Manifestacja w 50. rocznicê Marca '68. "Dzi¶ znów próbuje siê nas - ¯ydów i Polaków - dzieliæ"

Kilkaset osób zgromadzi³o siê w niedzielê na Dworcu Gdañskim w Warszawie. Demonstracja "Prawda i pojednanie" upamiêtnia³a wypêdzonych po antysemickiej nagonce Marca 1968 Polaków pochodzenia ¿ydowskiego. Demonstruj±cy odnosili siê te¿ do aktualnych wydarzeñ.
Manifestacja Prawda i pojednanie z okazji 50. rocznicy Marca 1968 roku w Warszawie Manifestacja Prawda i pojednanie z okazji 50. rocznicy Marca 1968 roku w Warszawie Fot. Kuba Atys / Agencja Gazeta

Solidarno¶æ z wypêdzonymi 50 lat temu

- Chcemy zamanifestowaæ swoj± solidarno¶æ z wypêdzonymi 50 lat temu obywatelami naszego kraju. Jeste¶my tu te¿ dlatego, ¿e nie potrafimy obojêtnie patrzeæ na wydarzenia ostatnich tygodni. Chcemy pokazaæ, ¿e pojednanie i solidarno¶æ mo¿na budowaæ jedynie na ca³ej prawdzie - mówili organizatorzy. Dzisiejsza demonstracja mia³a byæ 'sprzeciwem wobec antysemityzmu' i wyrazem solidarno¶ci z jego ofiarami. Na Dworcu Gdañskim by³o kilkaset osób.

Na pocz±tku przypomniano, ¿e w³a¶nie Dworzec Gdañski - sk±d wyje¿d¿ali niektórzy  wygnani z Polski po Marcu - sta³ siê symbolem tamtych wydarzeñ.

Manifestacja Prawda i pojednanie z okazji 50. rocznicy Marca 1968 roku w Warszawie Manifestacja Prawda i pojednanie z okazji 50. rocznicy Marca 1968 roku w Warszawie Fot. Kuba Atys / Agencja Gazeta

List organizacji pozarz±dowych

Organizatorzy wystosowali list 'do wszystkich przyjació³ Polski'. 'Piszemy, bo zale¿y nam, ¿eby¶cie wiedzieli, ¿e niezale¿nie od tego jak radykalne i niew³a¶ciwe s± stanowiska polskich w³adz czy niektórych ¶rodowisk, nie s± to stanowiska i pogl±dy nas wszystkich' - czytamy w li¶cie.

Pod listem podpisa³o siê kilkadziesi±t organizacji pozarz±dowych. Pe³na tre¶æ listu na koñcu artyku³u.

Manifestacja Prawda i pojednanie z okazji 50. rocznicy Marca 1968 roku w Warszawie Manifestacja Prawda i pojednanie z okazji 50. rocznicy Marca 1968 roku w Warszawie Fot. Kuba Atys / Agencja Gazeta

W¶ród organizatorów KOD i Strajk Kobiet

Wydarzenie organizowa³y wspólnie grupy: KOD, Wolne s±dy, Strajk Kobiet, Obywatele RP i Projekt Polska.  

Czytaj te¿: Studiowa³ z Michnikiem i Macierewiczem. Z Marca '68 pamiêta lêk i 'najtrudniejsze decyzje w ¿yciu'>>>

Manifestacja Prawda i pojednanie z okazji 50. rocznicy Marca 1968 roku w Warszawie Manifestacja Prawda i pojednanie z okazji 50. rocznicy Marca 1968 roku w Warszawie Fot. Kuba Atys / Agencja Gazeta

Wydarzenie na Dworcu Gdañskim

Na stronie KOD na Facebooku mo¿na znale¼æ transmisjê z wydarzenia.

Manifestacja Prawda i pojednanie z okazji 50. rocznicy Marca 1968 roku w Warszawie Manifestacja Prawda i pojednanie z okazji 50. rocznicy Marca 1968 roku w Warszawie Fot. Kuba Atys / Agencja Gazeta

Antysemicka nagonka Marca 1968

W styczniu 1968 roku w³adze PRL zakaza³y wystawiania "Dziadów" Adama Mickiewicza w Teatrze Narodowym. Spektakl w oczach widzów przypomina³ ówczesn± sytuacjê Polski, która by³a zale¿na od ZSRR. Oburzenie wobec cenzury wyrazi³y setki Polaków, w tym g³ównie studenci.

8 marca odby³ siê rozgromiony przez milicjê wiec w obronie wyrzuconych z tego powodu z UW studentów: Adama Michnika i Henryka Szlajfera. Po tym w kolejnych miastach dosz³o do protestów studenckich i robotniczych.

Protesty zbieg³y siê ze wzrostem anty¿ydowskich nastrojów w Polsce po tym, jak rok wcze¶niej ZSRR potêpi³ Izrael za wojnê izraelsko-arabsk± i rozpocz±³ nagonkê na "imperialistów ¿ydowskich" i "syjonistów". W³adze PRL w odpowiedzi na protesty rozpêta³y antysemick± nagonkê. Propaganda PRL stara³a siê wmówiæ, ¿e za demonstracje i bunt odpowiada "¿ydowska V kolumna". Szykanowano szczególnie studentów o ¿ydowskich pochodzeniu. 

W wyniku nagonki antysemickiej i dzia³añ w³adz w 1968 roku, w ci±gu kolejnych lat w³adze wygna³y lub sk³oni³y do wyjazdy z kraju blisko 20 tys. Polaków pochodzenia ¿ydowskiego. W¶ród szykan otrzymywali oni bilety w jedn± stronê i tracili polskie obywatelstwo. Wielu z nich nie mog³o wróciæ do Polski a¿ do 1989 roku.

Manifestacja Prawda i pojednanie z okazji 50. rocznicy Marca 1968 roku w Warszawie Manifestacja Prawda i pojednanie z okazji 50. rocznicy Marca 1968 roku w Warszawie Fot. Kuba Atys / Agencja Gazeta

Prawda i pojednanie

Pe³na tre¶æ listu (wersja angielska i hebrajska na stronie solidarityintruth.org):

'Piszemy do Was z Polski.
I z wielu innych miejsc na ¶wiecie, gdzie mieszkamy, studiujemy, pracujemy.
My, czyli Polki i Polacy, którzy nie godz± siê z tym, jak bie¿±ca polityka k³adzie siê cieniem na budowanych przez lata relacjach polsko-¿ydowskich. Do Was, czyli do wszystkich tych, którzy patrz± dzi¶ na Polskê - z niedowierzaniem, smutkiem czy z³o¶ci±.
Piszemy, bo zale¿y nam, ¿eby¶cie wiedzieli, ¿e niezale¿nie od tego jak radykalne i niew³a¶ciwe s± stanowiska polskich w³adz czy niektórych ¶rodowisk, nie s± to stanowiska i pogl±dy nas wszystkich. Prosimy, choæ wiemy, jakie to trudne - patrzcie na tê bie¿±c± politykê z dystansem.
W naszym kraju s± miliony ludzi, dla których dialog polsko-¿ydowski i prawda o wspólnej historii s± wa¿ne. Piszemy do Was jak przyjaciele do przyjació³. ¯eby¶cie wiedzieli, ¿e jeste¶my - w Polsce
i wszêdzie tam, gdzie ³±czy nas nie tylko historia i korzenie, ale te¿ wspólna codzienno¶æ i przysz³o¶æ.
Holokaust by³ niewyobra¿aln± tragedi± narodu ¿ydowskiego - wielk± pora¿k± cz³owieczeñstwa. Dzi¶, zamiast zachowaæ pokorê i szacunek dla jego ofiar, próbuje siê u¿ywaæ tych tragicznych wydarzeñ by nas - ¯ydów i Polaków - dzieliæ.
Przyjêta przez polski parlament ustawa, która przewiduje karanie pozbawieniem wolno¶ci za s³owa; wypowiedzi, których celem jest wyparcie udzia³u Polaków w Zag³adzie; nieprzemy¶lane dzia³ania polityków, które wzbudzaj± antysemickie nastroje - to wszystko nie dzieje siê w naszym imieniu. Jest nas wiêcej, ludzi którzy my¶l± podobnie jak my, którzy widz±c co siê teraz dzieje, czuj± z³o¶æ.
#SOLIDARITYINTRUTH #PRAWDAIPOJEDNANIE
Mo¿emy czuæ gorycz, mo¿emy czuæ smutek, mo¿emy czuæ w¶ciek³o¶æ, ale wszyscy razem chcemy powiedzieæ: dosyæ przemilczania i dosyæ dzielenia. Nie pozwolimy zniweczyæ lat pracy nad pojednaniem. Tylko pe³na prawda i solidarno¶æ mo¿e stanowiæ fundament naszego wspó³istnienia.
Prawda, bo duma z tych Polek i Polaków, którzy heroicznie pomagali ¯ydom, nie przes³ania nam krzywd, które ¯ydów w Polsce spotka³y. Równie¿ ze strony obywateli naszego kraju. Chcemy ca³ej prawdy o Holokau¶cie, jakkolwiek nie by³aby ona bolesna. Pamiêæ o milionach ¯ydów, naszych wspó³obywateli, zamordowanych w czasie wojny, uczy nas wyci±gania lekcji ze wspólnej przesz³o¶ci.
Tak jak przed laty, dzi¶ te¿ chodzi o solidarno¶æ. O solidarno¶æ w szukaniu prawdy, o solidarno¶æ z potomkami ofiar Holokaustu, o solidarno¶æ z wypêdzonymi z domu w 1968 r, o solidarno¶æ w obliczu antysemityzmu.
£±czy nas ponad tysi±c lat historii, ¯ydzi s± i byli Polakami przez setki lat. Tworzyli i tworz± nasz wspólny kraj. Antysemityzm jest wymierzony tak¿e w nas, bo jest wymierzony w ludzi i wolno¶æ s³owa. Dlatego chcemy powiedzieæ g³o¶no i stanowczo: NIE DLA ANTYSEMITYZMU. Nie dla przek³amywania historii.
W tym szczególnym momencie powinni¶my wszyscy zjednoczyæ siê wokó³ prawdy o tamtych straszliwych czasach. Po to, by ju¿ nigdy nie mog³y siê one powtórzyæ. Prawda i solidarno¶æ - tylko w ten sposób mo¿emy razem powróciæ na drogê do pojednania, którego oba nasze narody tak bardzo potrzebuj±. '