Inauguracje inne niż zwykle, czyli fakty i ciekawostki

Który prezydent jako pierwszy ślubował w długich spodniach? Kto na zaprzysiężenie przyszedł piechotą, a czyja inauguracja musiała konkurować z rozgrywkami futbolu amerykańskiego? Przedstawiamy najciekawsze momenty w historii prezydenckich inauguracji.

* Pierwszym zaprzysiężonym prezydentem Stanów Zjednoczonych był George Washington. Jego inauguracja odbyła się w 1789 r. Washington jest autorem precedensu, który był kontynuowany przy wszystkich kolejnych zaprzysiężeniach - do złożonej na Biblię przysięgi dodał słowa "Tak mi dopomóż Bóg".

* W trakcie drugiej inauguracji w 1793 r. w Filadelfii Washington wygłosił najkrótszą w historii mowę inauguracyjną. Składała się zaledwie ze 135 słów.

* John Quincy Adams zaprzysiężony w 1797 r. był pierwszym prezydentem, który składał przysięgę przed przewodniczącym Sądu Najwyższego. To także pierwszy prezydent USA, który w trakcie ślubowania był ubrany w spodnie z długimi nogawkami.

* Thomas Jefferson był pierwszym prezydentem, którego ceremonia zaprzysiężenia - w 1801 r. - odbyła się w Waszyngtonie. Jefferson jako jedyny udał się na Kapitol na piechotę.

* James Madison był pierwszym prezydentem, który złożył przysięgę w sali obrad Izby Reprezentantów na waszyngtońskim Kapitolu. Tego dnia odbył się także pierwszy w historii bal inauguracyjny.

Wielkie zaprzysiężenia prezydentów USA

zdj. AP

* James Monroe jako pierwszy prezydent w 1817 r. składał przysięgę i wygłosił inauguracyjna mowę nie w budynku, lecz na świeżym powietrzu. Zbudowana specjalnie na tę okazję drewniana platforma stanęła na Kapitolu - w miejscu, w którym obecnie znajduje się budynek Sądu Najwyższego.

* Kolejna inauguracja Monroe w 1821 r. zgodnie z datą wyznaczoną przez Konstytucję wypadła w niedzielę. W związku z tym ceremonię przesunięto na kolejny dzień.

* Andrew Jackson był pierwszym prezydentem zaprzysiężonym na wschodnim dziedzińcu Kapitolu.

* Sędzia John Marshall, przewodniczący Sądu Najwyższego, przyjmował przysięgę od dziewięciu kolejnych prezydentów. Ostatnim z nich był Andrew Jackson zaprzysiężony na drugą kadencję.

* Martin Van Buren był pierwszym prezydentem, który nie urodził się w Wielkiej Brytanii.

* William Harrison jest autorem najdłuższego w historii mowy inauguracyjnej. Składała się ona z 8 tys. 445 słów, a jej wygłoszenie zajęło prawie dwie godziny. Harrison był też najkrócej sprawującym urząd prezydentem USA. Zmarł miesiąc po objęciu rzędu - prawdopodobnie na zapalenie płuc, któ ego nabawił się podczas wygłaszania długiej mowy inauguracyjnej. Historyk Marc Kruman tak podsumował prezydenturę Harrisona: "Przyjął przysięgę prezydencką, wygłosił najdłuższą i najnudniejszą mowę, wyznaczył kilku urzędników, zwołał specjalną sesję Kongresu i zmarł".

* John Tyler był pierwszym wiceprezydentem zasiadającym w gabinecie Williama Harrisona, który przejął urząd po zmarłym poprzedniku.

* Ilustracja przedstawiająca inaugurację Jamesa K. Polka w 1845 r. jako pierwsza w historii znalazła się na okładce gazety. Opublikował ją "Ilustrated London News". Relację z tej uroczystości reporter nadał telegrafem.

* Franklin Pierce w tracie zaprzysiężenia użył sformułowania "ślubuję". Wcześniej wszyscy prezydenci korzystali z formuły "przysięgam". Słowo przysięgam" użył raz jeszcze Herbert Hoover w 1929 r. Pierce nie zorganizował również balu inauguracyjnego.

* Inauguracja Jamesa Buchanana w 1857 r. była pierwszą prezydencką ceremonią utrwaloną na fotografii.

* Abraham Lincoln był pierwszym prezydentem, któremu zapewniono niespotykaną wcześniej ochronę. W drodze na Kapitol był eskortowany przez uzbrojoną kawalerię.

* Przemówienie Lincolna wygłoszone podczas jego drugiej inauguracji jest uznawane za najlepszą mowę w historii prezydenckich inauguracji. Sam Lincoln przyznawał, że przewyższało one jakością jego słynną odezwę z Gettysburga.

* W paradzie inauguracyjnej po zaprzysiężeniu Abrahama Lincolna na drugą kadencję po raz pierwszy wzięli udział czarnoskórzy obywatele USA.

* James Garfield jako pierwszy obserwował paradę inauguracyjną z podestu ustawionego przed Białym Domem.

