Jakub Marian to czeski bloger, który po prostu uwielbia dane i mapy. Swoją pasję realizuje na stronie internetowej, na której dzieli się efektami prac. Tym razem pod lupę wziął karę śmierci na terenie europejskich państw, jednocześnie w swoim zestawieniu nie uwzględniał egzekucji za zbrodnie wojenne.
Marian podsumował, kiedy ostatni raz w danym kraju dokonano egzekucji, a także w jaki sposób wykonano wyrok. W Europie oficjalnie odbierano życie sprawcom najcięższych zbrodni na trzy sposoby.
Pierwszym z nich było powieszenie (na mapie z ang. hanged), które stosowano m.in. w Polsce, na Wyspach Brytyjskich, a także w Austrii czy Turcji.
Kolejnym jest rozstrzelanie (na mapie z ang. shot), które najczęściej stosowano na Starym Kontynencie. W zasadzie na całym Wschodzie Europy, a także we Włoszech i Hiszpanii (choć tam używano do uśmiercania także garoty) w ten sposób wykonywano egzekucję.
Ostatnim sposobem było ścięcie głowy. W tym wypadku należy wyróżnić dwie metody: ścięcie na gilotynie (na mapie z ang. guillotine) oraz "klasyczne" ucięcie głowy (na mapie z ang. beheaded), wykonywane np. toporem przez kata.
Ostatnie egzekucje w państwach Europy na przestrzeni lat Jakub Marian / jakubmarian.com
Ostatnia egzekucja w Polsce
W Polsce ostatnia egzekucja odbyła się 30 lat temu w 1988 roku. Wówczas w więzieniu przy Montelupich w Krakowie został powieszony Stanisław Czabański, który został skazany za gwałt i morderstwo kobiety. Później wprowadzono moratorium na wykonywanie kary śmierci, a po 1995 roku niewykonane wyroki (do 1997 roku dalej orzekano karę śmierci) zamieniono na 25 lat więzienia. Od 1997 roku w Polsce najcięższą karą zostało dożywocie.
Jak Polska wypada na tle innych państw Europy? Najwcześniej z kary śmierci zrezygnowano w Islandii, bo już w 1830 roku, później zrobiła to Portugalia (1846 r.), a następnie Belgia, Norwegia oraz Dania. Co ciekawe, prawie sto lat przed Wielką Brytanią na wyspie Man (w 1872 r.) powieszono ostatniego skazanego.
XX wiek i kara śmierci
Na początku XX w. ostatnie egzekucje miały miejsce w Szwecji (1910 r.) oraz Belgii (1918 r.) - tam też użyto gilotyny do wykonania wyroku. Później dopiero pod koniec I połowy XX w. kolejne kraje zaczynały zaprzestawać egzekwowania kary śmierci. W Szwajcarii na gilotynie ścięto ostatniego skazanego w 1940 r., a w 1945 r. rozstrzelano włoskiego więźnia.
Egzekucje w Europie: daty ostatniej wykonanej kary śmierci oraz metoda Jakub Marian / jakubmarian.com
Stosunkowo późno z kary śmierci wycofały się Hiszpania (w 1972 roku) oraz Francja (w 1977), gdzie wykonano ją - oczywiście - na gilotynie. Także w 1977 rozstrzelano skazanych po raz ostatni w Bośni i Hercegowinie oraz Macedonii.
Białoruś - jedyny kraj z karą śmierci w Europie
Następnie kolejne kraje wschodniej Europy wycofywały się z egzekucji (miał na to wpływ rozpad ZSRR). Rosjanie ostatniej egzekucji dokonali w 1996 roku, ale w 1999 roku wprowadzono moratorium na wykonywanie kary śmierci.
W związku z moratorium Rosjan w Europie w tej chwili jest tylko jedno państwo, które wciąż dopuszcza karę śmierci, wschodni sąsiad Polski, czyli Białoruś. Ostatni raz egzekucji dokonano tam w 2017 roku i na razie nie nie zapowiada, żeby ten kraj odszedł od takiej formy wymierzania sprawiedliwości.
