Centrum Warszawy. Na chodniku starszej kobiecie rozsypują się dokumenty. Widzi to stojąca obok młoda dziewczyna. Podbiega, pomaga je zebrać, potem opróżnia swoją reklamówkę i podaje ją starszej pani. Uśmiechając się, mówi: - Proszę je tam spakować i już się nie rozsypią. Ja mieszkam niedaleko, dam sobie radę.
To zdarzyło się naprawdę - starszą panią była wysłanniczka amerykańskich badaczy, którzy postanowili sprawdzić uprzejmość mieszkańców 35 metropolii. W każdej z nich odgrywali trzy scenki. Oprócz pani od rozsypanych dokumentów byli to:
klient robiący zakupy. Długo się zastanawiał, marudził. I sprawdzał, czy sprzedawca to wytrzymał i był miły.
kobieta z rękami pełnymi papierowych teczek. Czy ktoś jej przytrzymał drzwi wejściowe?
Polacy test zdali bardzo dobrze i zajęli piąte miejsce. Szczególnie celująco wypadliśmy na przytrzymywaniu drzwi. Tu nie chciało się pomóc tylko czterem na 20 osób. Nie dziwi się temu antropolog kultury prof. Aleksander Posern-Zieliński z Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu. - To pozostałość etosu szlacheckiego, pewnej galanterii wobec kobiet - mówi.
Nieźle też nam poszło, jeśli chodzi o uprzejmość w sklepie. Ekspedienci na marudzących klientów reagowali zwykle słowami: "Nic nie szkodzi, proszę bardzo". Najgorzej było z rozsypanymi dokumentami. Warszawiacy tłumaczyli to później: - Bałem się, że to podpucha, że ktoś chce mnie okraść.
Za to jeśli już decydowaliśmy się pomóc, to - jak mówią wysłannicy - robiliśmy to z największym oddaniem. - Wcale mnie to nie dziwi, i nie dziwi mnie piąte miejsce. Polacy świetnie dają sobie radę, pięknie zachowują właśnie w sytuacjach kryzysowych, wtedy, gdy komuś trzeba pomóc. To wynika z naszej trudnej historii - mówi socjolog, prof. Kazimierz Krzysztofek ze Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej.
Beata Pawlikowska, dziennikarka, podróżniczka, dodaje: - Polacy są narodem szalenie otwartym. Jeśli zdarzy się sytuacja, taka zwyczajna, ale w której o pomoc aż się prosi, świetnie się sprawdzamy. A np. u Skandynawów pomoc może być odebrana jako słabość osoby obdarowywanej. Z kolei Azjaci są zamknięci, skupieni na swoim wnętrzu.
- Z naszym wychowaniem wcale nie jest tak źle. Jesteśmy narodem rodzinnym i wciąż się zdarza, że matka albo babka upomni: "Mów sąsiadowi dzień dobry", "Ustąp miejsca w autobusie" - wtóruje Elżbieta Pokręcka, autorka książek z dziedziny savoir-vivre'u.
Z badań wynika też, że polskie kobiety są ponadtrzykrotnie bardziej uprzejme niż mężczyźni. I wbrew temu, co mówi się w mieście, dużo życzliwości mają młodzi (66 proc. z nich spisało się na medal). Dużo też chętniej - i tak jest na całym świecie - pomagamy przedstawicielowi tej samej płci.
Ranking przeprowadziło wydawnictwo Reader's Digest
* Kora
Uważam ten ranking za miarodajny. Polacy i w ogóle Słowianie mają serce na dłoni. Wynika to z wielu czynników, trochę z biedy, trochę z innego stylu życia. Nie zaskakuje też, że bardziej skore są do pomocy są kobiety. W Rosji, na Ukrainie i w Polsce zawsze przyjmowały wiele ról, a to sprawia, że dają sobie radę i muszą pomagać sobie w zwykłych sytuacjach. Czy jestem miła dla innych? To zbyt mocne słowo. Staram się być uprzejma i to działa w drugą stronę.
* Paweł Golec
Jestem mile zaskoczony i myślę, że inni Polacy też będą tym rankingiem zaskoczeni. Dlaczego? Bo zawsze mówiło się, że to na Zachodzie ludzie są kulturalni i uczynni. Widać niepotrzebnie mamy kompleksy.
* Beata Tyszkiewicz
Uważam Polaków za naród niezwykle uprzejmy. To po prostu słowiańska cecha. Gdy ktoś do nas przychodzi, zaraz pytamy: "Jesteś głodny?". Nigdzie indziej tego nie spotkałam, a wiele podróżuję po świecie. Anglicy np. są uprzejmi, ale to jest uprzejmość... powściągliwa. Pomogą, gdy ktoś np. zasłabnie, natomiast w takich zwyczajnych sytuacjach wolą trzymać się z daleka.
Gdzie mieszkają najuprzejmiejsi:
1. Nowy Jork
2. Zurych
3. Toronto
4. Berlin, Sao Paulo i Zagrzeb
5. Warszawa i Auckland
6. Meksyk
7. Sztokholm
8. Budapeszt, Madryt, Praga, Wiedeń
9. Buenos Aires, Johannesburg, Lizbona, Londyn, Paryż
10. Amsterdam
11. Manila, Helsinki
12. Sydney, Mediolan
13. Bangkok, Lublana, Hongkong
14. Tajpej, Dżakarta
15. Singapur, Moskwa
16. Seul
17. Kuala Lumpur
18. Bukareszt
19. Bombaj