* Ślubowanie Williama McKinleya w 1897 r. zostało po raz pierwszy zarejestrowane na taśmie filmowej. Na cześć nowego prezydenta Kongres wydał wówczas uroczysty lunch.

* Drugą inaugurację McKinleya zorganizował wspólny komitet Izby Reprezentantów i Senatu.

* Z powodu szalejącej zamieci inauguracja Williama H. Tafta odbyła się w budynku Senatu. Prezydentowi-elektowi w drodze z Kapitolu do Białego Domu po raz pierwszy towarzyszyła żona.

* Woodrow Wilson swojej pierwszej kadencji w 1913 r. nie uczcił na balu inauguracyjnym. Imprezę odwołano. Cztery lata później drogę na Kapitol i do Białego Domu odbył w towarzystwie Pierwszej Damy. Kobiety po raz pierwszy szły w jego paradzie inauguracyjnej.

* Warren G. Harding był pierwszym prezydentem, który na swą inaugurację przyjechał samochodem.

* Zaprzysiężenia Calvina Coolidge'a było po raz pierwszy transmitowane na żywo w radiu. Były prezydent William Taft jako sędzia Sądu Najwyższego przyjmował przysięgę nowego prezydenta.

* Inauguracja Herberta Hoovera w 1929 r. po raz pierwszy została zarejestrowana na taśmie filmowej z dźwiękiem.

* W rekordy obfitowała prezydentura Franklina D. Roosevelta. Był on jedynym prezydentem USA, który sprawował urząd przez cztery kolejne kadencje. Roosevelt był jednocześnie ostatnim prezydentem, którego pierwsza inauguracja przypadła na 4 marca i pierwszym zaprzysiężonym w nowym konstytucyjnym terminie 20 stycznia. 20. poprawka do Kontytucji zmieniła bowiem dotychczasową datę inauguracji.

* W trakcie drugiego ślubowania towarzyszył mu wiceprezydent, który również składał przysięgę przed siedzibą Kapitolu. Wcześniej wiceprezydent był zaprzysiężany w Senacie.

* Roosevelt w towarzystwie żony Eleonory udał się przed zaprzysiężeniem na poranną mszę. Ustanowił tym zwyczaj kontynuowany przez wszystkich kolejnych następców.

* Inauguracja Harry'ego S. Trumana w 1949 r. była pierwszą uroczystością transmitowaną przez telewizję. Truman przywrócił także tradycję uroczystych bali inauguracyjnych.

* Dwight D. Eisenhower po złożeniu przysięgi odmówił własną modlitwę.

* Robert Frost był pierwszym poetą, którego poproszono o wyrecytowanie wiersza podczas ceremonii zaprzysiężenia Johna F. Kennedy'ego. Kolejnym prezydentem który skorzystał z tego pomysłu, był dopiero Bill Clinton. Jego inaugurację w 1993 r. uświetniła poetka Maya Angelou. Cztery lata później podczas drugiej inauguracji Clintona swój wiersz recytował Miller Williams. Dzięki Barackowi Obamie udział poetów w ceremonii może stać się zwyczajem. Poetka Elisabeth Alexander przeczyta wiersz napisany specjalnie z okazji zaprzysiężenia Obamy na prezydenta.

* Poetka Maya Angelou czyta wiersz w trakcie ceremonii zaprzysiężenie Billa Clintona.

* Lyndon Johnson był jedynym prezydentem, który składał przysięgę prezydencką przed kobietą. Przyjmowała ją sędzia okręgowa Sarah T. Hughes. Zaprzysiężenie Johnsona zorganizowano bowiem na pokładzie samolotu Air Force One, który zabrał ciało zamordowanego w zamachu Johna Kennedy'ego z Dallas do Waszyngtonu.

* Richard Nixon przysięgał na dwie Biblie. Obie były jego pamiątkami rodzinnymi.

* Gerald R. Ford był pierwszym prezydentem, który sprawował wcześniej urząd wiceprezydenta i nie wygrał wyborów. Urząd prezydenta przejął bowiem od zdymisjonowanego Richarda Nixona.

* Podczas parady inauguracyjnej Jimmy'ego Cartera w 1977 r. po raz pierwszy ustawiono specjalne podjazdy i podesty dla niepełnosprawnych. Trybuna, z której goście obserwowali paradę, była ogrzewana za pomocą baterii słonecznych.

* Przy okazji pierwszej inauguracji Ronalda Reagana ceremonię przeniesiono na zachodnią stronę Kapitolu. Prezydenturze Ronalda Reagana towarzyszyły nie tylko skrajne opinie, ale i temperatury. W dniu jego pierwszego zaprzysiężenia temperatura spadłą do - 14 st. C. Był to najzimniejszy dzień w historii prezydenckich inauguracji. Początek kolejnej prezydentury Reagana to tym razem rekord ciepła. 20 stycznia 1985 r. termometry pokazały +13 stopni Celsjusza.

* Druga inauguracja Reagana w 1985r. miała również silną konkurencję - termin ceremonii zbiegł się z finałem ligi amerykańskiego futbolu, znanym jako Super Bowl.

* Transmisja z uroczystości zaprzysiężenia Billa Clintona po raz pierwszy była nadawana na żywo w internecie.