Miasta rozrzucone po cały świecie, o których można powiedzieć, że dosłownie powstały z dnia na dzień, łączy jedno: wybudowano je prawie od zera.
Za trzy lata ta jedna z najmłodszych na świecie stolic będzie obchodziła swoje 60 urodziny. Mowa o Brasilii. I choć urbanistyka miasta oparta na planie lecącego samolotu okazała się niefunkcjonalna, to budynki użyteczności publicznej projektu Oscara Niemeyera do dziś stanowią jedne z najdoskonalszych przykładów architektury modernistycznej. Na zdjęciu perła modernistycznej architektury XX wieku, budynek parlamentu Brazylii z 1960 roku autorstwa Niemeyera.
Fot. Marcelo Jorge Vieira/ Flickr / CC BY-SA 2.0
Brasilia została wpisania w 1986 roku na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
Miasto przez lata było małą osada nad brzegiem rzeki Jangcy w prowincji Hubei. I pewnie byłoby tak do dzisiaj, gdyby nie decyzja władz w Pekinie, które wybrały to miejsce pod budowę Zapory Trzech Przełomów, największej hydroelektrowni na świecie. Budowę tamy rozpoczęto w 1994, a zakończono w 2006 roku. Cztery lata później zakończono także napełnianie sztucznego zbiornika, z którego spiętrzona woda napędza turbiny.
Fot. Le Grand Portage Derivative work: Rehman/ CC BY 2.0/Wikimedia
Obecnie w mieście żyją głownie ludzie przymusowo przesiedleni z okolicznych wiosek, które zostały zatopione w efekcie budowy zapory.
Kolejnym azjatyckim miastem, którego silny rozwój przypada na lata 1999-2015 jest Inczon. To trzecie co do wielkości miasto w Korei Południowej swój rozwój zawdzięcza znakomitemu położeniu - nad morzem, w bezpośredniej bliskości Seulu, stolicy kraju.
Wpływ na współczesny rozwój miasta, którego liczba mieszkańców jest porównywalna do Warszawy, miało utworzenie w 2003 roku pierwszej strefy ekonomicznej w Korei. Tu swój ośrodek biotechnologiczny ma m.in. Samsung.
Fot. Woogeon Choi / CC BY-NC-ND 2.0 / Flickr
Dzięki doskonałej lokalizacji Inczon jest częstym gospodarzem dużych imprez międzynarodowych, które mają wpływ na stały rozwój aglomeracji. W 2009 roku w Inczon odbyły się targi Global Fair & Festival, w 2010 roku gościli tu ministrowie finansów grupy G20, a cztery lata później zorganizowano Igrzyska Azjatyckie.
Pod koniec lat 80. XX wieku władze Malezji doszły do wniosku, że trzeba odciążyć stolicę kraju Kuala Lumpur. Pomysł zakładał utworzenie centrum administracyjnego dla władz Malezji. I tak 1995 roku na obszarze ok. 50 kilometrów kwadratowych powstał ośrodek miejski, który jest także częścią specjalnej strefy ekonomicznej.
Putrajaya, nazwana na cześć pierwszego premiera, jest trzecim co do wielkości miastem w Malezji. W 2015 roku mieszkało w nim blisko 90 tys. ludzi.
Fot. By globalquiz.org,CC BY 3.0, Wikimedia Commons
Astana to miasto zaplanowane w najdrobniejszych szczegółach, jak Canberra czy Brasilia. Od 1997 roku, w wyniku decyzji prezydenta Nursułtana Nazarbajewewa, Astana jest formalnie stolicą Kazachstanu. Miasto zaprojektował znany japoński architekt Kisho Kurokawa.
"Od tego czasu Astana stała się największym na świecie placem budowy, finansowanym głównie dzięki zyskom z eksportu ropy naftowej i gazu ziemnego. Wiele nowo budowanych obiektów projektowanych były przez angielskich architektów z firmy Foster and Partners, w tym przez najbardziej płodnego architekta Normana Roberta Fostera" - czytamy na blogu Anki K - "Astana, najbardziej tajemnicze miasto świata".
Fot. Ken and Nyetta - Another view of Downtown Astana, CC BY 2.0/ Wikimedia
W Astanie zakończyła się właśnie specjalistyczna wystawa Expo 2017, której tematem była energia przyszłości. W imprezie wzięło udział ponad 100 państw i organizacji.
Doha leży nad Zatoką Perską i jest stolica oraz największym miastem w Katarze. I choć początki miasta to lata 20. XX wieku, to silny rozwój przypada na końcówkę lat 90. i trwa do dzisiaj. Doha, podobnie jak Dubaj, swój rozwój zawdzięcza zyskom z wydobycia ropy naftowej. Obecnie w mieście żyje blisko 1,5 mln mieszkańców. Jednym z największych projektów architektonicznych rozpoczętych przez rząd katarski, jest budowa sztucznej wyspa u wybrzeży dzielnicy West Bay w Doha.
Fot. Shahid Siddiqi / Public Domain / Wikimedia
Stolica Kataru stała się popularnym miejscem organizacji imprez sportowych, w tym turniejów tenisowych. W 2022 roku Katar i przede wszystkim stolica Doha mają być gospodarzami piłkarskich mistrzostw świata.
Ostatnio znów dużo mówi się o stolicy Kataru. Tym razem jednak chodzi o bojkot tego kraju przez państwa regionu Zatoki Perskiej, w tym m.in. Arabię Saudyjską i Zjednoczone Emiraty Arabskie. Kraje te zerwały stosunki dyplomatyczne z Dohą. Powodem ma być wspieranie terroryzmu. Zarówno katarskie władze, jak i bogaci szejkowie tego kraju, są oskarżani między innymi o finansowe wspieranie tzw. Państwa Islamskiego.
Dubaj to kolejne miasto nad Zatoką Perską. To stolica emiratu o tej samej nazwie oraz całych Zjednoczonych Emiratach Arabskich. Choć nadmorska osada uzyskała praw miejskie w latach 30. XIX wieku, współczesny Dubaj z drapaczami chmur zaczął dynamicznie rozwijać się pod koniec lat 90. ubiegłego wieku.
Zobacz też: 'Dubaj świateł i marzeń'. Zdjęcia francuskiego fotografa Daniela Cheonga
W zaledwie 20 lat niewielkie miasteczko zamieniło się w światową aglomerację. Nie byłoby to możliwe bez napływu taniej siły roboczej, głownie z Azji, i decyzji ZEA o utworzeniu specjalnej strefy ekonomicznej. Prawdziwy boom budowlany przypada na początek lat dwutysięcznych. W 2004 roku rozpoczęto budowę najwyższego obecnie budynku świata, czyli Burdż Dubaj, obecnie Burdż Chalifa. Wysokość budowli wynosi 829 metrów - prawie tyle co cztery Pałace Kultury i Nauki ustawione jeden na drugim.
Niektóre miasta powstały w wyniku rywalizacji innych, dynamicznie rozwijających się ośrodków miejskich. Tak było z obecną stolicą Australii, która formalnie zaczęła pełnić swą funkcję w 1927 roku, kiedy to oddano do użytku nową siedzibę parlamentu Australii.
Wcześniej o miano stolicy rywalizowały dwa miasta - Melbourne i Sydney. "Pierwsze z nich było w tamtym czasie siedzibą parlamentu, drugie zaś mieściło pozostałe instytucje rządowe. Żeby nie dopuścić do utraty popularności jednego miasta kosztem drugiego, a zarazem zakończyć spór, parlament podjął kompromisową decyzję: nowa stolica zostanie zbudowana od podstaw, na obszarze pomiędzy dwoma największymi miastami Australii. Ostateczna lokalizacja została wybrana przez władze państwa w 1908 roku. Niedługo później ogłoszono międzynarodowy konkurs na projekt nowej australijskiej stolicy, który wygrała para architektów z Chicago: Walter Burley Griffin i Marion Mahony Griffin. Pierwsze prace budowlane ruszyły w 1913 roku" - czytamy w Wikipedii.
Obecnie stolica Australii otwarta jest na mieszkańców, którzy wybrali to miasto przenosząc się z takich ośrodków jak Melbourne czy Sydney.
Nowe Delhi jest stolicą niepodległych Indii dopiero od 1947 roku. Miasto powstało w 1912 roku na podstawie decyzji administracyjnej. Nowe Delhi zaprojektowało dwóch brytyjskich architektów, Edwin Lutyens i Herbert Baker. W ten sposób nowy ośrodek zastąpił dotychczasową stolicę Indii - Kalkutę.
Nowe Delhi znajduje się w ramach aglomeracji Delhi i osobnej jednostki administracyjnej - Narodowego Terytorium Stołecznego Delhi, którą zamieszkuje ponad 21 mln ludzi.