Barszcz Sosnowskiego to pochodząca z Kaukazu roślina, która została sprowadzona do Polski w latach 50. XX w., a w latach 60 zaczęła być uprawiana na paszę dla zwierząt.
Dziś roślina jest problemem, ponieważ może wywołać oparzenia skóry I i II stopnia. Trudno ją wyplenić, jest odporna i łatwo się rozrasta. Wywołane rany goją się trudno i pozostawiają ślady. Na początku tygodnia starsza kobieta, która poparzyła się barszczem, zmarła .
dd bp
Dlaczego barszcz parzy? Odpowiedzialne związki furokumarynowe
Sok barszczu zawiera związki furokumarynowe - a konkretnie psoraleny. To substancje chemiczne, które uwrażliwiają organizmy (ludzi, ale także zwierzęta) na działanie promieni ultrafioletowych. Występują one także w innych, raczej niegroźnych roślinach, jak owoce cytrusowe czy seler.
Jednak w barszczach kaukaskich występują one w wyjątkowo dużym stężeniu - prawie 4% masy nasion. Dlatego jest niebezpieczny dla ludzi. Obecność tych związków chemicznych w roślinie jest naturalnym mechanizmem obronnym przed roślinożercami.
Sok zawierający psoraleny jest obecny w całej roślinie. W gorące dni, pod wpływem ciepła może on odparowywać z powierzchni barszczu i unosić się w powietrzu. Dlatego istnieje ryzyko, że można doznać poparzeń, nawet jeśli nie dotknęło się rośliny.
Reakcja następuje po ok. 15 minutach
Do aktywacji psoralenów na ciele dochodzi pod wpływem słońca. Jednak dzieje się to z opóźnieniem. Reakcja zaczyna się po ok. 15 minutach, a w ciągu kolejnych dwóch godzin może stać się jeszcze bardziej intensywna. Dodatkowo mogą ją pogorszyć pocenie się i wilgoć.
W miejscu, gdzie doszło do kontaktu z psoralenami, pojawiają się zaczerwienienia i bolesne pęcherze, a ciemne plamy i blizny mogą utrzymywać się nawet kilka lat. Poza reakcjami na skórze kontakt ze związkami furokumarynowymi może powodować nudności, bóle głowy i wymioty.
W razie kontaktu ochronić skórę przed słońcem. Pomóc może nawet krem z filtrem
Po pierwsze, w razie kontaktu z barszczem Sosnowskiego należy jak najszybciej umyć skórę wodą, aby usunąć toksyczny sok rośliny. Przez kolejne dwie dobry trzeba chronić skórę przed słońcem. Jeżeli nie mamy nic, czym można zakryć skórę, pomóc może krem z silnym filtrem UV.
Jeśli pojawią się objawy, można je łagodzić przy pomocy mokrych kompresów i lodu, a także podawać wapno. W razie pojawienia się jakichkolwiek symptomów, wewnętrznych czy zewnętrznych, należy zgłosić się do lekarza - najlepiej dermatologa.
Opracowano na podstawie wytycznych Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska .
