Niedziela Palmowa tuż-tuż. Skąd wzięło się to święto i jak się je obchodzi?

Niedziela Palmowa rozpoczyna najważniejszy okres w liturgii chrześcijańskiej - Wielki Tydzień. Upamiętnia wjazd Jezusa do Jerozolimy. W Polsce związane są z nią piękne tradycje. W Lipnicy Murowanej odbędzie się konkurs palm.

W Niedzielę Palmową wierni święcą palmy oraz uczestniczy w uroczystej procesji z nimi. Palmy zaczęto po raz pierwszy święcić na terenach obecnej Francji w VII wieku. Z kolei zwyczaj organizowania procesji pochodzi już z IV w., w którym Kościół w Jerozolimie wiernie odtwarzał wydarzenia biblijne. W Niedzielę Palmową patriarcha wjeżdżał więc na osiołku do miasta, otoczony tłumem wiwatujących ludzi, niczym Jezus w biblijnej opowieści.

W 2018 roku Niedziela Palmowa przypada 25 marca.

Niedziela palmowaNiedziela palmowa AGNIESZKA SADOWSKA/AGENCJA GAZET

Uczniowie poszli i uczynili, jak im Jezus polecił. Przyprowadzili oślicę i źrebię i położyli na nie swe płaszcze, a On usiadł na nich.
A ogromny tłum słał swe płaszcze na drodze, inni obcinali gałązki z drzew i ścielili na drodze. A tłumy, które Go poprzedzały i które szły za Nim, wołały głośno:
Hosanna Synowi Dawida! Błogosławiony Ten, który przychodzi w imię Pańskie! Hosanna na wysokościach!
Gdy wjechał do Jerozolimy, poruszyło się całe miasto, i pytano: Kto to jest?. A tłumy odpowiadały: To jest prorok, Jezus z Nazaretu w Galilei

- Ewangelia wg św. Mateusza, fragment wg Biblii Tysiąclecia.

Niedziela Palmowa w Polsce

W Niedzielę Palmową wierni gromadzą się przed kościołem. W tym dniu księży obowiązują czerwone szaty, które są oznaką krwi i męczeństwa pańskiego. Ksiądz święci palmy i odczytuje fragment z Ewangelii o pojawieniu się Jezusa w Świętym Mieście. Potem procesja rusza w kierunku kościoła. Dawnym zwyczajem kapłan wychodził naprzód procesji i pukał do drzwi kościoła. Poświęconą palmą uderzał również w krzyż położony w kościele, po czym podnosiło go i intonował pieśń religijną.

Niedziela Palmowa w KrakowieNiedziela Palmowa w Krakowie Fot. Michał Łepecki / Agencja Wyborcza.pl

Niedziela Palmowa lub Kwietna

Niedziela Palmowa jest określana również jako Wierzbowa lub Kwietna. Palma to dla chrześcijan symbol odrodzenia. Niegdyś trzonem niedzielnej palmy były gałązki wierzby lub malin. Przyozdabiano je zielonym bukszpanem, błękitnym barwinkiem i cisem z czerwonymi owocami. Górale do palemek dodawali leszczynę i bazie. Na Kurpiach ścinano drzewka, które ozdabiano kwiatami z bibuły.

Najbardziej znana jest palma wileńska, czyli mała palemka z mchu, traw i suszonych kwiatów. Z kolei na świecie palmy tworzy się również z liści kokosa, laurowych lub oliwnych, a nawet z liści prawdziwych palm.

Niedziela Palmowa w GilowcachNiedziela Palmowa w Gilowcach Fot. Tomasz Fritz / Agencja Wyborcza.pl

Niedziela palmowa – zwyczaje

Z Niedzielą Palmową łączy się wiele ludowych zwyczajów. Ludzie sądzili, że palma chroni przed nieszczęściem. Dlatego była umieszczana w domach lub używano jej do kropienia rodziny wodą święconą. Wierzono w jej uzdrawiającą moc – bazie mielono na lekarski proszek lub połykano w całości przy bólach głowy czy gardła.

Palmy nie można było wyrzucić, lecz trzeba było ją spalić w Środę Popielcową.

Współcześnie kultywowanym zwyczajem jest konkurs na największą palmę w Lipnicy Murowanej (program znajdziecie poniżej). 

Niedziela Palmowa w Lipnicy MurowanejNiedziela Palmowa w Lipnicy Murowanej Fot. Michał Łepecki / Agencja Wyborcza.pl

Zobacz też dawne wielkanocne zwyczaje >>>

Więcej o: