Zachęta w Białymstoku powstała w ramach rozpoczętego rok temu programu "Znaki czasu", która polega na tworzeniu regionalnych towarzystw zachęty sztuk pięknych. Mają one kolekcjonować prace współczesnych artystów i doprowadzić do powstania kilkunastu lokalnych muzeów sztuki najnowszej.
To pierwsze tak awangardowe prace nabyte przez towarzystwa w Polsce. Wcześniej w 2004 r. minister podarował toruńskiej Zachęcie dwa portrety Mikołaja Kopernika autorstwa Edwarda Dwurnika i Marcina Maciejowskiego, zaś Zachęcie w Poznaniu dwie prace na papierze Aliny Szapocznikow.
Obecny dar zmienia orientację programu "Znaki czasu" na zaangażowaną w obrzeża klasycznych gatunków sztuki. Zbigniew Libera (ur. 1959) zaczynał od wideo i rzeźby. Obecnie tworzy prace, które są komentarzem do kultury masowej i funkcjonowania mediów. Dwie wielkoformatowe prace autora "Obozu koncentracyjnego z klocków Lego" pt. "Ostateczne wyzwolenie" należą do serii fotografii, z których część była opublikowana w "Przekroju" 13 kwietnia 2003 r. Przedstawiają zainscenizowane z udziałem przebranych statystów wkroczenie wojsk amerykańskich do Iraku według wzoru "Ludność polska wita żołnierzy radzieckich w czasie wyzwolenia Warszawy 17 stycznia 1945". Artysta gra z rzeczywistością historyczną, ale i z jej odbiciem w mediach. Dwie prace, które trafiły do białostockiej kolekcji w rzeczywistości nie ukazały się w piśmie "Przekrój". Udają tylko rozłożone strony tego pisma. Piętrowa iluzja.
Prace były pokazywane w zeszłym roku w Akademii Sztuk Pięknych w Berlinie na wystawie artystów z krajów - nowych członków Unii Europejskiej - "EU Positiv".
- Zdjęcia wejdą jako depozyty do kolekcji galerii Arsenał - mówi prezes podlaskiej Zachęty Monika Szewczyk i dyrektor miejskiej galerii sztuki w Białymstoku. - Kolekcja podlaskiej Zachęty będzie tymczasowo zdeponowana w galerii i wystawiana w ramach organizowanych przez nią wystaw.
Dzieła nabywane przez Towarzystwo stanowią jego własność. W tym roku minister przyrzekł podlaskiej Zachęcie 100 tys. zł na zakupy, drugie tyle mają dołożyć po połowie prezydent miasta i marszałek województwa. W przyszłości w Białymstoku ma powstać Centrum Nowoczesności, które będzie pełnić funkcję galerii i muzeum. Trafi tam kolekcja budowana przez Towarzystwo.
