Prezydent Stanów Zjednoczonych Joe Biden spotka się z prezydentem Ukrainy Wołodymyrem Zełenskim w kuluarach szczytu NATO w Wilnie. Do spotkania przywódców w cztery oczy dojdzie w środę - informuje Reuters, powołując się na przedstawiciela amerykańskiej administracji. Dwudniowy szczyt Sojuszu Północnoatlantyckiego w stolicy Litwy rozpocznie się we wtorek o godz. 13:00. Prezydent USA ma rozmawiać z prezydentem Turcji Recepem Tayyipem Erdoganem, który zgodził się na skierowanie protokołu akcesyjnego Szwecji do tureckiego parlamentu w celu szybkiej ratyfikacji. Szwecja i Finlandia razem złożyły wnioski o przyjęcie do Sojuszu Północnoatlantyckiego kilka miesięcy po rosyjskiej napaści na Ukrainę. Podczas szczytu w Madrycie w czerwcu ubiegłego roku oba kraje zostały oficjalnie zaproszone do NATO. Od kwietnia tego roku Finlandia jest 31. krajem członkowskim Sojuszu.
Początek dwudniowego szczytu NATO w Wilnie. Jakie plany ma Sojusz?
Polskę na szczycie w stolicy Litwy reprezentuje delegacja z prezydentem Andrzejem Dudą na czele. Towarzyszyć mu będą ministrowie obrony i spraw zagranicznych. Główne postulaty Warszawy to wsparcie dla Ukrainy i zwiększenie bezpieczeństwa krajów wschodniej flanki NATO. Polska jest jednym z krajów, które chcą jak najszybszego wejścia Ukrainy do NATO. Wbrew oczekiwaniom Kijowa oraz części krajów ze wschodu Europy, Ukraina nie dostanie formalnego zaproszenia do NATO. Podczas szczytu będą natomiast toczyć się negocjacje, w jaki sposób zapisać w dokumentach przyszłe członkostwo Kijowa, aby zadowolić wszystkich członków Sojuszu.
Prezydent Andrzej Duda zapowiadał też, że będzie chciał rozmawiać o zagrożeniu ze strony Białorusi, gdzie Rosja przenosi broń nuklearną oraz część najemników z Grupy Wagnera. "To jest ewidentna zmiana architektury bezpieczeństwa w naszej części Europy, niebagatelna zmiana. Chcemy, żeby to zostało przez NATO przedyskutowane, także w kontekście pewnego przeglądu polityki nuklearnej NATO" - mówił prezydent Andrzej Duda. Podczas szczytu politycy mają też zatwierdzić trzy plany obrony regionalnej dla Europy, w tym jeden dla Polski i krajów bałtyckich. To pierwsze takie dokumenty od czasu Zimnej Wojny. Mają zagwarantować szybszą i skuteczniejszą obronę danego terytorium w przypadku zagrożenia. Chodzi zarówno o zebranie w całość wszystkich działań obronnych, jak i o znaczące przyspieszenie reakcji wojsk w sytuacji zagrożenia bezpieczeństwa któregoś z krajów członkowskich.
Szczyt w Wilnie jest czwartym od początku rosyjskiej inwazji na Ukrainę. Przed przylotem na spotkanie sekretarz generalny NATO Jens Stoltenberg poinformował o ważnych ustaleniach Sojuszu, które podjęto na kilka dni przed szczytem w Wilnie. Powstanie Rada NATO-Ukraina, by zacieśnić współpracę z Kijowem. Oznacza to podniesienie rangi już istniejącej Komisji NATO-Ukraina. Rada stanie się platformą konsultacji pomiędzy Kijowem a Sojuszem, także w wypadkach kryzysowych. NATO planuje również "zwiększyć wydatki na obronność Sojuszu o 8,3 proc". Stoltenberg podkreślił, że jest to największy wzrost od lat. Przywódcy krajów członkowskich mają w trakcie spotkania w Wilnie zaakceptować kompleksowy plan zbliżania Ukrainy do Zachodu. Chodzi przede wszystkim o wieloletnią pomoc w tworzeniu nowoczesnej armii, ale także środki na odbudowę kraju. Politycy z krajów NATO mają także w Wilnie potwierdzić deklarację, że Ukraina zostanie w przyszłości przyjęta do Sojuszu, choć żadna data prawdopodobnie nie zostanie podana.
- Na szczycie podejmiemy dalsze ważne kroki w celu wzmocnienia naszego odstraszania i obrony. Z trzema nowymi regionalnymi planami obronnymi, aby przeciwdziałać dwóm głównym zagrożeniom dla naszego Sojuszu: Rosji i terroryzmowi. Jeden plan dla północy, Atlantyku i europejskiej Arktyki. Jeden dla centrum, obejmujący region bałtycki i Europę Środkową. I południowy plan dla Morza Śródziemnego i Morza Czarnego - mówił w piątek sekretarz generalny NATO. - Aby zrealizować te plany, NATO stawia 300 000 żołnierzy w stan podwyższonej gotowości. W tym znaczną siłę bojową powietrzną i morską - dodał Jens Stoltenberg.
Porannej Rozmowy i Zielonego Poranka możecie słuchać też w wersji audio w dużych serwisach streamingowych, np. tu:
