W drugiej połowie września w ramach wymiany jeńców Rosja zwolniła 215 więzionych Ukraińców. Wśród nich - bohaterskich obrońców zakładów Azowstal w Mariupolu. Strona ukraińska zwolniła w zamian 55 rosyjskich żołnierzy oraz powiązanego z Kremlem ukraińskiego oligarchę Wiktora Medwedczuka.
Jednym z uwolnionych ukraińskich żołnierzy jest Dmytro "Orest" Kozacki, szef służby prasowej pułku Azow, który w trakcie oblężenia Mariupola dokumentował przebieg walk. Na wykonanych przez siebie zdjęciach pokazał okaleczonych kolegów i zniszczone budynki kombinatu.
Teraz to jego wychudzone wskutek niewoli ciało stało się tematem poruszających zdjęć ukraińskiego fotografa Konstantina Liberowa. "Pierwszego dnia w domu poszedłem do fryzjera, ściąłem włosy i się ogoliłem. Nigdy nie chciałem wyglądać jak ofiara" - podkreślił Orest w rozmowie z fotoreporterem.
"Dużo wczoraj rozmawialiśmy - o Mariupolu, o niewoli i o zwykłym życiu. Te historie usłyszycie w kolejnych wywiadach. A dziś możecie po prostu spojrzeć Orestowi w oczy. Widziały tak wiele" - napisał Liberow we wtorek na Instagramie. Jego zdaniem to właśnie Kozacki "zrobił najważniejsze zdjęcia tej wojny".
21 maja, kilka dni po kapitulacji obrońców Mariupola, w sieci ukazał się krótki film dokumentalny pt. "Ostatni dzień Azowstalu", wyreżyserowany przez Dmytro Kozackiego i Julię Hontaruk. Za ten dokument 2 października autorzy odebrali nagrodę na festiwalu MeetDocs w Charkowie - podał portal Suspilne.
W maju obrońcy Mariupola po prawie trzech miesiącach ciężkich walk trafili do rosyjskiej niewoli. Od początku tamtego miesiąca zakłady Azowstal były szczelnie okrążone przez okupantów. W końcu 16 maja ukraińskie dowództwo podjęło decyzję o zakończeniu misji bojowej. Polecono żołnierzom, by ratowali swoje życia.
Kombinat Azowstal, broniony przez pułk Gwardii Narodowej Azow i 36. Samodzielną Brygadę Piechoty Morskiej, był ostatnim punktem ukraińskiego oporu w Mariupolu. Rosyjskie wojsko praktycznie zrównało miasto z ziemią. Liczbę ofiar wśród cywilów ocenia się na kilkadziesiąt tysięcy.