Kacper nie był jedyny. O samobójstwie myśli 2/3 młodzieży LGBT. Polska w haniebnej czołówce

Samobójcza śmierć 14-letniego Kacpra z Gorczyna rozpoczęła dyskusję na temat homofobicznych prześladowań młodzieży. Dane są zatrważające - ponad 90 proc. osób widziało szykanowanie nastolatków, ze względu na ich orientację.

Kacper był prześladowany przez rówieśników, słyszał od nich, że "ma inną orientację, inaczej się ubiera". 14-latek popełnił samobójstwo krótko po rozpoczęciu roku szkolnego. Niemal dokładnie dwa lata wcześniej życie odebrał sobie równolatek Kacpra, 14-letni Dominik z Bieżunia. Chłopiec był wyzywany od "pedziów", prześladowany, a nawet obrzucony kamieniami.

Informacje o śmierci Dominika i Kacpra trafiły do mediów i były szeroko komentowane, ale chłopcy nie byli jedynymi, którzy z powodu homofobii targnęli się na swoje życie. Środowisko szkolne, w którym chłopcy byli prześladowani, to drugie z kolei miejsce, w którym najczęściej występuje przemoc wobec osób LGBT+ (skrótowiec oznaczający lesbijki, gejów, osoby biseksualne, transpłciowe i inne, które czują się częścią społeczności) lub za takie uchodzących. W tekście znajdują się prawdziwe cytaty osób, które doznały lub były świadkami homofobii w szkołach. 

Nie było dnia w liceum, aby ktoś nie krzyknął: „pedał". Chodziłem do zespołu szkół, z technikum i zawodówką, w miasteczku, gdzie 95% mieszkańców to stereotypowi Polacy. Byłem jeden sam na całą szkołę, miasto, moją okolicę - mężczyzna, 20 lat

Pięć razy częściej myślą o samobójstwie

Z badań za lata 2010-2011 wynika, że myśli samobójcze wynikające z braku akceptacji ze strony środowiska szkolnego, czy spotykającej ich agresji miało 63 proc. młodzieży LGBT+ w Polsce. To oznacza, że tylko 1/3 młodych ludzi nie rozważała odebrania sobie życia. Dla porównania - w przypadku heteroseksualnych nastolatków myśli samobójcze, jak wynika z "Diagnozy społecznej 2011", miało 12 procent badanych.

Raport "Sytuacja społeczna osób LGBT" wskazuje, że ofiarą przemocy padło 44 proc. badanych. Najczęściej to agresja słowna, obrażanie i ośmieszanie oraz rozpowiadanie plotek. Z kolei przemocy fizycznej doznało około 12 proc. osób. Najczęściej ze strony obcych, ale 36 proc. przypadków to przemoc ze strony kolegów ze szkoły.

Matka i ojciec, gdy dowiedzieli się o mojej orientacji, wyrzucili mnie z domu na ponad 2 tygodnie. Zostałam wtedy także pobita (złamany palec u lewej ręki, krwiaki na twarzy). Moi rówieśnicy ze szkoły także potrafili mnie zwyzywać, opluć, etc. - kobieta, 15 lat

Nie musisz być gejem, by zostać "pedałem"

Homofobia nie dotyka wyłącznie osób homo czy biseksualnych. Słowa takie jak "pedał" czy "lesba" są stosowane przez dzieci jako obelga. Jeśli rówieśnikom nie spodoba się np. ubiór, fryzura czy zainteresowania kolegi czy koleżanki z klasy, mogą zostać dla prześladowcy "pedałem" i "lesbą" na wiele lat. Tym samym próba dowiedzenia, że Kacper z Gorczyna był lub nie był gejem nie ma sensu - nie wyklucza to bowiem, że był prześladowany na tle homofobicznym.

Depresja i myśli samobójcze są powodowane nie tylko prześladowaniami w szkole, ale też obawami o to, co może się zdarzyć. Dlatego też duża - choć na szczęście coraz mniejsza - grupa osób LGBT nigdy nie decyduje się na coming out, czyli tzw. wyjście z szafy.  Obrazowo przedstawia to publikacja "Orientuj się!": "Wyobraź sobie ciągłe udawanie i życie w strachu, że ktoś cię 'rozpozna' i zrobi ci krzywdę. To bardzo trudne i wyniszczające psychicznie".

