie – mówimy o SYSTEMIE OCHRONY POWIETRZA.
Czy mają Państwo świadomość, że rozpowszechnianie nieprawdziwych, ale „naukowo” brzmiących informacji, wprowadzanie w błąd rzeszy Mieszkańców oraz sam protest, a przez to presja, wywierana na Marszałka i urzędników, wpływają w praktyce na opóźnienie uruchomienia systemu, mającego dobroczynny wpływ na otoczenie?
Opóźnienie lub uniemożliwienie jego uruchomienia leży, naszym zdaniem, w interesie konkurencji, która rozgrywa Mielczanami swoje interesy. Przy okazji mogą też na tym skorzystać inni – niektórzy politycy, traktujący tę sytuację jako szansę na pozyskanie głosów wyborców, producenci niektórych urządzeń, np. pomiarowych czy usługodawcy, świadczący usługi badania powietrza."