Najgorsze było skopiowanie postów z mojej prywatnej strony i wysłanie tego na publiczną skrzynkę mailową do szkoły, w której pracuje moja mama. O mojej orientacji, wszystkich emocjach i szczęśliwej miłości dowiedziały się więc kolejno sekretarki, pani dyrektor i pewnie jeszcze połowa grona pedagogicznego. Matka, (która już wiedziała) była przerażona, że wyrzucą ją z pracy, bo padały hasła, że skoro własnego dziecka nie potrafiła wychować, to jak śmie brać się za wychowywanie cudzych - kobieta, 22 lata

FRA czy Unijna Agencja Praw Podstawowych przeprowadziła badania we wszystkich krajach członkowskich. W badaniu wzięło udział około 100 tysięcy osób - jest to największe tego typu badanie. Raport rozpoczyna się wymownie: "Strach, odosobnienie i dyskryminacja to zjawiska powszechne dla europejskiej społeczności LGBT".

Polska na tle innych krajów wypada źle. Na pytanie "czy byłeś dyskryminowany ze względu na swoją orientację w ciągu ostatniego roku?" twierdząco odpowiedziało 57 proc. osób. To ścisła czołówka UE - gorzej wypadają tylko Chorwacja i Litwa.

Zbadano też, czy do dyskryminacji dochodzi w szkole. Doświadczyło jej - często lub rzadziej - łącznie 61 proc. badanych z Polski. Należy wziąć poprawkę na to, że swoją orientację w szkole ukrywało - zawsze lub często - 79 proc. osób. Nigdy nie ukrywało się tylko 9 proc. osób.

Byłem nauczycielem - podczas przerw w zajęciach miały miejsce epizody: popychanie na schodach, słowne obrażanie. Te epizody zgłaszałem szefowej, dyrektorce szkoły, ale nie podejmowała żadnych działań dyscyplinujących uczniów. Z tego powodu odszedłem na wcześniejszą emeryturę - mężczyzna, 62 lata

91 proc. wszystkich badanych wyznało, że słyszeli lub widzieli negatywne komentarze i zachowania wobec osób LGBT, niekoniecznie na swój temat. Takie zdarzenia z całą pewnością oddziaływały na ich świadków i wpływały na decyzję o ich własnym coming oucie.

 

 Po dziesięciu lat od zakończenia szkoły nadal uważam, że szykanowanie w szkole to najgorsza forma prześladowań jaka mnie spotkała. Ciągłe wyzwiska, że jestem zbyt mało męski. To było nie do wytrzymania, a nauczyciele nie robili wiele by powstrzymać prześladowców. Przez to nie wyszedłem z szafy aż do 18. roku życia - mężczyzna, 25 lat

Przeczytaj więcej o Kacprze i homofobicznych prześladowaniach młodzieży >>>

Potrzebujesz pomocy? Oto, gdzie jej szukać:

• Telefon zaufania Lambdy Warszawa (czynny od poniedziałku do piątku w godzinach 18–21), tel. [phone]
• Telefon zaufania dla dzieci i młodzieży fundacji Dajemy Dzieciom Siłę, bezpłatna i anonimowa pomoc (codziennie w godzinach 12-22), tel. 116 111
• Telefon zaufania "Niebieska Linia" dla osób doświadczających przemocy (darmowy i całodobowy), tel. [phone]
• Pomoc psychologiczna i prawna Kampanii Przeciw Homofobii, mail: [e-mail]
• Pomoc psychologiczna Fundacji Trans-Fuzja, transfuzja.org/pl/artykuly/pomoc_psychologiczna, mail: [e-mail]
• Pomoc psychologiczna Stowarzyszenia Tęczówka w Katowicach i Bielsku-Białej: teczowka.org.pl/pomoc-psychologiczna, [e-mail], tel. [phone]
• Spotkania grupy wsparcia Fabryki Równości (Łódź) dla osób LGBT+ - każda czwarta środa miesiąca godz.17.00-20.00 [e-mail]
• Pakiet materiałów edukacyjnych o tematyce LGBT+ dla młodzieży przygotowany przez Miłość Nie Wyklucza: mnw.org.pl/orientujsie

---

Autorka tekstu jest dziennikarką Gazeta.pl i działaczką stowarzyszenia Miłość Nie Wyklucza. Napisała książkę "Rodzice, wyjdźcie z szafy" - cykl wywiadów z rodzicami osób nieheteroseksualnych. Jednym z podstawowych celów stowarzyszenia Miłość Nie Wyklucza jest zapobieganie homofobii wśród młodzieży.